Doğrudan 8 milyona yakın çalışanı, dolaylı olarak ise tüm vatandaşları ilgilendiren yeni asgari ücret için gözler aralık ayına çevrildi. İşçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 2024'ün ilk yarısında geçerli olacak asgari ücreti belirlemek için çalışmalarına başlayacak. Asgari ücret artışı sadece çalışanın maaşlarını değil, pek çok ödemeyi de artıracak. İşsizlik maaşından kıdem tazminatına pek çok kalemde değişiklik olacak. Peki, Yeni asgari ücret kimleri, nasıl etkileyecek? İşte zamlanacak kritik ödemeler ve maaşlar
8 milyon çalisani dogrudan etkileyecek ve milyonlarca vatandasin ayliklari ile ödemelerini degistirecek asgari ücret için çalismalar basliyor.
2024 yili için geçerli olacak asgari ücret için aralik ayinda Asgari Ücret Tespit Komisyonu çalismalarina baslayacak. Isçi, isveren ve hükümet temsilcilerinden olusan komisyona bu yil ilk kez farkli mesleklerden asgari ücretli 4 isçi de yer alacak.
Yapilacak olan asgari ücret toplantisi öncesinde masaya gelecek ilk rakamin 6 aylik enflasyon tahmini ile hesaplanan asgari ücret olmasi bekleniyor. Buna göre; Yüzde 37,76'lik 6 aylik enflasyon tahminine net asgari ücrette 15.707,39 TL rakaminda pazarliklarin baslamasi bekleniyor.
Asgari ücret, bir isçi için aylik brüt 13 bin 414 lira 50 kurus, vergiler ve kesintiler düstügünde net 11 bin 402 lira 32 kurus olarak uygulaniyor. Asgari ücretin isverene toplam maliyeti, bir isçi için 15 bin 762 lira 4 kurus. Bunun 13 bin 414 lira 50 kurusu brüt asgari ücret, 2 bin 79 lira 25 kurusunu sosyal güvenlik primi, 268 lira 29 kurusunu isveren issizlik sigorta primi olusturuyor.
Yeni asgari ücret ile ilgili tahminler de gelmeye basladi. Beklentilere göre, yüzde 30 ile 55 arasinda zam yapilmasi öngörülüyor. Yüzde 30 zam yapilmasi halinde yeni asgari ücretin 14 bin 822 lira, yüzde 55 zam yapilmasi halinde ise 17 bin 763 liraya çikmasi bekleniyor.
Her yil aralik ayi itibariyle belirlenen asgari ücret tutari artisi birçok ödemeyi de etkileyecek. Asgari ücretle birlikte kimilerinin eline geçen ücret tutari artarken kimilerinin de üzerindeki mali yük artacak. Çalisanlardan issizlere hemen herkese etki edecek zam pek çok kesimin kazancini arttirirken, prim ve kesintilerde mali kayba neden olacak. Yeni ücret, 2024 yilina ait issizlik maasi basta olmak üzere, dogum-askerlik borçlanmasindan 65 yas ve engelli ayliklarina kadar pek çok ödeme ve maasi degistirecek. Iste kalem kalem asgari ücretin etki edecegi kalemler…
Issizlik maasi en düsük brüt asgari ücretin yüzde 40’i en yüksek de brüt asgari ücretin yüzde 80’i kadar olabiliyor. Asgari ücrete yüzde 30 zam yapilmasi halinde en düsük issizlik maasinin 6922 liraya, yüzde 55 zam yapilmasi halinde ise 8253 liraya çikmasi bekleniyor. En yüksek issizlik maasi ise yüzde 30 zam ile 13 bin 845 liraya, yüzde 55 zam olmasi durumunda da 16 bin 507 liraya çikmasi öngörülüyor.
Sigortali bir çalisanin, hastalik, is kazasi, dogum gibi durumlarda Sosyal Güvenlik Kurumu tarafindan yetkilendirilmis olan saglik kuruluslari veya hekim raporlarinda yazan istirahat süresince geçici bir süre is yapamamasi durumunda verilen geçici is göremezlik raporunda kisiye ödenen rapor paralari asgari ücret artisiyla artacak. Asgari ücretlilerin 2024 yili için ayakta tedavi ve yatarak tedavide günlük rapor parasi da artacak. Buna göre, asgari ücrete yüzde 34,04 zam gelmesiyle birlikte ayakta tedavide günlük 300 lira, yatarak tedavide ise 224,76 lira ödeme yapilacak.
Geliri asgari ücretin üçte birinin üzerinde olanlar asgari ücretin yüzde 3’ü üzerinden GSS primi ödüyor. Buna göre asgari ücrete yüzde 30 zam yapilirsa GSS primi aylik 402 lira, yüzde 55 zam olursa 623 liraya çikiyor. Yillik olarak ise asgari ücrete yüzde 30 zam yapilirsa GSS primi en düsük 4829 liraya, yüzde 55 zam yapilirsa da en yüksek 7484 liraya çikiyor.
Dogum ve askerlik borçlanmasi ile yurt disi borçlanma ödemeleri asgari ücrete bagli olarak artiyor. Emekliligi gelmis ama prim günü eksik olan sigortalilarin emekli olabilmesinde avantaj saglayan borçlanma hesabi da 2024 asgari ücret artisiyla degisecek. Emeklilik için eksik primi olanlar için maliyetler de katlanacak. 1 Ocak itibariyla yani bir günlük farkla asgari ücretteki artis orani kadar borçlanma tutarlari artacak. Bag-Kur’lularin ödeyecekleri prim tutarlari ile SGK tarafindan kesilen idari para cezalarinin tutari da asgari ücret tutarina göre yeniden belirlenecek. Dogum, askerlik, avukatlik staji, doktora gibi zamanlarda geçen sürelerin borçlanma primleri de artiyor. Asgari ücrete yüzde 30 zam gelmesi halinde en düsük borçlanma günlük 185 liraya, yüzde 55 zam gelmesi halinde ise 221 liraya çikacak. Asgari ücrete yüzde 30 zam gelmesi halinde en yüksek borçlanma günlük 1394 liraya, yüzde 55 zam olursa da 1663 liraya çikacak.
Istege bagli sigortalilikta ödenecek prim tutarini kisi kendi belirlese de primin üst ve alt siniri var. En az brüt asgari ücretin yüzde 32’si, en çok da brüt asgari ücretin 7,5 katinin yüzde 32’si kadar prim ödenebiliyor. Bu rakamlar da asgari ücrete gelen zamla birlikte artacak.
Istege bagli sigorta primleri, asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse en düsük 5579 liraya, yüzde 55 zam gelirse 6652 liraya çikiyor.
Istege bagli sigorta priminin en yüksegine yüzde 30 zam gelirse aylik 41 bin 852 liraya, yüzde 55 zam gelirse de aylik prim ödemesi 49 bin 900 liraya çikiyor.
Bag-Kur primleri de asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse 6016 liraya, yüzde 55 zam gelirse 7173 liraya çikiyor.
Sosyal Güvenlik Kurumundan (SSK, Emekli Sandigi, BAG-KUR) gelir ve aylik hakkindan yararlanmayan, 65 yasini doldurmus olan, sosyal Güvenlik Kurumuna prim ödemeyen, muhtaçlik sinirindan az geliri olan ve bu durumu Valiliklerce/Kaymakamliklarca tespit edilen kisilere verilen 65 yas ayligi, yeni asgari ücret kapsaminda yeniden hesaplanacak. 65 yas ayliklari da asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse 4139 liraya, yüzde 55 zam gelirse 4935 liraya yükselecek.
Engelli ayliklari da asgari ücret zammiyla yükselecek. Yüzde 40-69 arasi engelli olanlarin maaslarina yüzde 30 zam gelirse 3411 lira, yüzde 55 zam gelirse 4067 liraya çikacak. Yüzde 70 ve üzeri engelliligi bulunanlarin maaslarina yüzde 30 zam gelirse 4956 liraya, yüzde 55 zam gelirse 5910 liraya çikacak. 18 yas alti engelli ayligina yüzde 30 zam gelirse 3304 liraya, yüzde 55 zam gelirse 3940 liraya çikacak.
Is Kanunu’na göre, çalisanin ortalama brüt kazancinin yüzde 40’i kadar issizlik maasi ödeniyor. En fazla issizlik ödenegi ise aylik brüt asgari ücretin yüzde 80’ini geçemiyor. 2023 asgari ücretine yapilacak yüzde 34’lük zam yilin ikinci yarisi için issizlik maaslarinda da degisiklige neden olacak.
Asgari ücrete yüzde 30 zam gelmesi halinde yatarak tedavide günlük geçici is görmezlik ödenegi günlük 289 liraya, yüzde 55 zam gelmesi halinde 345 liraya çikacak. Ayakta tedavide ise yüzde 30 zam olmasi durumunda günlük 387 liraya, yüzde 55 zam olmasi durumunda da 461 liraya çikmasi bekleniyor.
Okullardan isletmelere ve sirketlere staj için giden lise ve Üniversite ögrencilerine ödenen staj ücreti de yeni asgari ücret artis orani kadar yükseliyor. Staj yapan ögrenciler net asgari ücretin yüzde 30'undan az olmamak kaydiyla ücret aliyor. Asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse stajyer maasi 4446 liraya, yüzde 55 zam gelirse 5301 liraya çikacak.
Asgari ücretli bir çalisanin 1 yillik çalismasinin karsiliginda hak ettigi kidem tazminati yeni asgari ücretle birlikte yükselecek. Asgari ücret alanlarin kidem tazminati hesaplamalari da yeni zamma göre yeniden hesaplanacak. 1 yildir çalisan asgari ücretli biri eger asgari ücrete yüzde 30 zam gelirse 17 bin 438 lira, yüzde 55 zam gelirse 20 bin 791 lira kidem tazminati alacak. 10 yil çalisan asgari ücretli yüzde 30 zamla 174 bin 380 lira, yüzde 55 zamla 207 bin 910 lira kidem tazminatini hak edecek. Örnek hesaplama sadece kidem tazminatini içeriyor, ihbar tazminati, izin haklari ve diger yan haklari kapsamiyor.
Asgari ücreti, yasa geregi isçi, isveren ve hükümetten beser temsilci olmak üzere 15 kisiden olusan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakani tarafindan toplantiya çagriliyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalismalari kapsaminda teamül üzerine aralik ayinda dört kez toplaniyor.
Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanliginin belirledigi üyelerden birinin baskanlik ettigi komisyon, en az 10 üyenin katilimiyla toplanip oy çokluguyla karar veriyor. Oylarin esitligi halinde Komisyon baskanin bulundugu tarafin çogunlugu sagladigi kabul ediliyor.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
16:47
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ