Satılık konutta fiyatlar düşse de kiralıkta durum tam tersi. Konut azlığı fiyatları uçururken yüzde 25 zam sınırlamasına uyan da kalmadı. Buna rağmen fiyatları aşağı çekmek mümkün. İşte kiralık fiyatlarını düşürecek 7 öneri…
Koronavirus pandemisi sonrasi yükselen enflasyon ve dövizdeki artisla birlesince konut sektörü derinden yara aldi. Insaat maliyetleri yükselirken konut arzi ise talebin çok gerisinde kaldi.
Bu durum hem satilik hem de kiralik konut fiyatlarinin bir anda tavan yapmasina neden oldu. Öyle ki 2022-2023 döneminde konut fiyatlarinda yüzde 150’nin üzerinde artis meydana geldi.
Hükûmet piyasayi domine etmek için bir takim düzenlemeleri devreye aldi. 2023 yili son çeyregi itibariyla satilik konut fiyatlarinda yükselis frene basti, ancak kiralik konut talebinin artmasi nedeniyle bu alandaki yükselisler devam etti. Özellikle büyüksehirlerde kiralik konut fiyatlarinin en fazla arttigi bölgeler oldu. Sektör temsilcileri kiralik konut talebinin karsilanmasi ve piyasanin düzene girmesi için üretimin artmasi gerektigi görüsünde birlesiyor.
Peki bu nasil mümkün olacak? Iste Türkiye gazetesinin haberine göre kiralik fiyatlarini asagi çekecek 7 formül:
Yalnizca konut arzinin artmasi; hizla artan nüfus ve yüksek talep sebebiyle bu probleme çözüm olamiyor. Bu yüzden genis çerçeveli bir strateji ortaya koymak gerekiyor. Bir diger konu da alinan arsalarin yatirim amaçli tutulmasi… Bunu hem bireysel yatirimci hem de özel sirketler yapabiliyor. Mevcut ekonomik sartlarda arsalarin iyi prim yapmasi sebebiyle uzun vade bekletilebiliyor. Bu noktada devletten alinacak olan arsalarin takibi iyi yapilmali. Bir sene içinde insaat baslamazsa devlet istimlak hakkini kullanabilmeli.
Tasi topragi altin diye gelinen metropoller eski cazibesini yitirdi. Hayat pahaliligindan büyüksehirlerden tasraya göç basladi. Ancak büyüksehirler hâlâ çok kalabalik. Bu sebeple kentten köye tersine göç tesvik edilmeli. Bu noktada hükûmetin bazi destekleri var. Mesela köyünde çiftçilik yapacak olanlara bazi destekler veriliyor. Ya da Anadolu’da arsa alanlara ev yapmalari için uygun sartlarda kredi imkâni saglaniyor.
Miras yoluyla devredilen arsa veya konutlar mal paylasim problemi sebebiyle piyasaya kazandirilamiyor. Mahkemelerde bekleyen binlerce dava bulunuyor. Bu mülkiyet davalarinin bir an önce sonuçlandirilmasi için özel bir birim kurulmali. Ihtisas mahkemelerine özel yetkiler verilebilir. Ya da ara bulucularin bu konudaki yetkileri genisletilebilir.
Arzin artmasi için mutlak suretle yeni imar alanlari açilmali. Atil durumda bulunan hazine arazilerinin konut projelerine dönmesi için yeni bir yol haritasi hazirlanmali. Yalnizca arazi vermek yetmez, ayrica bu alanlara altyapi hizla götürülmeli. Imara açilan arazilerde özel sirketler disinda; devlet eliyle ‘kiralik konutlar’ da insa edilebilir. Burada TOKI ve Emlak Konut aktif rol oynayabilir.
Bir diger konu da bos tutulan evler… Sadece Istanbul’da 500-700 bin arasinda bos daire oldugu tahmin ediliyor. Ev sahipleri yüzde 25 zam sinirina takilmamak, daha fazla prim yapacak ya da farkli sebeplerden dolayi evlerini kiraya vermiyor. Bu da ihtiyacin karsilanmasina engel oluyor. Dünyanin birçok ülkesinde oldugu gibi bizde de bos evlerden vergi alinabilir. Hükûmetin bu konuda bir çalismasi var. Sayet devreye alinirsa kiralik konut piyasasinda rahatlama gözlenecektir.
Türkiye Istatistik Kurumu (TÜIK), aralik ayi insaat maliyet endeksi verisini açikladi. Buna göre insaat maliyet endeksi, 2023 yili aralik ayinda bir önceki aya göre yüzde 1,94 artti, bir önceki yilin ayni ayina göre yüzde 67,31 yükseldi. Öte yandan insaat maliyetlerinde arsa paylari da yüzde 50’leri geçti. Bu sartlarda müteahhitlere yeni proje üretmeleri için destek vermek gerekiyor. Insaat malzemelerindeki KDV yükünün hafifletilmesi ilk adim olabilir. Ayrica yeni finansman kaynaklari da olusturulmali.
Türkiye’de dönüstürülmesi gereken konut sayisi 5 milyonun üstünde, bunun 1,5 milyonu aciliyet arz ediyor. Sadece Istanbul’da acil dönüsüm ihtiyaci olan konut sayisi ise 600 bin civarinda. Bu tablodan da anlayacaginiz üzere kentsel dönüsüm ne pahasina olursa olsun hizlandirilmali. Hem güvenlik hem de konut talebinin karsilanmasi bakiminda oldukça önemli bir konu. Hükûmet bu konuda oldukça iyi islere imza atiyor.
İLGİLİ HABERLER
Son olarak yürürlüge alinan kentsel dönüsüm kredisi bu anlamda büyük bir firsat sunuyor. Bu dogrultuda hak sahiplerine bir konut için 700 bin liraya kadar hibe, 700 bin liraya kadar da kredi verilecek. Is yerleri için ise 350 bin liraya kadar hibe, 350 bin liraya kadar da kredi destegi verilecek. Kredilerin vadesi 10 yil olacak. Ilk 12 taksite ise faiz uygulanmayacak. Kiracilara da bir kereye mahsus ve karsiliksiz 100 bin lira tahliye destegi verilecek.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
07:11
YORUM YAZ