Ünlü Fransız ekonomistten dikkat çeken açıklama: "BRICS’in hedefi sadece dolar değil"
Kazan'da düzenlenen 16. BRICS Zirvesi küresel ekonomide yankı uyandıran kararlarla sona erdi. Zirvede, doların küresel hakimiyetine karşı alternatif çözümler aranırken, Batı merkezli ekonomik yapıya yönelik eleştiriler de ön plana çıktı. Ünlü Fransız ekonomist Jacques Sapir, zirvenin sonuçlarını değerlendirdi.
Geçtiğimiz hafta, Kazan'da düzenlenen 16. BRICS Zirvesi önemli kararlarla sonuçlandı. Bu zirve, sadece dolara karşı bir duruş sergilemekle kalmayıp, aynı zamanda batı merkezli ekonomik düzeni sorgulayan bir adım oldu. Ünlü Fransız ekonomist Jacques Sapir, zirvenin bu yeni finansal ve politik yönelimlerini derinlemesine değerlendirdi.
BRICS ZİRVESİNDEN ÇIKAN EN ÖNEMLİ KARARLAR
Sapir, BRICS ülkelerinin (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) yanında Mısır, Etiyopya, İran ve Birleşik Arap Emirlikleri gibi yeni ülkelerin de katılmasıyla bu grubun dünya gayri safi yurt içi hasılasının (GSYİH) yüzde 33'ünden fazlasını temsil ettiğini belirtti. G7 ülkeleri ise yüzde 29'da kaldı.Zirveden çıkan en önemli kararlar arasında üç ana başlık öne çıktı. İlk olarak, BRICS içinde bir “ortak ülkeler” kategorisi oluşturuldu. Bu yeni yapı, BRICS ülkelerinin etrafında bir "BRICS bölgesi" oluşturmayı hedefliyor. Endonezya, Malezya, Tayland ve Vietnam gibi ülkelerin bu kategoriye dahil edilmesi, BRICS'in Asya'daki etkisini artıracağını gösteriyor.
BRICS CLEAR SİSTEMİ
İkinci önemli karar ise BRICS Clear sisteminin kurulmasıydı. Bu sistem, BRICS ülkeleri arasındaki ticareti ve ortak ülkelerle yapılan ticareti kolaylaştıracak. BRICS Clear, SWIFT sistemine alternatif olmayı hedefliyor. Burada, ulusal para birimlerinin uluslararası işlemlerde kullanılmasına öncelik verilecek.
BRICS Clear sistemi, New Development Bank (Yeni Gelişim Bankası) tarafından yönetilen bir “stablecoin” kullanacak. Bu sistem, 22 ülkenin katılımıyla çok taraflı ticareti mümkün kılacak. Sapir, BRICS Clear’ın, 1950-1957 yılları arasında uygulanan Avrupa Ödemeler Birliği’nden ilham aldığını belirtti. O dönemde işlemler dolar üzerinden yürütülüyordu. BRICS Clear'da ise işlemler yerel para birimleriyle gerçekleştirilecek.
BATILI SİGORTA ŞİRKETLERİNE BAĞLILIK AZALACAK
Sapir, BRICS ülkeleri arasındaki ticaretin artmasıyla birlikte sigorta hizmetlerine de ihtiyaç duyulacağını vurguladı. BRICS (Re)Sigorta Şirketi, BRICS ülkeleri arasındaki ticareti destekleyecek. Böylece, batılı sigorta şirketlerine bağımlılık azalacak. Zirveden çıkan bu kararlar, yalnızca BRICS ve ortak ülkeleri değil, batı dünyasını da etkileyebilir. BRICS ülkeleri arasındaki ticaret, dünya ticaretinin yüzde 35-40’ını oluşturuyor. Bu ticaretin önemli bir kısmı, yerel para birimleriyle gerçekleştiriliyor. Ancak şu an için bu oranın yüzde 20'yi geçmesi zor görünüyor.
DOLARDAN ARINDIRILMIŞ TİCARET YÜKSELİYOR
Zamanla, dolar ve euro ile yapılan ticaretin, BRICS Clear çerçevesinde bağımsız hale gelmesi bekleniyor. Yapılan hesaplamalara göre, önümüzdeki beş yıl içinde dolardan bağımsızlaşmış ticaretin oranı yüzde 70-80 seviyelerine çıkabilir. Bu da, dünya ticaretinin yüzde 19.5 ila yüzde 25.5’inin dolara bağımlılığını azaltacak.
Sapir, dolara olan bağımlılığın azalmasının, merkez bankalarının rezervleri üzerinde de etkili olacağını belirtti. Doların, toplam rezervler içindeki payı %58’den yüzde 35-40 seviyelerine gerileyebilir. Euro’nun etkisi ise daha az olacaktır. Euro, şu anda daha çok AB ülkeleri arasında kullanılıyor.
