Güney Kore'de yapılan bir araştırma Dünya'nın ekseninin son 20 yılda 80 santimete doğuya kaydığını ortaya koydu. Olayın sebebi ise hiç akla gelmeyecek cinsten: Yer altı suları!
Amerikan Uzay Arastirmalari Dairesi (NASA) geçtigimiz günlerde yaptigi açiklamada 20'inci yüzyilda Dünya'nin dönüs ekseninin yilda 4 cm kaydigini açiklamisti. Bu bilgi dogrultusunda cografi kutuptaki kaymayi inceleyen Güney Koreli bilim insanlarindan olusan arastirma ekibi sasirtici verilere ulasti.
BBC'ye açiklamalarda bulunan arastirmanin bas yazari Seul Ulusal Üniversitesi Yer Bilimleri Egitimi'nde Prof. Dr. Ki-Weon Seo, Dünya'nin ekseninde son 20 yillik zaman dilimi içerisinde dogu yönlü olarak 20 santimerte kayma tespit ettiklerini bildirdi. Seo, "Yerkürenin tarihinde Dünya'nin dönüs ekseninde çok büyük degisiklikler oldu. Ancak çalismamiz yer alti sularinin tüketilmesinin dönüs ekseninin kaymasina neden olacak kadar önemli oldugunu vurguluyor" dedi.
Küresel iklim modellemeleri, yer alti sularinin tüketiminin deniz seviyesindeki yükselmeye katkida bulundugunu bulmustu. Buna göre 1993-2010 arasindaki dönemde yer altindan 2 trilyon ton su çekildi. Içme ve tarimsal sulama gibi amaçlarla kullanilan bu sular, çogunlukla kullanildiktan sonra denize desarj ediliyor. Bu da oldukça büyük bir su kütlesinin insan müdahalesiyle yerinin degismesi anlamina geliyor.
Önceki tahminler bu yer degisiminin deniz seviyesini 6 mm yükselttigini tahmin etmisti. Jeofizik alaninda bilimsel yayin Geophysical Research Letters dergisinde yayimlanan yeni arastirma, bu tahmini yerkürenin dönüs kutbundaki degisimi inceleyerek dogruluyor.
Yeryüzündeki suyun dagilimi, tasinan kütlenin agirliginin dagilimini degistiriyor. Arastirmacilar bunu, dönmekte olan bir topaca küçük miktarda bir agirlik eklemeye benzetiyorlar. Yerkürenin üzerindeki su kütlesinin yeri degistiginde dönüs hareketinde de ufak bir degisiklik oldugunu belirtiyorlar.
Arastirmacilar bu degisimi anlamak için Dünya'nin dönüs ekseninde gözlemlenen kaymayi bilgisayar modelleriyle test ettiler. Buna göre sadece buz ve buzullarin erimesi hesaba katildiginda bugün gözlemlenen kaymada 78,5 cm'lik bir açiklik olusuyordu. Arastirma bu boslugu yer alti sulariyla iliskilendirdi.
Prof. Seo, "Yer alti sularinin tüketimi yerkürenin kutbunun yillik 4,36 cm hizda 64 derece doguya kaydirdigini bulduk. Bu trend devam edecektir." diyor.
"Dönüs kutbu kaymasinin açiklanamayan nedenini buldugum için çok mutluyum" ifadelerini kullanan Prof. Seo söyle devam ediyor: "Dünya'da yasayan biri ve bir baba olarak, yer alti sularinin çekilmesinin deniz seviyesinin yükselmesinin bir baska sebebi oldugunu görmek beni endiselendiriyor ve sasirtiyor."
Dünya'nin kendi etrafinda döndügü eksen sabit ve duragan bir yapida degil. Yerküre Kuzey ve Güney Kutuplarindan geçen hayali bir çizgi olan dönme ekseni üzerinde dönerken sürüklenip yalpalaniyor. Dönme eksenindeki bu hareketler kutup gezinmesi olarak adlandiriliyor. Kuzey Kutup noktasinin her yil 10 metre genisliginde bir çember çizdigi biliniyor.
Son dönemde yapilan arastirmalarsa iklim krizinin yerkürenin dönüsünde kaymaya neden oldugunu bulmustu. Ancak yer alti sularinin bu kaymaya etkisi tam olarak belirlenememisti.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
15:16
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ