Avrupa Komisyonu'nun 150 milyar euroluk silah yatırımı önerisinin ardından Fransa ile Almanya arasında Brüksel'de yeni bir cephe açıldı. Krizin konusu ise Türkiye'nin aralarında olduğu AB dışı ülkelerin bu yatırıma dahil edilip edilmemesi!
ABD Başkanı Donald Trump'ın ABD ile onlarca yıldır devam eden savunma iş birliğini sona erdirme tehditlerinin ardından endişeye kapılan Avrupa, savunma harcamalarını önemli ölçüde artırma ve Soğuk Savaş'tan bu yana azalan iç üretim kapasitesini artırma kararı aldı.
Financial Times'ın haberine göre, geçtiğimiz hafta Avrupa Komisyonu 150 milyar euroluk kaynak sağlamayı önerdi. Üye ülkelere askeri üretimi artırmak amacıyla kredi şeklinde tahsis edilecek bu kaynak önerisi oy birliğiyle kabul edilmesine rağmen, paranın AB dışında üretilen silahlara harcanıp harcanamayacağı konusunda tartışma çıktı.
Perşembe günü düzenlenen AB Zirvesi'nde, aralarında Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un da bulunduğu çok sayıda lider, girişimin AB dışındaki ortaklara da açık olması gerektiğini söyledi. Scholz, "Avrupa Birliği üyesi olmayan, ancak yakın iş birliği içinde olduğumuz İngiltere, Norveç, İsviçre veya Türkiye gibi ülkelerin de katılabileceği bizim için çok önemli" dedi.
Ancak uzun zamandır Avrupa'nın özerkliğini artırmayı ve yerli sanayi üretimini canlandırmayı savunan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron , "Harcamaların Avrupa dışı yeni, hazır silah sistemlerine yönlendirilmemesi gerektiğini" vurguladı.
Önümüzdeki 10 gün içerisinde ayrıntılı öneri taslağını hazırlamakla görevlendirilen üst düzey Komisyon yetkililerine, önerinin onay için üye ülkelere sunulduğunda engellenmemesini sağlamak amacıyla Paris, Berlin ve diğer başkentlerle yakın bir şekilde çalışmaları talimatı verildi. AB'li bir yetkili, “Bu konuda yapılması gereken çok iş var. Bir hafta önce böyle bir teklif bile yoktu ve iki haftadan kısa bir sürede hazır olması gerekiyor. Uzlaşmalara ihtiyaç duyulacak" ifadelerini kullandı
Komisyon Başkanı Ursula von der Leyen, hava savunma, topçu ve insansız hava araçları da dahil olmak üzere yedi önemli sektörü hedef alacak kredilerin, "üye devletlerin talebi koordine etmesine ve ortak satın alma yapmasına yardımcı olacağını" ve ayrıca "Ukrayna'ya doğrudan askeri teçhizat sağlayacağını" belirtti.
AB dönem başkanlığını yürüten ve birliğin bakanlar düzeyindeki toplantılarını düzenlemekle sorumlu olan Polonya hükümeti, hızlı bir anlaşmaya varması için baskı altında olacak. Girişimin 27 AB ülkesinin çoğunluğu tarafından onaylanması mümkün. Ancak oylamayla geçersiz kılınabilse bile Fransa'nın onayının önemli olduğu düşünülüyor.