İnşaat malzemelerindeki fiyat artışı ihaleleri tıkadı
Döviz kurunda yaşanan dalgalanmalar ve savaş nedeniyle tedarik zincirinde yaşanan sıkıntılar inşaat sektörünü de vurdu. İnşaat malzemelerindeki artış nedeniyle kamuda devam eden ya da yapılacak olan yeni ihaleler zora girerken devam eden projeler ise tıkanma noktasına geldi.
Koronavirüs pandemisi, Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş nedeniyle yaşanan tedarik sıkıntısı ve Türk lirasının değer kaybetmesi ile birlikte inşaatlarda maliyetler arttı. Fiyatlardaki yükseliş nedeniyle kamuda devam eden projelerde sekmeye uğradı. Yeni işler için ihalelerde teklif verecek istekli firma ve müteahhit bulunmazken yaşanan sıkıntılar nedeniyle inşaat sektörü çözüm bulunmasını istedi.
KAMUDAKİ SIKINTI BİR YILDIR SÜRÜYOR
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Yüksek Fen Kurulu’nun yılbaşında inşaat birim fiyat listesi hazırladığını hatırlatan İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Genel Başkanı ve TOBB Türkiye İnşaat Müteahhitleri Sektör Meclisi Başkanı Tahir Tellioğlu “550 lira olarak belirlenen betonun metreküp fiyatı, şu anda 1.000 lira. Mesela, kamu kurumları teknik olarak ihale açarken 1.000 liraya değil, 600 liraya ihale açıyor. Müteahhit de fiyatlara bakıyor, ihaleye giremiyor. Girerse de artı teklif veriyor. Gerçek maliyetler ile birim fiyat maliyetleri örtüşmüyor, ihalelere girilmemesinin ya da girip artı teklif verilmesinin sebebi bu” dedi. Tellioğlu “Kamudaki sıkıntı yaklaşık bir yıldır devam ediyor. Kamuya iş yapan meslektaşlarımızın çoğu düşük kâr marjıyla, yüzde 5 ila 25 arasında kâr marjıyla iş yapıyor. İnşaat temel malzemelerine yüzde 200 civarında zam gelince, kamu müteahhitlerinin kârı kalmadı, bir de üstüne zarar ettiler. Kamu müteahhitlerinin yüzde 30 ila yüzde 100 arasında zararları söz konusu. Şu an kamuda bu sıkıntıdan etkilenen, 170-180 milyar liralık devam eden iş var. Mevcut işlerin bitirilmemesi, daha büyük bir kamu maliyeti oluşturur. Bu sorunu bir an önce çözmek gerekiyor” diye konuştu.
KAMU MÜTEAHHİTLERİ NE İSTİYOR?
Fiyat farkı ve tasfiye hakkının Kamu İhale Kanunu’na göre yapılan işlerle ilgili olduğunu ancak buna tabi olmayan veya sözleşmesinde fiyat farkı olmayan işler de olduğuna işaret eden Tellioğlu, şöyle konuştu: Şu anda kamu idareleri tarafından ihaleye çıkılan birim fiyatları acilen güncellenmeli. Mevcutta devam eden işlere yeterli fiyat farkı ve süre verilmeli. Devam eden işlerde yeterli fiyat farkını vermek mümkün değilse, çıkan kanunda yüzde 15 olarak belirlenen tasfiye limiti, en az yüzde 50’ye çıkarılmalı. Bu uygulamalar yapılmazsa oluşacak kamu zararı, böyle yapılmasının maliyetinin iki katı olur.
