İnsanlık, bir sonraki evreye hazırlık yapıyor. Başta NASA olmak üzere pek çok misyon Mars'ta koloni kurmaya yönelik. Peki nedir bu misyonlar? İşte Mars'ta yaşama ihtimalini güçlendiren hedefler.
Dünya her ne kadar insanlik için yasama en elverisli gezegen olsa da, uzay ajanslari farkli gezegenlerde de yasam belirtileri ariyor. Bir yandan ISS'de çalismalar yürütülürken, diger yandan Ay ve Mars'ta da kesifler sürüyor.
Gelecek yillarda insanlik artik Mars, Ay veya bir baska gezegende koloni kuracak. Evet belki kulaga saka gibi geliyor; hatta bilim kurgu romanlarini bile hatirlatiyor ancak tüm bunlar yakinda gerçek olabilir. Zira NASA'nin bu konu üzerinde çalistigi çok ciddi misyonlari var. Peki neler bu misyonlar? Gelin yakindan göz atalim:
NASA'nin programiyla, Mars gezegenini kesfetmek ve robot uydular, uzay araçlari ve mobil laboratuvarlar yoluyla bilimsel bilgi ve kesiflerin devamliligini saglamak amaçlaniyor.
Mars çalismalari, gelisen bilim ve teknoloji sayesinde Mars'in gezegen olarak nasil olustugunu ve erken dönemde nasil gelistigini, jeolojik ve iklimsel süreçlerin Mars'i zaman içinde nasil degistirdigini, Mars'in biyolojik olarak "yasam"a uygun olup olmadigini, Mars'in insanlar tarafindan ileride nasil kesfedilecegini ve Mars'in Dünya ile olan benzerliklerini ve farkliliklarini anlamayi amaçliyor.
NASA'ya göre, insanoglunun Mars'i kesfetmesinin birçok stratejik, pratik ve bilimsel nedeni bulunuyor. Mars, günes sisteminde en ulasilabilir gezegen olarak biliniyor ve Mars'i kesfetmenin yasamin kökenine ve gelisimine dair olasi cevaplar da saglayabilecegi düsünülüyor. Ayrica Mars, gelecekte bir gün insanoglunun yasamini sürdürmesinde olasi bir istikamet olarak görülüyor.
Stratejik anlamda da Mars'i kesfetmek ulus olarak siyasal ve ekonomik liderligi gösterirken, Dünya hakkinda daha çok bilgi edinmeyi de sagliyor.
Pratik olarak ise Mars, Günes Sistemi'nde essiz bir konuma sahip, atmosferi, iklimiyle karasal bir gezegen. Jeolojisi, Dünya'daki gibi çesitli ve karmasik. Mars'in iklimi de Dünya gibi zamanla degisti. Bu nedenle Dünya'yi daha iyi anlamak için Mars'i incelemek önemli görülüyor.
Günes sistemine dair birçok temel soru Mars kesfedilerek etkili bir sekilde cevaplandirilabilir. Ayrica bu girisim gelecek nesillerin kasifleri için ilham olurken, insanlarin bilgisini de önemli ölçüde artirmayi hedefliyor.
Mars Kesif Programi ile gelistirilen bilim ve teknoloji gelecekte insanlarin bu gezegeni dogrudan kesfetmesine de olanak saglayabilir.
Sovyetler Birligi, 1971'de "Mars 2" misyonuyla baslayan ve devam eden projelerle gezegenin yüzeyini ve bulutlarini görüntülemeyi, sicakligini ölçmeyi, topografyasini arastirmayi, yüzeyini, atmosferini ve manyetik alanlarini analiz etmeyi hedefledi.
ABD'nin "Mariner" serisi, 1962-1973 arasindaki dönemi kapsiyor. Bu çerçevede Merkür, Venüs ve Mars'a kesif araçlari gönderildi. "Mariner 9", Mars'in yörüngesine ilk giren ve gezegendeki volkanlari ve büyük kanyonlari kesfeden araç oldu. O zamana dek bilim insanlari, Mars'in yüzeyinin Ay'a benzedigini düsünüyordu.
"Viking 1 ve 2", NASA'nin yürüttügü misyonla 1976'da Mars'in yüzeyine ilk kez inen uzay araçlari oldu. Kesif araçlari, yillarca yüzeyde çalisarak Mars çevresi hakkinda veriler topladi ve yasam bulgusu aradi. Birçok fotograf çeken araçlar, Mars yüzey çevresinin kimyasini inceleyerek "regolit" adli Mars tozunda bulunan mikroorganizmalarin test edilmesini sagladi.
Mars Rover" programi, NASA'nin Mars yüzeyinde eski zamanlarda su bulunduguna isaret eden kanitlar kesfettigi bir uzay arastirmasidir. Bu da programin devam etmesi için bir motivasyon olusturmustur. NASA'nin ilk Mars Rover'i (gezginci) olan "Sojourner", 1996 yilinda "Pathfinder" uzay aracinin gezegene inisi sirasinda yüzeye indirilmistir.
Kasim 1996'da NASA tarafindan firlatilan Mars Global Surveyor, Kizil gezegeni alçak kutup yörüngesinden haritalandirdi ve Mars'in topografyasini, yerçekimini, manyetik alanlarini, isil özelliklerini, yüzey olusumlarini, atmosferini, günlük ve mevsimlik hava kosullarini inceledi. Mars Global Surveyor, Dünya'ya 240 binden fazla fotograf gönderdi. Misyon, Kasim 2006'da sona erdi.
NASA'NIN GÜNCEL MISYONLARI
AA'nin aktardigina göre araba boyutundaki "Curiosity" adli araç, 2012'de, en gelismis araç "Perseverance" 2021'de Mars'ta görevlerine basladi. Her iki araç da hala aktif.
Spirit ve Opportunity araçlari Mars yüzeyinde bir zamanlar sivi halde su bulunduguna dair bulgular buldu. Bunun üzerine Curiosity de Mars'ta yaklasik 4 milyar yil önce yasamin var olmasina olanak saglayan kosullarin oldugunu kesfetti.
Perseverance de Mars'ta geçmis yasama dair bulgular ararken toprak ve kaya örnekleri topluyor. Bu örneklerin Dünya'ya getirilmesi için NASA ve Avrupa Uzay Ajansi (ESA) tarafindan planlanan en az 2 misyon bulunuyor.???????
Hindistan'in Mars yörüngesindeki kesif araci Mangalyaan, gezegeni 2014 ile 2022 arasinda inceledi.
Çin'in ilk Mars misyonu olan "Tianwen-1", bir uydu ve Zhurong adinda bir araç içeriyor. Bu araç, Subat 2021'de Mars yörüngesine girdi ve 14 Mayis 2021'de Mars yüzeyine indi. Araçta, yüzeyin altindaki su bosluklarini saptayabilecek radarlar var. Fakat araç, Mayis 2022'de planlandigi gibi bir uyku moduna alindi ve Aralik 2022'de günes panellerinin asiri tozlanmasi sebebiyle beklenildigi gibi yeniden çalisamadi.
Birlesik Arap Emirlikleri'ne (BAE) ait "Hope" adli Mars uydusu, Subat 2021'de yörüngeye ulasti ve Mars'ta yasam oldugu dönemde atmosferinin nasil oldugunu anlamak için gezegenin iklimini inceliyor.
ESA ve Rusya Federal Uzay Ajansi (Roscosmos) ortakliginda yürütülen "The ExoMars Trace Gas Orbiter" Mart 2016'da firlatildi. "Schiaparelli" adli uzay araci parasütünün erken açilmasi nedeniyle yüzeye çarpti. Bu misyonla, Mars atmosferindeki gazlarin belirlenmesi ve yasam belirtilerinin aranmasi amaçlaniyordu.
Ayrica ESA, 2003'te firlattigi Mars Express ile kutup bölgelerinde su buzu tespit etti ve buzlarin altinda sivi halinde su olmasi ihtimali arastiriliyor.
NASA, 2024 yilinda Mars'in atmosferindeki degisimi ve radyasyon etkisini incelemek için iki küçük arastirma araci göndermeyi planliyor. Araçlar, uydularla isbirligi içinde çalisacak.
Öte yandan ESCAPADE Mars misyonu kapsaminda "Blue" ve "Gold" adli iki uydunun gönderilmesi, gezegenin atmosferindeki iyonosfer tabakasinin ve manyetik alaninin incelenmesi hedefleniyor. Bunlarin 2026'da Mars'a ulasmasi öngörülüyor.
Japonya'nin 2026'da baslatacagi Mars Uydulari kesif misyonu, Phobos'tan örnek alip 2031'de Dünya'ya getirmeyi hedefliyor.
NASA ve ESA ortakliginda Mars Sample Return misyonu, Mars yüzeyinden Dünya'ya 2030'a kadar örnekler getirilmesini amaçliyor.
ESA, ExoMars araci Rosalind Franklin'i 2028'de Mars'a göndererek, özellikle su ortamini arastirarak geçmiste yasam izlerini bulmayi planliyor.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
12:13
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ