Kiralar ile ilgili çarpıcı rapor! İstanbul'da fiyatların en çok arttığı 6 ilçe şaşırttı
Kira fiyatlarındaki yükseliş devam ederken son 1 yıllık veriler gelinen noktayı gözler önüne seriyor. Sadece İstanbul’da kiraların 5 kat artması, yeni yıl ile ilgili endişeleri de artırıyor. İPA’nın yayınladığı çarpıcı rapor kira artışlarında durumu gözler önüne sererken, fiyatların en çok arttığı ilçeler ise şaşırtıyor. Lüks semtlerin değil ortalama maaşlı çalışanların tercih ettiği ilçelerde kiralardaki yükseliş yüzde 961’e dayandı. İPA’nın rakamlarına göre İstanbul'da fiyatların en çok arttığı 6 ilçede oturmakla daha iyi bir semtte oturmanın farkı neredeyse kalmadı.
Yaklaşık 2 yıllık süreçte yaşanan kira artışları hız kesmiyor. Bugüne gelinen süreçte fiyat uçurumu da giderek artıyor. Zirve fiyatlar ve kira artışlarında İstanbul başı çekiyor.
KİRA FİYATLARI YÜZDE 75,56 ARTIŞ GÖSTERDİ
İstanbul Planlama Ajansı (İPA), konut fiyatlarındaki artışa ilişkin çarpıcı raporu kira artışlarındaki kontrolsüzlüğü de gözler önüne seriyor. Kasım 2023 verilerine göre İstanbul’da son bir yıl içerisinde konut satış fiyatları yüzde 84,14 oranında, kira fiyatları yüzde 75,56 artış gösterdi. Son dört yılda kira fiyatlarının en çok arttığı ilçeler arasında yüzde 961 yükselişle başı Üsküdar çekti
“KENTSEL DÖNÜŞÜM FIRSAT OLABİLİR”
İstanbul Planlama Ajansı “Bir Hak Olarak Barınma: Sağlıklı, Dayanıklı ve Güvenli Konuta Erişim Herkes İçin Mümkün Mü?” başlıklı bir rapor yayımladı. Rapor, Türkiye ve İstanbul’daki barınma krizinin nedenlerini ve enflasyonunun etkilerini incelerken kentsel dönüşümün sosyal altyapı dengesini sağlamada bir fırsat olarak kullanılabileceğinin altını çiziyor. Raporda, kentteki kiralık ve satılık konut fiyatlarındaki artışa ilişkin veriler de dikkat çekti.
Kasım 2023 verilerine göre İstanbul’da son bir yıl içerisinde konut satış fiyatları yüzde 84,14 oranında, kira fiyatları yüzde 75,56 artış gösterdi. Metrekare fiyatları değerlendirildiğinde ise satılık fiyatının yüzde 82,54, kiralık fiyatının ise yüzde 84,33 arttığı görülüyor.
“KİRALIK EVLER ÖDENEBİLİR OLMA NİTELİĞİNİ KAYBETTİ”
Raporda, "2000’li yıllarda İstanbul genelinde konut sunumunda yaşanan artışa rağmen, orta ve düşük gelir grubu için konut satın alımı imkansızlaştı. Kent genelinde sunulan kiralık konutlar da düşük ve orta gelir grubu için ödenebilir olma niteliğini kaybetti" değerlendirmesine yer verildi.
İSTANBUL’DA KİRALAR 5 KAT ARTTI
Pandeminin etkisi ile birlikte kira fiyatlarının 2020 ile 2022 arasında tüm ülkelerde artış gösterdiğine dikkat çekilen raporda, dünya genelinde kiraların 1,6, İstanbul’da 5,2 kat arttığı aktarıldı.
2019 yılından itibaren son dört yılda kira fiyatlarının en çok arttığı ilçeler:
Üsküdar: Yüzde 961
Kağıthane: Yüzde 954
Beykoz: Yüzde 889
Başakşehir: Yüzde 879
Küçükçekmece: Yüzde 861
Eyüpsultan: Yüzde 804
ASGARİ ÜCRET KİRADAN ÇOK DAHA AZ ARTTI
Rapordan öne çıkanlar şöyle:
“Asgari ücrette yaşanan artış ve kira fiyatlarında yaşanan artış karşılaştırıldığında asgari ücret zamlarının kiralardan çok daha az arttığı görülüyor.
Hane halkı bütçesine aşırı yük getirmeyen bir fiyat veya kira düzeyinde ve belirli standartlarda konut, ödenebilir konut olarak nitelendiriliyor. Hane halklarının, aylık gelirlerinin yüzde 30’undan az bir kısmını konut harcamalarına tahsis etmeleri, oturdukları konutların hane halkı için ödenebilir olduğuna işaret etmektedir.
TÜİK’e göre ortalama hane halkı gelirinin 2023 yılında yaklaşık 13 bin TL olduğu düşünüldüğünde, konut kredilerinden yalnızca ayda 100 bin TL üzeri geliri olanların, yani toplumun en çok gelir elde eden yüzde 5’inin yararlanabildiği görülüyor.
Toplumun yüzde 95’inin konut kredisinden faydalanamadığı bu dönem kredili konut satışlarının da ülke genelinde tarihin dip noktasına düşmesi, evin bir barınma değil finansal yatırım aracına dönüşmesine yol açıyor.
İPA tarafından 3 Ağustos – 1 Eylül 2023 tarihleri arasında 317 İstanbul sakini ile yapılan araştırmaya göre katılımcıların yüzde 84,7’si binalarında kentsel dönüşümün gerekli olduğunu düşünüyor. Kentsel dönüşümün gerekli olduğunu düşünen katılımcıların yüzde 93,4’ü 30 yıl ve üzeri binalarda yaşıyor.”
