Bu meslekleri yapanlar ‘yıpranma payı’ ile erken emekli olabilecek! SGK açıkladı

Sosyal Güvenlik Kurumu​, 2023 yılı için yıpranma payı ile erken emeklilik​ hakkı tanınan meslek kodlarını açıkladı. EYT​ yasası tartışmalarının devam ettiği bu dönemde, birçok vatandaş erken emeklilik yollarını araştırıyor. Ağır ve tehlikeli şartlar altında çalışanlar, yıpranma payı sayesinde diğer meslek gruplarına göre daha erken emekli olma şansı elde ediyor. Bu sistemde, ödenen primler daha yüksek değerde kabul edilerek yaş şartında indirim sağlanıyor. Örneğin, 1 yıl çalışan bir kişi, yıpranma payı ile 15-18 ay çalışmış gibi prim kazanabiliyor. 

YIPRANMA PAYI İLE ERKEN EMEKİ OLABİLECEK MESLEK GRUPLARI 2023

Amortisman yani yıpranma payı ile birçok farklı meslek gruplarında çalışanlar erken emeklilik hakkı elde edebiliyor. Bu erken emeklilik hakkından ağır şartlar altında çalışanlar faydalanabiliyor. Bu kişiler için ödenen primler daha fazla kabul ediliyor. Bu şekilde yaş şartından indirim yapılıyor. Ağır işlerde çalışan vatandaşlar, her sene emekliklerine 60-90 gün ekliyor. Bazı mesleklerde çalışanlar ise 180 gün ekstra yıpranma payı elde ediyor. Yıpranma payı ile erken emekli olabilmek için ise çalışanın yerine getirmesi gereken koşullar var. Bu şartların en başında prim gün sayısını doldurmak geliyor. Maden işçilerinin prim gün sayısı 1.800, diğer iş kollarında çalışanların prim gün sayısı ise 3.600 fiili hizmet süresine denk geliyor.

1 yılda yıpranma payından 180 gün faydalanan meslek grubu madencilik​ ve yer altı işleridir.

90 GÜN YIPRANMA PAYI İLE ERKEN EMEKLİLİK HAKKI OLAN MESLEKLER

- Asit imalatı yapan atölye ve fabrikalar,

-Basın ve gazetecilik işlerinde görev yapanlar,

- Ceza İnfaz Kurumu personelleri,

-Cıva üretimi işleri,

- Cumhurbaşkanlığı yardımcıları ve bakanlar.

- Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar

- Emniyet, polis ve MİT mensupları,

- Radyoaktif işlerde çalışanlar,

- Sahil Güvenlik Komutanlığı,

- TBMM yasama organı üyeleri,

- Türk Silahlı Kuvvetleri,

-TRT’de haber hizmetinde görevli olanlar,

60-90 GÜN YIPRANMA PAYI İLE ERKEN EMEKLİLİK HAKKI OLAN MESLEKLER

- Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlar,

- Su altında çalışmayı gerektiren işlerde görev yapanlar.

60 GÜN YIPRANMA PAYI İLE ERKEN EMEKLİLİK HAKKI OLAN MESLEKLER

- Alüminyum, kok, döküm ve çimento fabrikaları işçileri,

- Cam fabrika ve atölyelerinde çalışanlar,

- Diş doktoru,

- Doktorlar.

- Eczacılar,

- Ebeler,

- Hasta bakıcı hemşireler,

- Hemşireler,

- İtfaiye ve yangın söndürme işlerinde görevli olanlar,

- İhtiyat pilotları,

- Termik santrallerde görev yapanlar,

- Toplum sağlığı teknisyenleri,

YIPRANMA PAYI NEDİR?

Yıpranma payı (amortisman) ya da yıpranma hakkı, ağır koşullar altında çalışan bazı işçilerin erken emeklilik hakkına denmektedir. Bazı meslek gruplarında çalışan insanlara ödenen prim daha fazla kabul edilir. Yaş şartından indirim sağlanmış olur. Yıpranma payı fiili hizmet süresi zammı ile ilgilidir. Yıpranma hakkı ile 5-10 sene arasında çalışarak emekli olunabilir.

YIPRANMA PAYI NASIL HESAPLANIR?

Yıpranma hakkı hesaplanırken, işçinin hangi ağır şartta ve ne kadar süre çalıştığına bakılır.

Çalışanın yıpranma payı kapsamında olan işlerde en az 3.600 gün çalışmış olması lazım. İşçilere yıpranmış olduğu mesleklerde her sene 90 gün ek fiili hizmet artışı verildiğinde 12 ay çalışan kişi 15 ay çalışmış sayılıyor.

YIPRANMA PAYI EYT’Yİ ETKİLER Mİ?

8 Eylül 1999'dan önce hizmette bulunan bir işçinin yıpranma payının tamamı emeklilik süresinden düşülüyor. Bu tarihten önce başlayan memurun yıpranma payının yarısı da emeklilik yaşından düşülüyor. Yıpranma payı hem emekli aylığını hem de ikramiyeleri olumlu yönde etkiliyor.

Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya, şöyle demişti:

 "Sadece gün kazandırmıyor, emeklilik yaşınızı da geri çekmiş oluyor. Madende çalışan bir vatandaşımızı düşünelim. Bir yılda 360 gün çalışıyor. Artı bunun üzerine de 90 gün yıpranma payı alıyor, yani 360 gün çalışsa da SGK bunu 450 gün olarak kabul ediyor. Siz 500 gün çalıştınız diyelim, 900 günü de buradan aldığınız için 5900'e tamamlamış oluyorsunuz.”

53 yaşında emekli olacak bir çalışan 3 yıl öne çekerek 50 yaşında emekli olabilir.