Uzaya nükleer yerleştirecek Rusya'nın yaptırımlara rağmen nasıl hala parası var? İşte maliyeti...
ABD istihbaratının iddiası uzay savaşlarını geri getirdi. Rusya'nın yaptırımlarla beraber çöken ekonomisine rağmen uzaya nükleer yerleştirme planının ne kadar maliyetli olacağını New York Times yazdı.
ABD istihbarat kurumları, geçtiğimiz haftalarda Rusya'nın nükleer tehlikeyi uzaya taşıyacağını iddia etti. Hem Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hem de Kremlin, ABD'nin iddiasına jet hızıyla cevap verdi. Rusya, uzaya nükleer silah taşımak gibi bir amaçları olmadığını belirtse de ABD bu iddianın peşini bırakmadı. ABD basının New York Times, Rusya'nın uzaya nükleer yerleştirme planının maliyetini yazdı.
UYDULAR SİGORTALANIYOR FAKAT NÜKLEERLİ OLANLAR DEĞİL
Mali açıdan hem uzay ekonomisi hem de dünya ekonomisi için riskli görülen bu hedef için uyduları sigortalayan az bilinen fakat hızla büyüyen bir endüstri söz konusu fakat bu sigortalama nükleer silahlar için dahil değil. Uyduları sigortalayan Atrium Space Insurance Consortium şirketinde sigortacı olan David Wade de yüz milyarlarca doların tehlikede olduğunu söyledi.
Wade yörüngedeki tüm sigortalı uyduların toplam değerinin 25 milyar dolar olduğunu tahmin ediyor. Buna elde ettikleri gelir dahil değil. Uydu Endüstrisi Birliği 2022 yılında hükümet dışı uydu hizmetlerinden elde edilecek gelirin 113 milyar dolar olacağını tahmin ediyor.
RUSYA'NIN AMACI DİĞER UYDULARI İMHA ETMEK
NASA ve diğer kaynaklardan gerçek zamanlı uydu izleme verilerini barındıran site Orbiting Now ise Rusya'nın uzaya nükleer silah yerleştirmesindeki amacının Dünya yörüngesinin aşağısında bulunan uyduları imha etmek için olduğunu öne sürüyor.
Tahminlere göre, uzay faaliyeti bu yıl 620 milyar doları bulabilir. Uzay Vakfı'nın tahminine göre ise bu rakam 2022 yılında 545 milyar dolardı. Denizcilik, tarım, teknoloji, taşımacılık, bankacılık ve tedarik zinciri yönetimi gibi sektörler de uyduları kullanan GPS'lere bağımlı olduğu için tehlike oldukça büyük. Space Finance Corporation'ın CEO'su ve Michigan Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde uzay politikası öğretim görevlisi olan Donald Moore'a göre, bu tehdit aynı zamanda uzay şirketlerinin değerlemeleri üzerinde genel olarak depresif bir etkiye de neden olacak.
ULUSLARARASI UZAY ANLAŞMASINI İHLAL EDER
Rusya'nın uzaya nükleer taşıması durumunda uluslararası bir uzay anlaşmasını ihlal edeceğini belirten NASA'nın eski baş ekonomisti Henry Hertzfeld, her şeye rağmen ''İletişim kurmaya devam edebiliriz. Hala yer altından geçen telefon hatlarımız var'' dedi.
David Wade ''Savaş eylemleri, uydu karşıtı cihazlar ve nükleer reaksiyon, nükleer radyasyon veya radyoaktif kirlenme (uzay ortamında doğal olarak meydana gelen radyasyon hariç) için istisnalar genellikle uzay sigortası poliçesinde listelenir'' dedi.
Uzay sigortası komisyoncusu olan Russell Sawyer, ABD uzay modelinin büyük ölçüde ticarileşmeye bağlı olduğunu söyledi. Hükümetin riski özel şirketlere yüklediğini ve nükleer tehdidin gerçekten ciddi olması durumunda bu eğilimin değişebileceğini söyleyerek “Hükümete ihtiyaç duyulur” dedi.
PEKİ, RUSYA'NIN YAPTIRIMLARA RAĞMEN NASIL ÇOK PARASI VAR?
Rusya'nın Ukrayna'nın işgal girişimini başlatmasıyla beraber hem Batılı devletler hem de ABD ciddi yaptırımlar uyguladı. Fakat Rusya'nın ekonomisi bu yaptırımlarla uzun bir süre savaştı ve savaşmaya devam ediyor. Geçtiğimiz hafta Rus muhalif Aleksey Navalni'nin ölümünün ardından da 500'den fazla yaptırımla karşı karşıya kalan Rusya, sadece bu hafta içinde bile elini güçlendirebilecek iki büyük kurum imtiyaza sahip oldu. Fransız grubu Danone, Rusya'daki varlıklarını Putin'in yakın arkadaşına yüksek bir indirimle satmayı kabul etti, Mondelez ise Rusya'da kalacağını açıkladı.
Rusya'nın Ukrayna'ya yönelik saldırıları devam ederken Uluslararası Para Fonu, Rus petrol ihracatında tavan fiyat uygulamasına rağmen bu yıl Rusya'nın gayri safi yurt içi hasılasında sağlam bir büyüme öngörüyor.
PUTİN'İN ÖNEMLİ ARKADAŞLARI VAR
Vivienne Walt, DealBook'a Putin'in elindeki kartlar hakkında bilgi veriyor:
''Önemli arkadaşları var ve yenilerini ediniyor. Avrupa'nın Rus petrolünü yasaklamasının ardından Putin, Hindistan ve Çin'de istekli alıcılar buldu. İndirimli yakıt tedariki, Moskova ile Pekin arasındaki bağları derinleştirmenin yollarından yalnızca biri. Çinliler, Batılı şirketlerin teknolojiye erişimini kesmesinin ardından Rusya'ya Kuzey Kutbu'nda doğal gaz sondajı yapması için gerekli ekipmanı da sağladı. Bloomberg verilerine göre Rusya, petrolünü dünya çapında taşımak için dost ülkelerden gelen tankerlerden oluşan gölge filoya güveniyor ve ayda milyarlarca dolar kazanıyor.''
Öte yandan işgalden sonra kaçan birçok Rus profesyonel, yurt dışında soğuk bir karşılamayla geri dönüyor. Bu arada, bazıları ABD kaynaklı olan yarı iletkenler gibi kısıtlı mallar, Çin'den Basra Körfezi ülkeleri üzerinden Türkiye'ye uzanan yeni inşa edilmiş bir tedarik zinciri aracılığıyla nispeten sorunsuz bir şekilde ulaşıyor.
Berenberg Bank ekonomisti Holger Schmieding, DealBook'a "Rusya savaş ekonomisine erkenden ve önemli bir başarıyla geçti" açıklamasında bulundu.
Rus ekonomist ve Paris Sciences Po üniversitesi rektörü Sergei Guriev, bir e-postasında, "Putin'in bu savaşı bir yıl daha sürdürmeye yetecek kadar parası var" dedi. "Bundan sonra eğitim ve sağlık gibi askeri olmayan harcamaları kesmek zorunda kalacak. Bir noktada bu Putin için sorun olacak." dedi.
