Sigortalı bir işte çalışmayanlar, özellikle ev kadınları, isteğe bağlı sigorta ile emeklilik hayallerini gerçekleştirebilir. Primlerini düzenli ödeyenler, eksik günlerini tamamlayarak emeklilik hakkı kazanabilir. Habertürk yazarı Ahmet Kıvanç, isteğe bağlı sigortaya dair merak edilen tüm detayları yazdı. İşte detaylar...
İşçi, memur ya da kendi adına çalışan bireyler, sigortalı sayılarak prim günü, sigortalılık süresi ve yaş koşullarını yerine getirdiklerinde emekli olabiliyor. Ancak sigortalı bir işte çalışmayan, ayda 30 günden az çalışan ya da işten ayrıldığı için prim günlerinde eksiklik oluşanlar da emekli olma hakkı elde edebiliyor. Bunun yolu ise isteğe bağlı sigorta sisteminden geçiyor. Habertürk'ten Ahmet Kıvanç, isteğe bağlı sigorta hakkında merak edilenleri kaleme aldı.
İsteğe bağlı sigorta kapsamında ödenecek prim tutarı, asgari ücret ile bunun 7,5 katı arasında belirlenebiliyor. Ödeme yapılacak kazanç düzeyine sigortalı kişi kendisi karar veriyor. Genellikle asgari ücret baz alınarak ödeme yapılıyor. 2025 yılı itibarıyla, asgari ücret üzerinden hesaplanan isteğe bağlı sigorta prim tutarı günlük 277,39 TL, aylık ise 8.321,76 TL olarak uygulanıyor.
2008 yılına kadar isteğe bağlı sigorta primleri 4/a (SSK) kapsamında değerlendiriliyordu. Bu da kişilere daha az primle ve daha erken emeklilik imkânı sunuyordu. Ancak Ekim 2008 itibarıyla sistemde değişikliğe gidilerek isteğe bağlı sigorta ödemeleri 4/b (BAĞ-KUR) statüsünde değerlendirilmeye başlandı.
Sigortalılık başlangıcı 2008’den önce olan ve farklı sigorta statülerinde çalışmış bireyler, son 7 yıllık (2520 gün) hizmet süresine göre en fazla hangi statüde prim ödediyse, o statünün koşullarına göre emekli oluyor. Bu dönemin çoğunluğunda isteğe bağlı sigorta primi yatıranlar BAĞ-KUR kapsamında değerlendirilip daha uzun prim gün sayısı ile emekliliğe hak kazanıyor.
Daha önce 4/a kapsamında sigortalı çalışmış bir kişinin SSK üzerinden emekli olabilmesi için son 7 yıl içinde isteğe bağlı sigorta primiyle geçirilen sürenin 1260 günü aşmaması gerekiyor. Aksi takdirde kişi, 4/b statüsüne tabi hale geliyor ve emeklilik süresi uzayabiliyor.
Örneğin, ilk sigortalılığı 8 Eylül 1999 tarihinde başlayan biri, SSK kapsamında 3600 gün ile emekli olabilir. Bu kişinin, 3600 günün son 1260 gününü 4/a statüsünde tamamlaması durumunda, erken emeklilik şansı olur. Ancak 1260 günü aşan isteğe bağlı sigorta ödemeleri, BAĞ-KUR statüsüne geçişe neden olur ve emeklilik için 5400 güne ulaşma şartı gündeme gelir.
Sigortalı başlangıcı 8 Eylül 1999 - 30 Nisan 2008 arasında olanlar için de benzer bir durum söz konusu. Bu kişiler 4/a statüsünde 4500 günle, 4/b statüsünde ise 5400 günle emekli olabiliyor. Eğer 4500 günün son 1260 günü 4/a olarak doldurulursa SSK’dan emeklilik mümkün. Aksi halde BAĞ-KUR şartlarına göre emeklilik gündeme geliyor.
Ev hizmetlerinde çalışanlar ve ayda 30 günden az sigortalı çalışan kişiler, e-Devlet üzerinden isteğe bağlı sigorta başvurusu yaparak 4/a statüsünde prim yatırabiliyor. Bu kapsamda olanlar, prim ödemelerini takip eden ayın 20’sine kadar gerçekleştirebiliyor.
Evde çalışan bireyler ya da ay içinde eksik günle çalışanlar, isteğe bağlı sigorta yoluyla eksik prim günlerini tamamlayarak SSK statüsünden emekli olabiliyor. Ancak bu sistemden yararlanırken, son 7 yıllık hizmet süresindeki dağılıma dikkat etmek büyük önem taşıyor.
İsteğe bağlı sigorta yaptırabilmek için aranan şartlar şöyle:
Türkiye’de ikamet etmek,
Zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak,
Sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak,
Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak,
18 yaşını doldurmuş bulunmak,
Sosyal Güvenlik Kurumu’na isteğe bağlı sigorta talebinde bulunmak.