Rusya Ukrayna savaşı neden çıktı, nasıl başladı?

'Rusya Ukrayna savaşı neden çıktı, nasıl başladı?' sorusu dün sabah saatlerinde gözünü savaş haberlerine açan vatandaşlar tarafından merak konusu oldu. Rusya-Ukrayna arasında aylardır süren kriz dün sabah saatlerinde Rus Ordusunun Ukrayna’ya girmesiyle savaşa döndü. Dün (24.02.2022) itibariyle başlayan Ukrayna’nın işgali Putin’in vur emriyle başladı. Rus Ordusu, ülkenin kuzeyindeki Donbass bölgesinde ilerlerken, savaş uçakları ise başkent Kiev dahil birçok ili bombalamaya başladı. Kiev’de hava saldırısı sebebiyle sirenler çalmaya başladı. Peki, Rusya Ukrayna savaşı neden çıktı? Ukrayna Rusya savaşının sebebi ne? İşte tüm merak edilenler…

RUSYA UKRAYNA SAVAŞI NEDEN ÇIKTI?

Aylardır süren Rusya-Ukrayna arasındaki gerginlik dün sabah saatlerinde Rusya lideri Putin’in Ukrayna’ya savaş ilan ettiklerini duyurmasıyla yerini savaşa bıraktı. Rusya’nın Ukrayna’ya hava saldırıyla başlayan bombardımanla tüm dünya alarma geçti. Tüm müdahalelere ve uyarılara rağmen Rusya işgal planından geri adım atmadı. Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan savaşa neden olan gerginliğin nedeni ise uzun yıllar öncesine dayanıyor. Bu gerginlik Sovyetler Birliği'nin 1991 yılında dağılması ile birlikte Rusya, Ukrayna ve Belarus Bağımsız Devletler Topluluğu kurulmasıyla başladı denilebilir.

Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından bağımsızlığını ilan ederek ayrılan devletlerden Belarus, Rusya ile yakın bir ilişki kurarken, Ukrayna ise Batı ile yakın ilişkiler içerisinde bulunmayı tercih etti. Rusya bu durumu kendi için bir tehdit olarak görmeye başladı. 2014 yılında Ukrayna'nın otorite boşluğunu fırsat bilen Rusya, Kırım'ı ilhak etti. Bu ilhakın ardından Ukrayna ile Rusya arasında sınır bölgelerinde çatışmalar başladı.

Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan sınır çatışmaları şiddetini artırmıştı. 2014 yılında yaşanan bu şiddetli gerginlik Rusya ve Ukrayna arasında imzalanan Minks Anlaşması ile birlikte son buldu. AGİT himayesinde Belarus'un Minsk kentinde yapılan kapsamlı görüşmelerin ardından Minks Anlaşması imzalandı. Anlaşmanın asıl amacı Donbas'taki çatışmayı durdurmaktı.

Ukrayna ile Rusya arasında gerilimin temeli 2014 yılında Donbass’ta gerçekleştirilen Rus yanlıların isyanına dayanıyor. Rus yanlıların başlattığı isyan Donbass Savaşına dönüştü. Donbass Savaşı sonrası ülkenin kuzeyinde iki özerk bölge kuruldu.

DONBASS SAVAŞI NASIL BAŞLADI?

Ukrayna'da Rus kökenli nüfusun yoğun bulunduğu Donetsk ve Lugansk (Donbas) bölgelerinde Şubat 2014'te ayrılıkçı gruplar ağır silahlarla hükümet yanlısı birliklere saldırdı. Ukrayna ordusundan bazı silahları ele geçiren ayrılıkçılar, Kiev yönetimine göre, önemli silah ve mühimmat desteğini Rusya'dan gördü.

Ayrılıkçılar sözde halk oylamalarıyla 11 Mayıs 2014'te Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti isminde iki ayrı sözde yönetim oluşturdu.

Kiev yönetiminin kontrolünü kaybettiği Rusya-Ukrayna sınırından Rus askeri araçlar ve ağır silahlar Donbas'a girdi. Rusya'nın inkar ettiği bu durum, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği ve Teşkilatı’nın raporlarında da yer aldı. Rus yanlısı ayrılıkçıların kontrolündeki Donetks ve Lugansk bölgeleriyle Kiev ordusunun kontrolündeki bölge arasında cephe hattı oluştu. Geçen 7 yıl içinde temas hattında zaman zaman çatışmalar yaşandı ve iki taraftan da can kayıpları oldu.

RUSYA-UKRAYNA KRİZİ NASIL SAVAŞA DÖNÜŞTÜ?

Fransa’nın başkenti Paris’te 9 Aralık 2019’da üç sene aradan sonra Normandiya Dörtlüsü Liderler Zirvesi yapıldı. Ukrayna, Rusya, Almanya ve Fransa devlet başkanlarının katılımıyla gerçekleşen zirvede, tam ateşkes ve Minsk Anlaşması'na bağlılık vurgusu yapıldı.

Zirveden sonra azalan çatışmalar, kısa süre sonra daha da alevlendi. Krizin çözümüne ilişkin Rusya, Ukrayna ve AGİT'ten oluşan Üçlü Temas Grubu, 27 Temmuz 2020'den itibaren kapsamlı ateşkes kararı aldı. Bu kapsamda 2021 senesine kadar kapsamlı ateşkes ufak çaplı krizlere rağmen sürdürüldü.

Ancak bu yıl Rus ordusunun Ukrayna sınırına adeta askeri yığınak yapması, Donbas bölgesinde zaten hiçbir zaman bitmeyen çatışmaları yeniden artırdı. Rusya yanlısı ayrılıkçıların 26 Mart'ta 4 Ukraynalı askeri öldürmesi bölgedeki krizi zirve noktasına çıkardı. Saldırılar karşısında Ukrayna ordusunun tedbirlerini artırması üzerine Rusya, sınıra ve ilhak edilen Kırım'a asker yığdı.

Ukrayna Genelkurmay Başkanı Ruslan Homçak, 30 Mart'ta Ukrayna Parlamentosundan yaptığı konuşmada, Rus Silahlı Kuvvetlerinin askeri tatbikat bahanesiyle Ukrayna sınırının kuzeyi, doğusu ve Kırım'da Rusya'ya ait 28 tabur birlik olduğunu söyledi. Homçak, bu durumun Ukrayna'nın askeri güvenliği için bir tehdit oluşturduğunu kaydetti.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov ise "Rusya kendi toprakları içerisinde silahlı kuvvetlerini kendi takdirine bağlı hareket ettiriyor. Bu hiç kimseyi rahatsız etmemeli ve bu hiç kimse için tehdit içermiyor." ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalardan sonra hem Moskova hem de Kiev Donbas çevresine askeri sevkiyatını artırdı.

Ayrıca, Şubat ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in yakın dostu Viktor Medvedçuk'un kontrolünde olduğu iddia edilen 3 kanal Rusya tarafından finanse edildiği gerekçesiyle kapatıldı. Akabinde de Medvedçuk ve çevresine ekonomik yaptırımlar uygulandı. Bir yandan da ülkede kısa zaman önce Kırım'ı Kurtarma Stratejisi duyuruldu. Bu gelişmeler de gerginliğin artmasını sağlayan faktörlerden olarak görülüyor.

ABD BİDEN’İN AÇIKLAMALARIYLA DAHİL OLDU

ABD Başkanı Joe Biden, Rusya’nın hazırlıkları sonrası yakın zamanda Rus askerinin Ukrayna’yı işgal edeceğini açıklamıştı.

Sonrasında Biden ile Putin arasında geçen görüşmede de barış ihtimali ortaya çıkmamıştı.

ABD ve Avrupa Birliği, olası Rusya işgali sonrası Ukrayna’ya asker göndermeyeceklerini ancak Rusya’ya karşı ciddi yaptırımlar uygulanacaklarını açıkladı.

RUSYA’NIN ÖZERK BÖLGELER KARARI FİTİLİ ATEŞLEDİ

Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan gerilim, Rus lider Putin’in geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklama ile en yüksek seviyeye çıkmıştı. Rusya, Ukrayna’nın kuzeyinde kurulan Lugansk Halk Cumhuriyeti ve Donets Halk Cumhuriyeti’ni tanıdığını açıklamış ve tüm dünyada tepki çekmişti. Barış ihtimali iyice azalırken, Rusya’nın Ukrayna işgali bu sabah itibariyle resmen başladı.

Ukrayna ile Rusya arasında yaşanan büyük gerilim, Rus lider Putin’in geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklama ile en yüksek doza yükselmişti. Rusya, Ukrayna’nın kuzeyinde kurulmuş olan Lugansk Halk Cumhuriyeti ve Donets Halk Cumhuriyeti’ni tanıdığını açıklamış ve bu karar tüm dünyada tepki çekmişti. Barış ihtimali git gide azalırken, günlerdir konuşulan ve gerçekleşmesi beklenen Rusya’nın Ukrayna işgali ise bu sabah itibariyle resmen başladı. Savaşın gidişatı ve diğer ülkelerin tutumu ise ilerleyen günlerde belli olacak.

Yakın dönemde ise ilk Rus ordusunun Kasım ayında Ukrayna sınırına asker yığdığı haberleri çıkmıştı. Sonrasında yayınlanan uydu fotoğraflarıyla Rus askerinin sınırda ciddi birlikler kurduğu tespit edilmişti.

SAVAŞ RESMEN BAŞLADI

24 Şubat’ta sabah saat 06:00 sularında Rusya-Ukrayna savaşı resmen başladı.

Ukrayna ile Rusya arasındaki savaş ise sabah saatlerin başladı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas'a özel askeri operasyon düzenlemesi ile birlikte resmen başladı.

Ukrayna’da savaş resmen başladı. Rusya, bu sabah saatlerinde Ukrayna genelinde saldırılarına başladı. İlk önce Donbass bölgesinden askerlerini sokan Rusya, hava saldırılarıyla da tüm kentleri bombaladı.

24 Şubat tarihinde Ukrayna’da savaş resmen başlamış oldu. Rusya, bu sabah saatlerinde Ukrayna genelinde saldırılarına başladı. Daha önce Donbass bölgesinden askerlerini sokmuş olan Rusya, hava saldırılarıyla da tüm kentleri bombalamaya başladı.