Eğitim seviyesi arttıkça yalnızlık çoğalıyor! İş hayatında her 10 kişiden 1’i yalnız

Türkiye’de iş yaşamında çalışanların yalnızlık düzeyini saptamak amacıyla Üsküdar Üniversitesi İTBF Sosyoloji Bölümü Öğr. Üyesi Prof. Dr. Ebulfez Süleymanlı, İTBF Dekan Yardımcısı ve Sosyoloji Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Nihan Kalkandeler Özdin ve Method Research Company Pazarlama Direktörü Hale Aslı Kılıç’ın öncülüğünde Türkiye​ genelinde geniş kapsamlı bir araştırma​ gerçekleştirildi.

Çalışmada, iş yaşamında yalnızlık düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi, yalnızlığın anlamı ve nedenlerinin ortaya çıkarılması amaçlandı. Çevrimiçi anket yoluyla gerçekleştirilen araştırma kapsamında Kasım 2023 ayı içerisinde Türkiye’nin 65 ilinde bin çalışan​ ile görüşüldü.

HEM İŞTE HEM EVDE YALNIZLIK

Araştırma kapsamında “Özel hayatımızda ne kadar yalnız hissediyoruz?” sorusuna katılımcıların yüzde 19’u sık sık veya her zaman yalnızlık hissettiğini ifade ederken, yüzde 32’si ara sıra yalnız hissettiğini ve yüzde 59’u da yalnızlık hissetmediğini söyledi.

Aynı soru katılımcılara iş hayatı için sorulduğunda yüzde 10’u iş hayatında sık sık ve her zaman yalnız hissettiğini, yüzde 24’ü ara sıra yalnız hissettiğini ve yüzde 66’sı ise yalnız hissetmediğini belirtti.

Araştırma, özel hayatında yalnızlık hissedenlerin birçoğunun iş hayatında da yalnızlık hissiyatına sahip olduğu gösterdi.

EĞİTİM DÜZEYİ ARTIKÇA YALNIZLIK ARTIYOR

İş hayatında yalnızlık konusunu eğitim düzeyi bazında incelendiğinde de artan eğitim düzeyine paralel olarak iş hayatında yalnızlık hissiyatının da arttığı gözlemlendi. Katılımcılardan düşük eğitim düzeyine sahip kişilerde yüzde 29 düzeyinde iken, yüksek eğitim düzeyine sahip olanlarda bu oran yüzde 39’a kadar çıktığı tespit edildi.

PLAZA ÇALIŞANLARI DAHA YALNIZ

İş yerinde yalnızlık denildiğinde insanların yüzde 20’si bunu pozitif olarak algılarken, yüzde 80’lik bir kesim negatif algılıyor. Pozitif olarak algılayanları ağırlıkla düşük eğitimli, 45 yaş üstü ve departmanında 5 veya daha az kişiyle çalışanlar oluştururken, negatif algılayanları ise daha çok ‘plaza çalışanları’ olarak da tanımlanabilecek, 50’den fazla çalışanı olan kurumlarda yer alan, yüksek eğitimli, 18-24 yaş arasındaki ve kapalı ofiste çalışan bir kitle oluşturuyor.

DIŞLANMAK, ÖTEKİLEŞTİRİLMEK, HAKSIZLIK

İş yaşamında yalnızlığı pozitif olarak nitelendiren kişilerde yalnızlık en çok ‘huzurlu / rahat olma’ yı çağrıştırırken, negatif algılayanlarda ise yalnızlık en çok ‘dışlanmak / ötekileştirilmek’, ‘kafa dengi arkadaşların olmaması’, ‘stres / hüzün / mutsuzluk / huzursuzluk’, “rekabet ortamı / hırs / haksızlık / bencillik / samimiyetsizlik’, ‘iletişimsizlik / asosyallik’ gibi hissiyatları çağrıştırıyor.

İŞ YERİNDEKİ YALNIZLIK ÖZEL HAYATTAKİNDEN DAHA MUTSUZ EDİYOR

Özel hayatta kendini yalnız hisseden kişilerin yüzde 34’ü mutsuzken, bu oran iş yaşamında kendini mutsuz hissedenlerde yüzde 56’ya yükseliyor. Yani iş yaşamında yaşanan yalnızlık, özel hayatta yaşanan yalnızlığa göre çalışanları daha fazla mutsuzluğa düşürüyor. 

İş yaşamında mutsuz olan bu yüzde 56’lık kesimi genellikle elemanlar, İstanbul’da çalışanlar ve departmanında 20 veya daha fazla kişiyle çalışanlar oluşturuyor.

SORUNLAR YALNIZLIĞA İTİYOR

İş yerinde yalnız hissedilmesine çeşitli unsurlar sebep oluyor. Bu unsurların en başında ‘departmandaki ekip arkadaşları ile yaşanan sorunlar’ (yüzde 28) ve ‘yöneticiler ile yaşanan sorunlar’ (yüzde 22) geliyor.

Özellikle yüksek eğitimli, 25-34 yaş arasındaki kadınların departmandaki ekip arkadaşlarından dolayı daha fazla yalnızlık duyduğu gözlemleniyor.

İş yerinde yalnızlığın sebepleri olarak, ekip arkadaşları (yüzde 74), şirket (yüzde 22) ve yönetici (yüzde 13) kaynaklı nedenler belirtiliyor.

Ekip arkadaşları ile ilgili olarak, anlayış, güven, iyi niyet, uyum, samimiyet, birlik-beraberlik gibi kriterlerde beklentiler bulunuyor. Genellikle yalnızlığı gidermek adına dışsal faktörlerden bahsedilse de bu konuda kendilerini geliştirmeye pek ihtiyaçları olmadığını düşünülüyor. Aslında insanın kendinden başlayarak, gelişim sağlaması yalnızlık algısını azaltmada önemli bir faktör olabilir.

ŞİRKET AKTİVİTELERİ YALNIZLIK ALGISINI AZALTIYOR

Şirketlerin yapacağı uygulamalar iş yerindeki aidiyet hissini artırırken, yalnızlık hissini azaltıyor. Sosyal etkinlikler, iletişim becerileri eğitimi ve doğum günü kutlaması gibi aktiviteleri uygulayan firmalarda yalnızlık hissiyatının neredeyse yarı yarıya azaldığı görülüyor. İş yerinde sosyal etkinliklerin sıklıkla düzenlendiği kurumlarda çalışanların yüzde 20’si kendini yalnız hissederken, nadiren düzenlendiği kurumlarda ise çalışanların yüzde 45’i kendini yalnız hissediyor.