Obezitenin nedenleri ve olası sonuçları nelerdir? Obeziteden kurtulmak için ne yapmalıyız?

Kadınların karşılaştıkları en büyük sorunları arasında yer alan ve hayatlarını kimi zaman kâbusa çeviren fazla kiloların ardında hayatın akışı içerisinde dikkat etmeyerek yapılan eylemlerde etkili olabilir. Farklı diyet listenizi uygulamanıza, yediklerinizi kontrol altına almanıza, düzenli olarak spor yapmanıza rağmen kilo veremiyor aksine alıyorsanız yapmanız gereken hayatınızda ufak değişikliklerin sizi için daha iyi ve daha faydalı olabilir.

Şişmanlığa neden olan faktörler arasında en önemlisi genlerimizden kaynaklanan depolama hissi kilo verememenize neden olan sebepler arasında yer alabilir. Son yıllarda sayıları her geçen gün artan tip 2 şeker hastalarının büyük bir kısmının rahatsızlıktan kaynaklanan kilo verememe sorunu da çok fazla karşımıza çıkmaktadır.

Tiroit bezlerinin gerekenden az çalışması şişmanlığın en önemli nedenleri arasında görülmekle birlikte bu rahatsızlığın ana belirtileri arasında saç dökülmesi, kabızlık ve sürekli halsizliktir. Kemik, damar, kas yapımız için çok önemli olan D vitamini eksikliği aynı zamanda metabolizmamızın yavaş çalışmasına neden olarak şişmanlamanızı veya kilo verememenizi sağlayabilir. Kadınların adet dönemlerinde kaybettikleri kanı tekrar kazanmak için yemek yeme dürtüleri fazla karşılandığında veya yakılamadığında da istemediğiniz kilolarla baş başa kalmanız kaçınılmaz olacaktır. Son yıllarda karşılaşmaya başlanılan böbrek üstü bezlerinin çok çalışarak kortizol hormonunun fazla salgılanması vücudun su tutmasına ve yağ depolanmasına neden olarak şişmanlığa neden olmaktadır.

Sağlık bakanlığının sitesinde Obezitenin oluşmasında başlıca risk faktörler aşağıdaki gibi sıralanmıştır.

• Aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları
• Yetersiz fiziksel aktivite
• Yaş
• Cinsiyet
• Eğitim düzeyi
• Sosyo – kültürel etmenler
• Gelir durumu
• Hormonal ve metabolik etmenler
• Genetik etmenler
• Psikolojik problemler
• Sık aralıklarla çok düşük enerjili diyetler uygulama
• Sigara- alkol kullanma durumu
• Kullanılan bazı ilaçlar (antideprasanlar vb.)
• Doğum sayısı ve doğumlar arası süre  

Diğer taraftan kilo alma nedenleri olarak dikkat etmeden yaptığımız ve hayatımızın bir parçası olarak rutinleşen eylemler içinde şişmanlamanıza en büyük nedenlerden birinin hızlı yemek yeme alışkanlığı olduğu yapılan araştırmalar sonucunda ortaya çıkmış bulunmaktadır. Yemeğe başladıktan yaklaşık 15-20 dakika sonra tokluk hissini algılamaya başlayan beynimiz hızlı yemek yediğimizde doyduğumuzu geç olarak idrak ettiğinden fazla beslenmemize engele olamamaktadır. Kilo vermememize ve metabolizmamızın yavaş çalışmasına neden olan etkenlerden biri de televizyon seyrederken hareketsiz kalmamızdır. Hayatın farklı mücadelesine ve strese karşı duygularımızla başa çıkabilmek için atıştırma veya gerekenden fazla yiyecek tüketmek de ne yaparsanız yapın kilo verememenizi sağlayacaktır. Kilo vermek için uzmanların tavsiyesi öğünleri zamanında yapmanız olmakla birlikte düzensiz yeme alışkanlığı sizin istemediğiniz kilolardan uzaklaşmanıza engel olabilir.

Yine sağlık bakanlığının resmi sitesinde obezitenin neden olduğu sağlık sorunları/risk faktörleri ise şöyle sıralanmıştır:

• İnsülin direnci – Hiperinsülinemi
• Tip 2 Diabetes Mellitus( Şeker Hastalığı)
• Hipertansiyon( yüksek tansiyon)
• Koroner arter hastalığı
• Hiperlipidemi – Hipertrigliseridemi (Kan Yağlarının Yükselmesi)
• Metabolik sendrom
• Safra kesesi hastalıkları
• Bazı kanser türleri (kadınlarda safra kesesi, endometriyum, yumurtalık ve meme kanserleri, erkeklerde ise kolon ve prostat kanserleri )
• Osteoartrit
• Felç
• Uyku apnesi
• Karaciğer yağlanması
• Astım
• Solunum zorluğu
• Gebelik komplikasyonları
• Menstruasyon düzensizlikleri
• Aşırı kıllanma
• Ameliyat risklerinin artması
• Ruhsal sorunlar (Anoreksiya nevroza (yemek yememe) veya Blumia nevroza (kusarak yediği besinlerden yararlanmama), Binge eating (tıkınırcasına yeme),  gece yeme sendromu gibi ortaya çıkabilir veya bir şeyi daha fazla yiyerek psikolojik doyum sağlamaya çalışma)
• Toplumsal uyumsuzluklar
• Özellikle sık aralıklarla ağırlık kaybetme ve kazanma sonucunda deri altı yağ dokusunun fazla olması nedeniyle deri enfeksiyonları, kasıklarda ve ayaklarda mantar enfeksiyonları
• Kas-iskelet sistemi problemleri

Düzensiz uyku veya az uyunması ghrelin adı verilen iştah açıcı hormonun fazla salgılanmasını sağladığından şişmanlamanıza hatta obezite sınırlarını zorlamanıza neden olabilir. Şeker seviyelerinde düşüklük olan kişilerde dengelemek için tatlı, çikolata gibi yiyecekleri fazla tüketmekte ve kilo almanın önüne geçememektedirler. Obeziteden kurtulmak için hayat tarzımızı ya da yaşam biçimimizi değiştirmemiz gerekebilir. Obeziteye meyilli bir birey olmamak için herkesin yapması gereken en önemli on maddeyi sizler için sıralayalım.

Bunlar;

1. Hareketsiz yaşamdan kesinlikle kurtulmak için düzenli ve fiziksel aktivitelerde bulunmalıyız.
2. Uzman doktorlar veya uzman diyetisyenlerden kendi şartlarınıza göre beslenme listeleri yapıp sağlıklı beslenmeyi alışkanlık haline getirmeniz gerekir.
3. Fast-food tarzı beslenmeyi hayatınızın hiçbir yerine koymayın!
4. Daha çok meyve, sebze ve balık ağırlıklı beslenin.
5. GDO’lu gıdalardan, hazır gıdalardan tüketmeyip ev yapımı ürünleri tercih edin.
6. Yemeklerinizde zeytinyağı kullanın.
7. Peynir ve yoğurdun az yağlı olanlarını tercih edin
8. Kırmızı eti yağsız, tavuğu derisiz tüketin
9. Düzenli olarak balık yiyin ancak yağda kızarmış olanlardan uzak durun
10. Su ve şekeriz içecekleri tercih ederek meyve suları, gazlı ve şekerli içeceklerden uzak durun

Evet son olarak obezite tedavisinde kullanılmaya başlanan yeni ilaçlar fazla kilolardan kurtulmaya yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte beden kitle indeksi çok yüksekse veya obeziteye eşlik eden ciddi hastalıklar varsa kişiye özel belirlenecek cerrahi yöntemler de fayda sağlamaktadır.

Sağlıklı günler diliyoruz…