İslam inancına göre, “müşrik” sözcüğü; Allah’a ortak koşan, puta tapan ya da yalnızca Allah’a ait olan sıfatları başka varlıklara yakıştıran kişi için kullanılır. Bu kelime kök itibarıyla Arapça bir terimdir ve Tevhid inancının (Allah’ı bir ve benzersiz kabul etme) zıddı olarak kabul edilir. Günümüzde “müşrik” ifadesi, daha çok dinî ve fıkhî metinlerde rastlanan bir tanım olmakla birlikte, İslam düşüncesindeki en temel kavramlardan biri sayılır. Müşrik nedir, müşrik ne demek gibi sorular, Kur’an’da ve hadislerde putperestlik, çoğul tanrıcılık veya Allah’a ortak koşma fiilinin hangi inanç veya davranışları tarif ettiğini öğrenmek isteyenlerin merakını gidermeye yarar.
“Şirk” kökünden gelen “müşrik” sözcüğü, İslam kültüründe “Allah’tan başka ilâhlar edinme” veya “Allah’a ortak koşma” fiilini işaret eder. Kur’an-ı Kerim’de de iman esaslarının temelini oluşturan Tevhid (Allah’ın varlığını ve birliğini kabul etme) inancına zıt olan şirk, en büyük günahlardan biri olarak tanımlanır. Dolayısıyla müşrik, Allah’ın yanında başka ilahlar bulunduğuna inanan veya tapınma, dua, kurban vb. ibadet şekillerini başka varlıklara da yönelten kişiyi niteler. Müşrik eş anlamlısı olarak “Allah’a ortak koşan, putperest, çoktanrıcı” gibi ifadeler düşünülebilir, ancak terminolojik olarak “müşrik” inancı tam anlamıyla “Tevhid”in karşıtı bir konumdadır.
Müşrik, sözlük anlamı itibarıyla “ortak koşan, Allah’a ait olan ilahî sıfatları veya ibadeti başka varlıklara da paylaştıran” kişi demektir. İslami terminolojide özellikle, Allah’tan başka ilahlara inanma, çeşitli putlara tapma veya doğrudan Allah’a ait olan kudret ve sıfatları insanlara, doğa güçlerine veya başka nesnelere atfetme eylemi “şirk” şeklinde tanımlanır ve bunu yapan kişi “müşrik” olur. Bu kavram, Kur’an’da ve İslami eserlerde sıkça geçer; zira İslam’ın en temel inancı olan “Lâ ilâhe illallah” (Allah’tan başka ilah yoktur) ifadesine zıt düşen düşünce ve davranışlar “müşriklik” olarak adlandırılır.
Türkçede “müşrik” teriminin tam yerine geçen eş anlamlı bir sözcük bulunmaz; ancak “Allah’a ortak koşan, putperest, çoktanrıcı” gibi ifadeler yakın manalarda kullanılabilir. Burada “putperest,” daha somut olarak putlara tapmayı ifade ederken “çoktanrıcı,” birden fazla ilaha inanmayı öne çıkarır. Müşrik ise bunların da ötesinde, herhangi bir şekilde Tevhid’i ihlal eden (Allah dışında ilah kabul eden) tüm tutum ve inanç biçimlerini içerir. Bundan dolayı, “müşrik” kelimesi Arapça kökenli ve dinî bağlamı derin olan bir terimdir.
Müşrik, İslami inanç esaslarına göre Tevhid inancını reddeden veya zayıflatan kimseyi ifade eder. Bir kişi Allah’la beraber başka varlıkları da tanrısal düzeyde kabul ediyor, onlara ibadet ediyor ya da mutlak güç ve yaratma kudretine ortak sayıyorsa, “müşrik” sıfatına girer. Örneğin, kendisi için put yapan veya tanrı olarak gördüğü varlıklara kurban, dua, adak gibi ibadet gösteren kişiler de müşrik kabul edilir. İslam’a göre, müşriklik en büyük günahlardan (şirk) biridir ve tevbe edilip temizlenmedikçe affı zor olan bir sapma olarak değerlendirilir. Bu nedenle Kur’an, birçok ayette şirk ve müşriklik konusuna değinerek, insanları Tevhid inancına çağırır.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
17:14
YORUM YAZ