NASA, LunaRecycle adlı yarışmayla uzaydaki atık sorununa çözüm arıyor. İdrar, dışkı ve kusmuk gibi biyolojik atıkların geri dönüştürülmesini sağlayacak fikirler için 3 milyon dolarlık ödül vadetti.
Uzay araştırmalarının artmasıyla birlikte biriken atıklar, insanlık için ciddi bir soruna dönüşmeye başladı.
Amerikan Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA), bu sorunu çözmek adına dikkat çeken bir adım attı. "LunaRecycle" adı verilen yarışmayla birlikte, uzay görevlerinde oluşan biyolojik atıkları geri dönüştürecek sistemler geliştirmeye yönelik çözümler arandığı duyuruldu.
Kazanan projeye ise tam 3 milyon dolar (yaklaşık 113 milyon TL) ödül verileceği açıklandı.
NASA’nın verilerine göre, Ay yüzeyinde Apollo görevlerinden kalma 96 torba insan atığı bulunuyor. Dünya yörüngesinde ise 10 binden fazla uydu ve 100 trilyondan fazla mikro boyutta uzay çöpü dolaşıyor.
Bu atıklar, yalnızca uzay görevlerini değil; internet, telefon ve hava durumu takibi gibi Dünya’daki teknolojik sistemleri de tehdit ediyor.
Bu nedenle NASA, yeni nesil uzay görevlerinde sürdürülebilirliği sağlamak için atık yönetimini öncelikli hale getiriyor.
NASA, yarışmayla birlikte astronotların dışkı, idrar ve kusmuk gibi atıklarını geri dönüştürebilecek sistemler geliştirmeyi hedefliyor. Bu sistemlerin, gelecekte Ay’da kurulacak kalıcı üslerde hayati rol oynaması bekleniyor. Böylece hem yaşam alanları hijyenik tutulacak hem de Dünya’ya atık taşınması ihtiyacı minimuma indirgenecek.
NASA’nın resmi açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
“NASA, sürdürülebilir uzay keşfinde kararlıdır. Gelecekteki insanlı uzay görevlerine hazırlanırken katı atık da dahil olmak üzere çeşitli atık türlerinin nasıl minimize edileceği ve bunların nasıl saklanıp, işlenip geri dönüştürülebileceği konusu büyük önem taşıyor.”
Sadece uzay için değil, Dünya’daki çevre sorunlarına da ışık tutabilecek yarışma, ileri dönüşüm ve atık azaltımı konularında yeni teknolojilerin geliştirilmesini teşvik ediyor.
Uzmanlara göre bu yarışmadan çıkacak sistemler, dünyadaki atık krizine de devrim niteliğinde katkılar sağlayabilir.
NASA, yarışma sürecine dair detayları internet sitesi üzerinden duyurdu. Projeye katılmak isteyen bireyler, şirketler ve araştırma grupları belirli aşamalardan geçerek ödül için yarışacak. Yarışma sonuçları, 2025 yılı başlarında açıklanacak.
Uzay çöpü (space debris), yörüngede kontrolsüz şekilde dolaşan ve artık işlevini yitirmiş nesneleri ifade eder.
Bu nesneler saatte 27 bin kilometreye varan hızlarla hareket ettiği için en küçük parça bile yıkıcı sonuçlara yol açabilir.
NASA ve Avrupa Uzay Ajansı gibi kuruluşlar, bu atıkların ciddi bir güvenlik riski oluşturduğunu vurguluyor.
Uzayda kontrolsüz dolaşan çöpler, aktif uydulara, uzay araçlarına ve astronotlara çarpabilir.
Bu durum, hem milyarlarca dolarlık uzay yatırımlarını tehlikeye atıyor hem de insan hayatını riske sokuyor.
Ayrıca, uzaydaki atık yoğunluğu arttıkça, "Kessler Sendromu" adı verilen zincirleme çarpışmaların meydana gelme ihtimali doğuyor. Bu senaryoda, bir çarpışma daha fazla çöp oluşturur ve bu çöp başka uydulara çarparak bir yıkım döngüsü başlatır.
Sadece Dünya yörüngesi değil, Ay yüzeyi de insan kaynaklı atıklardan nasibini aldı. NASA’nın açıklamasına göre, Apollo görevlerinden kalma 96 torba insan atığı hâlâ Ay’da bulunuyor.
Gelecekte Ay’da kurulacak üsler için bu tür atıkların yönetimi büyük önem taşıyor.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
18:57
YORUM YAZ