Homeros'un İlyada Destanı'ndan çıktı! 2750 yıllık tarifle teleme peyniri yaptılar
Antik Çağda yaşamış İyonyalı şair Homeros'un 2 bin 750 yıllık İlyada Destanı'ndan, genellikle Akdeniz'de tüketilen teleme peyniri tarifi çıktı. Troya Müze Müdürü Rıdvan Gölcük, keçi sütü ve incir sütünden yapılan Teleme'yi uygulamalı olarak yaptı. Çoban aşı olarak bilinen şifalı tarifte, "Ak sütle incir özü karıştırılır da hani, çarçabuk koyulaşıverir sulu süt, mayalanır göz önünde” ifadelerinin yer aldığı öğrenildi. İşte İlyada Destanı'ndaki teleme peyniri tarifi...
Koyunlardan bazen de keçilerden sağılan süt, ham incir ve dallardan yararlanarak kısa bir süre mayalanması ile yapılan teleme peyniri, ortalama olarak 25 dakikada hazır olur. Genellikle Orta Doğu ve Akdeniz'e özgü bu lezzet meğer 2750 yıl öncesine dayanıyormuş. Çanakkale'deki Troya Ören Yeri'nde yapılan incelemeler sonucu, 10 yıl süren Troya Savaşları'nı bahseden Homeros'un 2 bin 750 yıllık İlyada Destanı'nda günümüzde çoban aşı olarak bilinen ‘teleme'nin tarifi çıktı.
'HİÇ BEKLEMEDİĞİMİZ BİR KEŞİF YAŞADIK'
Troya Müze Müdürü Rıdvan Gölcük, keçi sütü ve incir sütünden yapılan telemeyi uygulamalı olarak yaptı. Yaklaşık 5 dakika içinde tarifi yaptıklarını belirten Gölcük, “Geçtiğimiz haftalarda Homeros'un İlyada'sında gastronomiye ilişkin neler bulabiliriz. Bu doğrultuda bir çalışmaya başlamıştık. Çalışma sırasında aslında hiç beklemediğimiz bir keşif yaşadık.
Keşif şuydu, İlyada'da savaş tanrısı Ares yaralanıyor ve yarasının ne kadar hızlı iyileştiğini göstermek için Homeros bir örnek veriyor" dedi.
DESTANDA YAZILANLAR DİKKAT ÇEKTİ
Destanda yazılanlara dikkat çeken Gölcük şöyle devam etti: "Diyor ki, ‘Ak süte incirin sütünü damlatırsın ya, karıştırırsın ya hani ve çabucak göz önünde mayalanı verir hemen' ve bunu gördüğümüzde incirin sütüyle süt mayalanır mı, bu gerçekleşebilir mi. Açıkçası çok şaşırdık bu satırları okuduğumuzda ve hemen bir araştırmaya girdik. Daha sonrasında şunu gördük.
YÖRÜKLER ARASINDA SIKLIKLA YAPILIYOR
Anadolu'da özellikle yörükler arasında Adana, Hatay, Mersin civarlarında yeni sağılmış keçi sütüne incirin sütü damlatıldığında neredeyse 5-6 dakika içerisinde bir mayalanma olduğu ve yapısal olarak yoğurda benzeyen ortaya bir ürün çıktı.
Bu ürüne de ‘Teleme' adı verildiğini gördük ve Homeros'un aslında bahsettiği şeyin bugün Anadolu'da çoban aşı ya da teleme olarak bilinen ürünün tarifi olduğunu gördük ve hemen bunu denemeye başladık. Keçi sütü aldık.
BU İLK BİR KEŞİF OLDU
Keçi sütüne incir sütü damlatarak ya da incirin dalıyla karıştırarak mayalanıp, mayalanmadığını görmeye çalıştık ve neredeyse sadece 5 dakika içerisinde bir mayalanma gerçekleşti.
Yani Homeros destanında bahsedilen 2750 yıllık tarifle bir teleme yaptık. Anadolu'daki telemenin tarifinin Homeros'ta yer aldığı yani bu 2700 yıllık metinde yer aldığı bugüne kadar bilinmiyordu.
Dolayısıyla bu ilk yeni bir keşif oldu. Araştırmalar sonunda şunu gördük. İncirin sütü aslında bir nevi bir lateks ve fisin denilen bir madde ve keçi sütünü kestiren şey tam da bu maddenin kendisi. Yani dolayısıyla bugüne kadar bu arada ‘teleme' ya da Homeros'taki bu tarif batıda hiç bilinmiyor.
Yani incirin sütüyle keçi sütünün mayalanabileceği hiç bilinmiyorken, Homeros Destanında yer alan bu ‘Teleme'nin neredeyse 3 bin yıldır devam ediyor olması, Homeros metninin Anadolu ile nasıl kuvvetli bir bağı olduğunu gösteriyor” diye konuştu.
