Bilim insanları 700 yıllık sırrı çözdü: 'Kara ölüm' halen bizimle
Koronavirüs ile birlikte tüm dünya gözünü virüslere çevirdi. Dünya tarihi boyunca pek çok dönem salgınlar yaşandı. Asırlar önce yaşanan ve milyonların canına mâl olan bir salgının günümüze etkisi ortaya çıktı.
Koornavirüs salgını ile insanlık gözünü virüslere çevirdi. Virüsler üzerine yapılan bir araştırma, 1300'lü yılların ortasında Batı Avrupa ve Batı Akdeniz'de nüfusun yarısının ölümüne yol açan veba salgının bugüne genetik izler bıraktığına işaret ediyor. Yüzlerce yıllık iskeletler üzerinde yapılan incelemelerde veba salgınında insanların hayatta kalmasını sağlayan mutasyonlar bulundu.
700 YIL ÖNCEKİ SALGININ BUGÜNE ETKİSİ
Fakat bu mutasyonların, günümüzde insanları hala etkileyen otoimmun hastalıklarla (kişinin bağışıklık sisteminin kendi vücuduna saldırması sonucu ortaya çıkan hastalıklar) ilişkilendiriliyor. Kara Ölüm, insanlık tarihinin en önemli, en ölümcül ve en çaresiz anlarından biri olarak tarihe geçti. Pandemide 200 milyonun hayatını kaybettiği tahmin ediliyor.
Bilim insanları, salgın öncesi ve sonrasına ait 206 iskeleti inceledi. Araştırma kapsamında çoğu Danimarka'dan gelen kemiklerin yanı sıra İngiltere'nin başkenti Londra'da veba sırasında insanların toplu olarak gömüldüğü East Smithfield'daki kalıntılar analiz edildi. Sonuçları bilim dergisi Nature'da yayımlanan araştırmada ERAP2 adlı bir genin mutasyonlarına odaklanıldı.
İNSANLIĞIN EN GÜÇLÜ SEÇİMİ
Doğru mutasyonları olanların veba salgınında hayatta kalma oranlarının yüzde 40 daha fazla olduğu belirlendi. Chicago Üniversitesi'nden Prof. Luis Barreiro, "Bu çok muazzam bir etki. İnsan genomunda böyle bir şey bulmak çok şaşırtıcı" dedi. Genin görevi, düşmanın daha etkin bir şekilde tanınması ve nötralize edilmesi için istilacı mikropları parçalayacak proteinleri üretmek ve bu parçaları bağışıklık sistemine yönlendirmek. Genin iyi çalışan ve hiçbir şey yapmayan versiyonları var. Anne ve babadan birer gen alınıyor. Şanslı olanlar, anne ve babasından iyi çalışan genleri alanlar. Veba salgınında hayatta kalanların çocuklarına geçirmesiyle bu mutasyonların hızlı bir şekilde yaygınlaştığı belirtiliyor.
McMaster Üniversitesi'nden genetik bilimci Prof. Hendrik Poinar, "İki ya da üç nesilde yüzde 10'luk bir değişim var. Bu, insanlarda bugüne dek görülen en güçlü seçilim" dedi.
DNA'MIZDA BAŞKA TARİHİ ETMENLER DE VAR
Araştırmada elde edilen bulgular, Yersinia pestis adlı Veba bakterisi kullanılarak yapılan modern deneylerde teyit edildi. Kan örneklerinde iyi çalışan mutasyonlara sahip olanların, olmayanlara kıyasla enfeksiyona daha dirençli oldukları görüldü.
Modern insan DNA'sının yüzde Neandertallerle ilişkisi olan atalarımızdan geliyor ve bu miras Covid dahil bir dizi hastalığa tepki verme kabiliyetimizi etkiliyor.
Prof. Barriro, "Bu yara izleri, bugün hala, inanılmaz bir şekilde hastalıklara duyarlılığımızı etkiliyor" diye konuşuyor.
