Çin’den tek tıkla ABD’ye 600 milyar dolarlık darbe
Çin’in yapay zekâ girişimi DeepSeek, düşük maliyetli modelleriyle Nvidia’yı ve ABD’nin çip kısıtlamalarını sarsıyor. Ancak uzmanlara göre, bu yükseliş Nvidia’nın piyasa gücünü tamamen bitirmeyecek. ABD’nin çip politikaları yeniden tartışma konusu.
Çin merkezli yapay zekâ girişimi DeepSeek, son hamlesiyle küresel teknoloji piyasalarını karıştırdı. Nvidia hisseleri, DeepSeek’in V3 ve R1 modellerinin ortaya çıkmasının ardından %17 değer kaybederek 600 milyar dolarlık bir piyasa kaybına uğradı. DeepSeek’in, ABD’li rakiplerine kıyasla çok daha düşük maliyetle üstün modeller geliştirdiğini iddia etmesi, yatırımcılar arasında büyük bir paniğe yol açtı. Ancak uzmanlara göre durum göründüğü kadar basit olmayabilir.
DEEPSEEK'İN YÜKSELİŞİ
DeepSeek, ABD’nin ihracat kısıtlamalarından önce elde ettiği Nvidia’nın A100 çiplerine ve daha az gelişmiş H800 çiplerine erişimi olduğunu belirtiyor. Bu çiplerin sayısının yalnızca 10.000 olduğu söyleniyor ki bu, ABD merkezli şirketlerin kullandığı işlem gücünün yanında oldukça düşük bir rakam. Örneğin, Elon Musk’ın XAI girişimi, 100.000 Nvidia H100 çipi kullanarak ABD’nin en güçlü yapay zekâ altyapılarından birini kurdu.
DeepSeek’in R1 modeli ise daha da dikkat çekici. Bu model, matematik, mantık ve kodlama gibi alanlarda başarı sağlamak üzere tasarlandı ve bir dizüstü bilgisayarda bile çalıştırılabiliyor. Bu durum, Nvidia’nın ileri düzey grafik işlemcilerine olan bağımlılığı azaltabilecek bir potansiyeli işaret ediyor.
ABD'NİN İHRACAT KISITLAMALARI TERS TEPTİ Mİ?
DeepSeek’in başarısı, ABD’nin Çin’e uyguladığı çip kısıtlamalarının etkili olup olmadığı tartışmalarını da alevlendirdi. Bazı uzmanlar, bu kısıtlamaların Çin’i yenilikçi yöntemler geliştirmeye zorladığını ve teknolojik ilerlemeyi hızlandırdığını savunuyor. Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden Angela Zhang, “Çin’in verimlilikteki başarıları tesadüf değil. ABD’nin kısıtlamaları, Çin’i daha yaratıcı çözümler bulmaya itti” dedi.
Ancak bu görüşe katılmayanlar da var. Yapay zekâ politikaları uzmanı Miles Brundage, daha gelişmiş çiplere sahip olmanın hâlâ büyük bir avantaj olduğunu belirtiyor. ABD’nin çip ihracatına yönelik kısıtlamalarını sürdürmesi gerektiğini savunan Brundage, “Daha fazla işlem gücü, daha iyi performansa dönüşebilir. Bu, ABD şirketlerinin hâlâ avantajlı olduğu bir alan” ifadelerini kullandı.
JEVONS PARADOKSU: DAHA UCUZ AI, DAHA FAZLA TALEP
DeepSeek’in düşük maliyetle etkili modeller geliştirmesi, Jevons Paradoksu olarak bilinen ekonomik bir kavramı gündeme getirdi. Bu paradoksa göre, bir teknolojinin verimliliği arttıkça, bu teknolojinin kullanımına olan talep de artar. DeepSeek’in R1 modeli, düşük maliyetle çalışabildiği için yapay zekâ uygulamalarını daha erişilebilir hale getirebilir. Bu da toplam işlem gücü talebini artırarak Nvidia gibi şirketlerin çip satışlarını tekrar yükseltebilir.
GERÇEKLER NE KADAR DOĞRU?
DeepSeek’in iddiaları, teknoloji dünyasında şüpheyle karşılanıyor. Bazı araştırmacılar, şirketin elindeki Nvidia çiplerinin sayısını olduğundan az göstermiş olabileceğini düşünüyor. CNBC’ye konuşan Scale AI CEO’su Alexandr Wang, DeepSeek’in aslında 50.000’den fazla H100 çipine erişimi olduğunu iddia etti. Eğer bu doğruysa, Nvidia’nın hisselerindeki sert düşüş gereksiz bir panikten kaynaklanmış olabilir.
