Bilim dünyası şokta! Umutlar tükenmek üzere: Uzayda dondu kaldı, uyanamıyor
Hindistan Uzay Araştırma Örgütü'nün (ISRO) Ay'ın güney kutbuna iniş yapan ve 'uyku moduna' alınan araç için umutları tükeniyor. 23 Ağustos günü Ay'ın karanlık tarafı olan güney kutbuna iniş yapan Chandrayaan-3 uzay aracı, bunu başaran ilk ülke olarak tarihe geçmişti.
Hindistan Uzay Araştırma Organizasyonu (ISRO), Ay'a gönderilen Vikram iniş aracı ve Pragyan gezgini ile Chandrayaan-3 görevi sırasında iletişim kaybı yaşadı. ISRO mühendisleri, Chandrayaan-3'ün bilimsel görevini başarıyla tamamladıktan sonra Ay yüzeyindeki gün batımı öncesinde aracı 'uyku moduna' geçirerek cihazlarını pasif hale getirdi. Bu, uzay aracının ömrünü uzatma amacını taşıyordu. Araştırmacılar, 22 Eylül'de Ay'da günün ağarmasıyla birlikte uzay aracının güneş ışığını alarak yeniden aktif hale geleceğini umuyordu. Ancak plan beklenildiği gibi işlemedi.
Pragyaan gezginini gövdesinde taşıyan Vikram adlı iniş aracı, Ağustos ayında Ay'ın şimdiye kadar çok az keşfedilmiş olan güney kutbu yakınına inmişti. Veri ve görüntü toplamak için iki hafta boyunca bölgede çalışan araçlar daha sonra Ay'da gecenin çökmesiyle 'uyku moduna' alındı ve bir daha da uyandırılamadı.
ISRO, Ay'ın yeniden gündüze geçmesinin ardından iniş aracı ve gezgin araçla iletişim kurmaya çalıştıklarını ancak herhangi bir sinyal alamadıklarını açıkladı. Uzay ajansı, Ay gününün sonuna kadar denemeye devam edeceklerini belirtse de saatler ilerledikçe Hindistan'ın umutları tükeniyor.
https://twitter.com/isro/status/1705209835783078092
TARİHE HÜZÜNLÜ SON OLARAK GEÇEBİLİR
Hindistan, Ay'ın güney kutbuna iniş yaparak tarihe geçecek bir başarıya imza atmış olan Chandrayaan-3 aracını Ay'ın özel gün-güce döngüsüne uyacak şekilde tasarlamıştı. (Ay'daki bir gün ve gecenin her biri 14 Dünya gününden biraz fazla sürmekte) Ancak Vikram ve Pragyan'ın elektronik sistemleri, Ay'ın zorlu gece koşullarına dayanacak şekilde tasarlanmamıştı. Ay gecesi boyunca, güneş enerjisiyle çalışan araçlar elektrik sıkıntısı yaşadı.
Ayrıca, sıcaklıklar eksi 200 derecenin altına düşüyordu ki bu, elektronik bileşenlerin donma riskini taşıdığı ve bu nedenle arızalanabileceği anlamına gelmekteydi. Ancak The Guardian'ın haberine göre, ISRO'daki bilim insanları, uzay aracının bu aşırı koşulları aşabileceğine ve 22 Eylül'de yeniden faaliyete geçebileceğine inanıyordu. 22 Eylül tarihinde, gezgin ve iniş aracının bulunduğu bölgenin güneş ışığına maruz kalması ve araçların pillerinin yeniden şarj olması bekleniyordu.
ARACI UYANDIRMAK İÇİN YOĞUN ÇABA SARFEDİLİYOR
Önceki ISRO Başkanı Kiran Kumar, BBC'ye yaptığı açıklamada, "Yeniden uyanma şansının her geçen saat azaldığını" söyledi. Kumar'a göre, bileşenlerin birçoğu Ay'daki aşırı koşullara dayanamamış olabilir. Ay'ın güney kutbuna yakın sıcaklıkların geceleri -200C'den -250C'ye kadar düştüğü biliniyor.
Chandrayaan-3 görevinin temel amacı, Hindistan'ın bir uzay aracıyla Ay'a yumuşak iniş yapabileceğini kanıtlamaktı. Bunu yaparak Hindistan, Ay'a yumuşak iniş yapabilen dört ülkeden biri oldu. Diğerleri; ABD, eski Sovyetler Birliği ve Çin.
Ayrıca görevde önemli bilimsel veriler elde edildi. Pragyan gezgini yaklaşık 100 metrelik bir mesafe katetti ve Ay'da çeşitli elementlerin varlığını tespit etti. En önemlisi, daha önce başka hiçbir görevde yapılmamış olan kükürtün varlığına dair kanıtlar elde etmesiydi.
