Bilim insanları küresel tehdit olan Mpox (Maymun çiçeği) ile ilgili araştırmalarını sürdürüyor. Yeni araştırmalarda virüsün yayılışının detayları yer alırken gelecekte salgının daha da yayılacağına dikkat çekiliyor. Uzman isimler maymun çiçeğiyle ilgili araştırmanın sonuçlarına ilişkin açıklamalarda bulundu. İşte detaylar...
Koronavirüsten sonra dünyada çeşitli virüs ve hastalıkların tedirginliği oluştu. Afrika'nın kırsal kesimlerinde daha çok görülen maymun çiçeği virüsü tüm dünyayı tehdit eden yeni salgın türü. Bilim insanları maymun çiçeği hastalığıyla ilgili çeşitli araştırmalarını sürdürüyor. Mpox (Maymun çiçeği), çiçek hastalığına yakın bir viral hastalıktır ve ateş, şişmiş bezler, ağrılı cilt döküntülerine neden olur. Hayvanlardan insanlara yayılıyor ve geleneksel olarak sınırlı kırsal alanlarda kalıyor.
Diğer benzer virüslerin aksine, mpox ilk enfeksiyon bölgesinin ötesine hızla geçerek vücutta yaygın ikincil döküntüler oluşturuyor. Çiçek hastalığına benzeyen bu şiddetli semptomlar, mpox'u diğer ilgili virüslerden ayırıyor ve endişelere sebep oluyor. Bilim insanları hastalığın gelecekte büyük bir risk oluşturacağına dikkat çekiyor.
Bilim insanları başlangıçta mpox'un kişiden kişiye nadiren yayıldığına ve salgınların küçük gruplarla sınırlı olduğuna inanıyordu. Bu durum, 2022'de IIb klad adı verilen bir suşun aniden dünya çapında yetişkinleri enfekte etmeye başlamasıyla önemli ölçüde değişti. Surrey Üniversitesi'nde moleküler viroloji uzmanı olan Carlos Maluquer de Motes, "En son salgınlar, yakın temasın artık virüsün yayılmasının önemli bir yolu olduğunu gösteriyor. Bulaşma biçimindeki bu değişim, daha uzun bulaşma zincirlerine ve kalıcı salgınlara yol açıyor" dedi. Bu suş, genital bölge gibi enfeksiyon bölgelerinde doğrudan birincil döküntüler oluşturarak, virüsün ikincil döküntülerin gelişmesini beklemeden insanlar arasında daha hızlı yayılmasına olanak sağladı. Enfeksiyonlar arasındaki süreyi kısaltarak, mpox daha uzun bulaşma zincirleri oluşturdu.
Mpox'un yayılmasını sağlayan temel faktörlerden biri, insan enfeksiyonu sırasında oluşan genetik mutasyonlardır. Aol.com'da yer alan detaylarda geleneksel olarak stabil kabul edilen mpox virüsleri artık insanlarda doğal olarak bulunan APOBEC3 adı verilen enzimlere temas ediyor. Vücutta mpox enzimlerin mutasyonuna karşı koyuyor ve onlardan doğal olarak yararlanıyor. Dr. Maluquer de Motes potansiyel risk vurgusu yaparak, "Bu virüsler, insan vücudundaki enzimler tarafından yönlendirilen ve viral özellikleri değiştirebilecek belirli genetik mutasyonları biriktiriyor gibi görünüyor. Bu virüsler aramızda ne kadar uzun süre dolaşırsa, bu mutasyonların mpox'un insanlara uyum sağlamasına yardımcı olma şansı o kadar yüksek olur." diyor.
Bilim insanlarını daha da endişelendiren bulgu salgınların artık bilinen dört mpox kladını da içermesidir. Küresel olarak baskın olan IIb kladları esas olarak cinsel ağlar aracılığıyla yayılırken, Ia, Ib ve IIa kladlarının son salgınları da kişiden kişiye sürekli bulaştırıyor. Bu değişim, özellikle geçmişteki çiçek aşılarından kaynaklanan bağışıklığın azaldığı bölgelerde, insan-virüs etkileşimlerinde daha geniş çaplı değişiklikler olduğunu gösteriyor.
Tarihsel olarak daha yüksek ölüm oranlarıyla ilişkilendirilen daha saldırgan klad I virüsleri artık daha hafif kladlarla doğrudan rekabet ediyor. Bu rekabet, virüsün daha fazla adapte olması için fırsatlar oluşturuyor.