Bartın'daki maden faciasının raporu tamamlandı: En büyük ihmal ortaya çıktı

Bartin'in Amasra ilçesinde 14 Ekim 2022 tarihinde meydana gelen maden ocagi patlamasi 42 isçinin hayatini kaybetmesine yol açmisti. Bartin maden faciasini arastirmak üzere kurulan Meclis Arastirma Komisyonu raporunu tamamladi.

HAVA ÖLÇÜM DEGERLERINDEKI IHMAL!

4 ayda tamamlnan 366 sayfalik raporda, faciaya iliskin ihmaller, tespitler ve önerilere yer verildi. Raporda kazanin nedenlerine iliskin yapilan tespitlerden dikkat çekenler söyle: "Kazanin en önemli nedeni patlayici atmosferi olusturan metan gazi varliginin ve patlamayi tetikleyici unsurlarin bu önlemlerle yönetilememesidir. Patlamanin meydana geldigi 14.10.2022 tarihinde metan ölçüm degerleri incelendiginde uygulanan havalandirma projesinin, metanin patlama alt limitlerinin altinda kalmasi için yeterli olmadigi görülmektedir."

'TALI HAVLANDIRMADAKI YETERSIZLIK EN ÖNEMLI NEDEN'

Raporda, kazanin meydana gelmesinde ana havalandirmadaki eksiklikten daha önemli derecede olmak üzere tali havalandirmadaki yetersizlik en önemli neden olarak gösterilerek, söyle denildi:

"Metan patlamasinin tetiklemesi ile artarda gerçeklestigi düsünülen kömür tozu patlamasinin ve patlama siddetinin ocagi yatay ve dikey yönde genis bir alanda etkilemesinin nedeni basarili bir tozla mücadele yapilamamasi ve su/toz barajlarinin yetersiz olmasi ve dogru konumlandirilmamis olmasidir. Üretim ve hazirlik sirasinda yapilan patlatmali kazi faaliyetlerinin mevzuatta belirtilen sartlara uymamasi ve bunlari kontrol eden ve denetleyen etkin bir denetim ve kontrol mekanizmasi olmamasi ortam güvenligini riske atmistir. Kaza aninda personel eksikligi nedeni ile merkezi gaz izleme odasinda tek operatörün çalisiyor olmasi, merkezi gaz izleme sisteminin sesli alarm sistemi ile entegre olmamasi yer alti iletisim aginin zayiflamasina ve bilgi akisinda aksakliklara neden olmustur."

"CEZAI MÜEYYIDELER ARTIRILMALI"

Raporda bu tür kazalarin bir daha yasanmamasi için 120 maddelik öneri sunuldu. Özellikle yasal düzenlemelere ihtiyaç oldugu ve havza madenciligi konusuna dikkat çekilerek su ifadeler kullanildi:

"Is kazalarinda ihmal ve kusuru bulunanlara uygulanan cezai müeyyideler ve is teftislerinde denetim sirasinda tespit edilen is sagligi ve güvenligini tehlikeye atan eksiklikler konusunda ihmal ve sorumluluk sahibi olanlara uygulanan idari yaptirimlarin caydiriciligi artirilmalidir. Ruhsatsiz isletildigi tespit edilen ve kapatilan madenleri isleten kisilere hapis cezasi verilmesi ve bu kisilerin ömür boyu madencilik faaliyetlerinden men edilmesine yönelik yasal düzenlemeler yapilmalidir. Madencilik mevzuati gözden geçirilmeli, kömür madenciligine iliskin tüm faaliyetler için ayri bir mevzuat düzenlemesi yapilmalidir. Madenlerde is sagligi ve güvenligi yönetim sisteminin olusturulmasi, is güvenligi ikliminin iyilestirilmesi ve bunun sürdürülebilir kilinmasi için madencilik faaliyetlerinin tek bir çati kurulus altinda toplanmasini saglayacak, uluslararasi standartlarda, bagimsiz bir ulusal maden is sagligi ve güvenligi kurumu kurulmalidir. Maden sahalari, yapisal jeolojileri dikkate alinarak faylara ve diger düzensizliklere göre mümkün olan en büyük ölçekte ruhsatlara ayrilmali ve bu sekilde rezerv kaybinin en aza indirilmesi ve sahalarin güvenli projeler ile isletilmesi saglanmalidir. Bir diger ifadeyle; ülkemiz yer alti kaynaklarinin sürdürülebilir bir sekilde çikarilabilmesi için havza madenciligi ön planda tutulmalidir."

Diger önerilerden bazilari ise söyle:

HAVALANDIRMA MEVZUATINDA DEGISIKLIK ÖNERISI

• Madenlerde, merkezi gaz izleme sistemi ile entegre çalisan erken uyari sistemi bulunmalidir. Merkezi gaz izleme sensörlerine ait en az 3 yillik verinin dijital ortamda sakli tutulmasi zorunlulugu getirilmelidir.
• Yer alti kömür madeni is yerlerinde kullanilan mekanik ve elektrikli ekipmanin seçimi, kurulmasi, uygun yerlere yerlestirilmesi, hizmete alinmasi, isletilmesi, elektrik kablolarinin özellikleri, elektrik kablo eklerinin nasil yapilacagi ile elektrikli ve mekanik ekipmanlarin kurulum, muayene, tamir, bakim ve testlerinin nasil ve kimler tarafindan yapilacagi ile ilgili ayrintili standart ve kilavuzlar güncellenmelidir.
• Yer altinda kullanilan sabit ve portatif cihazlarin konumlarini personel takip sistemi ile eslestirilerek takibinin saglanmasi gereklidir.
• Ocaga giris ve çikis kontrolünün daha etkin saglanabilmesi için ocak girislerine kamera sistemleri kurulmalidir. Ocagin çesitli bölgelerindeki çalisma alanlarina göre de sinir degerler belirlenmelidir.

IS GÜVENLIGI UZMANLARI BAGIMSIZ OLMALI

• Maden is yerlerinin is sagligi ve güvenligi ile ilgili hizmetleri, ortak saglik ve güvenlik birimlerinden almasi uygulamasina son verilmeli; her maden is yerinin kendi is sagligi ve güvenligi bölümü ile yetkin ve yeterli kadrolari bulundurmasi zorunluluk haline getirilmelidir.
• Is güvenligi uzmanlarinin özlük haklari, denetledikleri isverenlere mali bagimliliklarini ortadan kaldirilacak sekilde yeniden düzenlenmelidir.

İLGİLİ HABERLER

Bartın'daki maden faciasında patlama anına ilişkin ses kaydı ortaya çıktı

Bartın’daki maden faciasında 4 yönetici hakkında rekor hapis istemi

EGITIMIN ÖNEMINE DIKKAT ÇEKILDI

• Maden is yerlerinde verilen yillik 16 saatlik zorunlu is sagligi ve güvenligi egitimlerinin süreleri artirilmali.
• Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi Rehberlik ve Teftis Baskanligi’nin is müfettisi kadrolari maden mühendisligi basta olmak üzere ilgili mühendislik bölümü mezunlariyla güçlendirilmelidir.
• Hakkinda isin durdurulmasi karari uygulanan is yerlerinde, karara esas teskil eden is sagligi ve güvenligi eksikliklerini gidermeden üretim faaliyetlerinin devam edip etmediginin kontrolünün hangi mercilerce yapilacagi hususu düzenlenmelidir.