Ev sahiplerine kötü haber: Kira zammına TÜFE kancası
Rayiç bedeldeki yükselişi gerekçe göstererek kiraya zam yapmak isteyen ev sahibinin, kiralamanın üzerinden 5 yıl geçmeden ve dava açmadan TÜFE'nin 12 aylık ortalamaları üzerinde artış yapma hakkı bulunmuyor. Borçlar Kanunu'na göre ev sahipleri ancak kiralamanın üzerinden 5 yıl geçmesi ve mahkeme yoluna gitmesiyle zam yapabilir...
Koronavirüs sürecinde inşaat yapımındaki yavaşlama nedeniyle emlak fiyatları artış gösterirken artan taleple birlikte mal sahipleri kira bedellerini uçurdu.
Ancak Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre temmuz ayı itibarıyla on iki aylık ortalamada tüketici fiyatlarında yüzde 15,15 artış gerçekleşirken, Borçlar Kanunu mal sahiplerinin kiracısına bu oranın yukarısında zam yapamayacağını ortaya koyuyor.
Buna göre konut değerindeki yükselişi gerekçe göstererek kiraya zam yapmak isteyen ev sahibi ancak kiralamanın üzerinden 5 yıl geçmesi ve mahkeme yoluna gitmesiyle oran üstünde zam yapabileceği ifade ediliyor.
ÇOK SAYIDA TAHLİYE DAVASI VAR
Konuya ilişkin değerlendirmede bulunan Prof. Dr. Şebnem Akipek, “Bu durum da kira artışına bir sınırlama getirdiği için kanunda bu yönde bir düzenleme yapılmış. Buna göre, eğer bir kira sözleşmesi 10 yıldan uzun süredir devam ediyorsa, kiraya veren 10 yıllık süre sonunda, bu süreyi izleyen her uzama yılının bitiminden 3 ay önce bildirimde bulunmak koşuluyla herhangi bir sebep vermeden sözleşmeye son verebiliyor. Bu kanun hükmü kullanılarak çok sayıda tahliye davaları açılıyor. Bu yıl bu tür tahliyelerde büyük bir artış var. Kiraya veren, bu hükme dayanarak 10 yılı dolmuş sözleşmelerdeki kiracılarını çıkarıp daha yüksek bedellerle yeniden kiraya veriyor. Bu yıl kiralar çok arttığı için bu haktan yararlanan ev sahiplerinin sayısı da arttı. Aksi halde 'evi boşalt' diye bir durum söz konusu olamaz” dedi.
RAYİÇ BEDEKİ MAHKEME BELİRLİYOR
Ev sahiplerinin 5 yılda bir kira bedelinin rayiç bedel oranında hakim tarafından belirlenmesini isteme hakkı bulunduğunu dile getiren Akipek şöyle devam etti.
“Konut değeri yıllar içinde metro, üniversite gibi yatırımlar nedeniyle artabiliyor. Ev sahibi dava açarsa, kira, TÜFE artış oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedellerine göre hakkaniyete uygun şekilde belirlenebilir. O bölge çok geliştiyse, hakim hakkaniyete uygun şekilde TÜFE üzerinde artış yapabiliyor ancak bu 5 yılda bir istenebilir. Söz konusu davalar sulh hukuk mahkemelerinde görülüyor" diye konuştu.
Akipek, ekonomideki canlanmaya bağlı olarak iş yeri kiralarında da artışlar yaşandığını da söyledi.
"KİRALARDAKİ YÜKSELİŞ GELİR ARTIŞIYLA DOĞRU ORANTILI DEĞİL"
Türkiye Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu Başkanı Hacı Ali Taylan da kiralarda yüksek oranlı artışlar görüldüğünü bildirdi.
Kiralardaki artışın gelirdeki yükselişle doğru orantılı olmaması nedeniyle ailelerin zorluk yaşadığını vurgulayan Taylan, "Kiralama da bir ihtiyaç. Bu nedenle mecburen söz konusu bedeller kabul ediliyor. Bölgelere ve semte göre değişmekle birlikte kira bedellerinde yüzde 15 ile yüzde 35 arasında artış var" dedi.
