Emekli maaşında yeni hesap! SGK uzmanı tek tek açıkladı: İşte refah payı, seyyanen zam ve intibak zammı formülü hesabı

Emekliye zamda geri sayım başladı. Milyonlarca SSK’lı ve Bağkur’lu emeklinin yeni zam oranı ocak enflasyonu ile birlikte ortaya çıkacak. Maaşa ek refah payı ve seyyanen zam da gündemdeki yerini korurken kulislerde emekliyi rahatlatacak bir düzenlemenin sinyalleri de veriliyor. . Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz'ın açıklamalarında ‘7 bin 500 TL'nin altındaki ücretliler için bütçenin zorlanacağı’ sözü zam ile ilgili formülleri ve hesapları şimdiden değiştirdi. Pek çok formül emekli maaşı için konuşulurken en avantajlı artışın ne şekilde olacağı da merak ediliyordu.

Kanuna göre, emeklinin kesin alacağı enflasyon zammı bulunuyor. Buna ek olarak iyileştirmeler için de yeni hesaplar devreye girdi. Enflasyon zammına ek refah payı, seyyanen zam ve intibak zammı formülü ise en çok konuşulan formüller arasında bulunuyor.  SGK Uzmanı Özgür Erdursun emeklinin maaş artışı ile ilgili formülleri tek tek TGRT Haber Canlı yayınında değerlendirdi.

EMEKLİNİN KÖK AYLIĞI BELİRLENECEK

Özgür Erdursun, SSK’lı ve Bağkur’lu emekli aylıklarına enflasyon farkının yüzde 40 şeklinde yansıtılacağını belirterek zamma ek yapılacak refah payının da gelme ihtimalinin bulunduğunu dile getirdi. Erdursun, “Bu minimum seviyede en az verilecek enflasyon farkı ve bunun üzerine ayrıca refah payı da verebilirler. Bunu henüz bilmiyoruz. Biliyorsunuz kanuna göre, son 6 aylık enflasyon farkı emeklilere yansıtılır. Bunun da yıllık enflasyonun yıl sonunda yüzde 68’ler civarında olacağını tahmin ediyoruz. Zaten Merkez Bankası’nın tahminleri de o yönde. Bu durumda da ikinci dönem enflasyon yüzde 40 çıkar. Bu oran tüm emekli aylıklarına verilecek. Bu durumda da kendi primleriyle emekli olan ve emekl aylığı 4500, 5 bin, 5 bin 500 ve 6 bin olanlar var. O kişilerin aylıkları 7 bin 500 liraya tamamlanıyor. Şimdi o kişilerin aylıklarına yüzde 40 yansıtılsa dahi yüne 7 bin 500 liranın altında kalırlar.

Bu nedenle büyük ihtimal rakam belirlenecek. Ben bu rakamın 10 bin lira olacağını düşünüyorum. En düşün emekli aylığı 10 bin lira olacak, yüzde 40 enflasyon farkı verilecek ve tüm bunlar sonrasında aylığı 10 bin liranın altında kalan kişilere de aylıkları 10 bin liraya tamamlanacaktır diye düşünüyorum.” dedi.

“EMEKLİ MAAŞINA EK SEYYANEN ZAM MAĞDURİYETİ GİDERİR”

Primini yüksek ödeyenlerle ödemeyenler arasında bir mağduriyet doğduğunu ifade eden Özgür Erdursun, emekliye yapılacak zamma ek yapılacak seyyanen artışın mağduriyeti gidereceğini dikkat çekti. Erdursun, “Cevdet Yılmaz da yatırılan primlerin değerinin kaybolmaması yönünde bir açıklama yaptı. Yani “Biz en düşük emekli aylığını belli bir seviyeye tamamladığımızda bazı kişiler mağdur oluyor. Bu konuda da çalışma yapıyoruz” dediler. Şöyle bir şeyde olabilir ikinci alternatif olarak, “Tüm emekli kök aylıklarına kendi primleriyle kaç lira hak ediyorsa yatırılan primlere göre, o aylıklara seyyanen artış yapılabilir. Örneğin, Nasıl ki devlet memurlarına 8 bin lira artış yapıldıysa tüm emeklilerin aylıklarına 8 bin lira artış yapılabilir sonra da yüzde 40 enflasyon farkı verilebilir. Bu durumda da primleri düşükten yatırılanlar, primleri yüksekten yatırılanlar az günü olanlar, çok günü olanlar arasındaki fark giderilmiş olur. Devlet Bahçeli de bu durumla ilgili bir açıklama yapmıştı. O da 8 bin liranın öncelikle emeklilere yansıtılması gerektiğini arkasından enflasyon farkının verilmesi gerektiğini söylemişti. Hükümet de bu açıklamaları yaparken MHP de yine bir açıklama yapacaktır diye bekliyorum. Böyle bir uygulama da olabilir. Eğer yapılırsa mağduriyet giderilmiş olur. Çünkü, şu an düşünün en düşük emekli aylığı 4 bin 500 lira, 7 bin 500 liraya tamamlanıyor. O kişinin 4 bin 500 lirasının üzerine 8 bin eklense aylık yaklaşık 12 bin 500 liraya çıkar. Bunun üzerine enflasyon farkı verilirse 17 bin 500 lira olur.” diye konuştu.

EMEKLİ MAAŞI ASGARİ ÜCRET SEVİYESİNE GELİR Mİ?

Seyyanen artışta emeklinin maaş hesabını yapan Erdursun, bu artışın aylıkları asgari ücret seviyesine getireceği ifade ederek şunları söyledi:

“Emekli aylığı 10 bin lira olanın üzerine 8 bin eklenecek ve yüzde 40 eklenecek, 15 bin alana da 8 bin ve yüzde 40 eklense yüksek primle emekli olanların bu durumla ilgili mağduriyetleri de giderilmiş olur. En azından da en düşük emekli aylığı asgari ücret seviyesine çıkarılabilir. Çünkü biz de asgari ücrete yüzde 50 oranında artış öngörüyoruz.

2022 yılının ocak ayında yüzde 50 artış yapılmıştı, 2023 ocak ayında yüzde 54 zam yapılmıştı. 2024 ocak ayında da yüzde 50 gibi bir artış olur. Bu artış olursa asgari ücret 17 bin-17 bin 500 bandında olur. Bizim dediğimiz gibi 8 bin seyyanen artış ve üzerine yüzde 40 enflasyon farkı verilirse en düşük emekli aylığı da asgari ücret seviyesine çıkmış olur. Bu enflasyon ve hayat pahalılığında, kiraların çok yükseldiğini, barınma sorununun da yaşandığını düşündüğümüzde çok rahatlamasa da çalışanlar ve emekliler bu uygulama ile bir nebze de olsa da nefes alabilirler diyebiliriz.”

KADEMELİ EMEKLİ ZAMMI MÜMKÜN MÜ?

Son dönemde konuşulan kademeli zam konusuna da değinen SGK Uzmanı Özgür Erdursun, “Kademeli zam çok uygulanabilir olmaz. Başka sorunları yaratır. Daha sonra bu zam da işin içinden çıkılamaz bir boyuta ulaşır başlangıçta iyi gibi gözükse bile. Kademeli emekli zammını nasıl yapacaklar? Mesela 10 bin lira ya kadar alanlara 2 bin lira ya da 5 bin lira bir seyyanen artış, daha yüksek olanlara daha az bir artış anlamına gelir. Yani sigorta primlerini yüksek ödeyenlere daha az zam olur. Ben kademeli uygulamanın çok kabul göreceğini zannetmiyorum.” değerlendirmesinde bulundu.

Özgür Erdursun emekliye zam formülleri arasında en avantajlı sistemin intibak olduğunu dikkat çekti. Erdursun, en hakkaniyetli ve en adil zam sisteminin intibak olacağını da örneklerle açıklayarak tüm emekli aylıklarının intibakla düzenlenmesi gerektiğini belirterek, “Türkiye’de 2000 yılına kadar emekli olanlara AK Parti hükümeti 2011 yılında bir intibak yasası çıkardı. 2011 yılında emekli aylıkları 350 liraya kadar arttı. Bu çok ciddi bir rakamdı 2011’de 350 liraya kadar artışın olması. Aynı yönde bir intibak gelebilir. İntibak nedir? Kaç gün çalıştıysa, primlerine bakılarak, yaşına bakılarak, prim gün sayısına bakılarak emekli aylıklarında kademeli artıştır. Bunun adı intibaktır. İntibak şeklinde olursa doğru, hakkaniyetli ve adaletli olur. Bu durumda da prim gün sayısı az olan daha az ödenen kişilerin aylıkları da artar, üsttekilerin de aylıkları artar ama yatırdığı primlere göre değerlendirileceği için daha hakkaniyetli sistem olur ama en düşükte aylık alanlarında aylılarını da arttırmış olur, en üsttekini de mağdur etmez. Böyle bir uygulama olacaksa kademeli olacaksa intibak şeklinde olması doğrudur.” dedi.