Son dakika! Merkez Bankası faiz kararını açıkladı, politika değişti! Faiz artışı ne anlama geliyor?

Son dakika haberi: Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ekonomi yönetimindeki değişikliğin en önemli göstergelerinden olan haziran ayı faiz​ kararını açıkladı. Para Politikası Kurulu ‘Müthiş Türk Kızı’ olarak bilinen Hafize Gaye Erkan​ başkanlığında ilk kez toplandı. Mehmet Şimşek’in henüz bakanlık koltuğuna oturmadan başlayan faiz oranı tartışmaları kararın açıklanmasıyla son buldu. Piyasalarda bir süredir devam eden belirsizlikle beraber en çok merak edilen konulardan biri de altın ve döviz kurlarının yönü oldu.  Merkez Bankası faizi 650 baz puan artırarak yüzde 8,5’ten yüzde 15 düzeyine yükseltilmesine karar verdi. 

ERDOĞAN SİNYALİ VERMİŞTİ

Cumhurbaşkanı Erdoğan geçtiğimiz günlerde faiz kararına ilişkin sorulan sorulara “Bazı arkadaşlar 'Cumhurbaşkanı faiz politikalarında ciddi bir değişime mi gidiyor' gibi bir yanılgının içine düşmesin. Ben burada aynıyım. Ama Hazine ve Maliye Bakanı'mızın şu andaki düşüncesi noktasında, biz tabii kendisine burada atacağı adımları süratle, rahatlıkla Merkez Bankası ile atmasını kabullendik, hayırlı olsun dedik ve bu şekilde de enflasyonu tek haneye düşürmekteki kararlılığımızı da bildirdik” ifadelerini kullanarak artırım sinyalini verdi.

KÜRESEL KURULUŞLAR TEK TEK AÇIKLAMA YAPTI

Sadece yurt için piyasalar değil, yurt dışında da TCMB faiz kararları gündem oldu. Küresel ekonomiye yön veren pek çok önemli kuruluş tek tek faiz kararlarına ilişkin tahminlerini paylaştı. Morgan Stanley politika faizinin yüzde 20'ye çıkarmasını beklerken, Bank of America, yüzde 25 seviyesine yükseltmesini bekliyor. Deutcshe Bank yüzde 25,
Goldman Sachs ise yüzde 40 öngörüsünü paylaştı.

AA FİNANSTAN 1.075 BAZ PUANLIK TAHMİN

Öte yandan her faiz kararı öncesinde tahminlerini açıklayan AA Finans beklenti anketinde de faiz artışı bekleniyordu. AA Finans'ın beklenti anketine katılan ekonomistler ise bir hafta vadeli repo ihale faiz oranının (politika faizi) 1.075 baz puan artırılarak yüzde 19,25'e çekileceğini ifade etti.

2021 MART’TA 19 SEVİYESİNDEYDİ

Faizler son olarak Merkez Bankası Naci Ağbal döneminde 19 seviyelerine getirildi. Ağbal’ın ardından Merkez Bankası Başkanı olan Şahap Kavcıoğşu döneminde heterodoks politikalara geçiş sürecine paralel olarak düşük faiz uygulandı. Mehmet Şimşek’in Hazine ve Maliye Bakanlığı’na getirilmesi sonrası faiz artışları tüm piyasalar ve iş dünyası tarafından bekleniyordu.

FAİZ ARTIŞI NE ANLAMA GELİYOR?

- Merkez Bankaları günün koşullarına uygun olarak düşük faiz ya da yüksek faiz politikaları uygulayabiliyor. Ekonomiler genel olarak dalgalı seyreden piyasaların durağan hale gelmesi için faiz artışı uygular. Faiz artışlarıyla beraber stabil hale gelen ekonomide enflasyonun gerilemesi beklenir. 

- Yüksek faiz oranları büyüme üzerinde negatif etkilere neden olur. Faiz artışının tercih edilmesinde en büyük etkenlerden biri ödemeler dengesinde verilen açıktır. Türkiye Nisan ayında cari işlemler hesabı 5.404 milyon ABD doları açık kaydederek altın ve enerji hariç cari işlemler hesabı ise 480 milyon ABD doları açık vermiştir.

- Faiz oranlarının yükselmesiyle dışarıdan sıcak para girişi sağlanarak iç piyasaların rahatlaması amaçlanır. Böylelikle yerel para birimi değer kazanırken kurların düşmesiyle beraber maliyet enflasyonu düşer. Bu durum tüketimi kısıtlarken talep enflasyonunun da gerilemesine yol açar. 

- Öte yandan faizlerdeki artış daha yüksek borçlanmayı beraberinde getirir, kredi maliyetleri artar. Bu durum kredileri hem işletmeler hem de tüketiciler için pahalı hale getirir. Bu politikada amaç para arzını kısmaktır. 

- Politika faizleri ile mevduat faizleri arasında sıkı bir ilişki vardır. Politika faizinin artması sonucunda kredi ve mevduat faizleri de artar.

- Faizlerin artması geri ödeme yükümlülüklerini zorlaştırması nedeniyle yatırımları düşmesine neden olurken işsizliği negatif yönde etkiler.

AÇIKLAMADA ENFLASYON​ VURGUSU

Merkez Bankası toplantının ardından yayımladığı basın açıklamasında şu ifadelere yer verdi: Kurul, dezenflasyonun en kısa sürede tesisi, enflasyon beklentilerinin çıpalanması, fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın kontrol altına alınması için parasal sıkılaştırma sürecinin başlamasına karar vermiştir. Küresel ekonomide enflasyon düşerken, halen uzun dönem ortalamalarının çok üzerinde seyretmektedir. Bu nedenle, bütün dünyada merkez bankaları enflasyonu düşürmeye yönelik tedbirler almaktadır.

Ülkemizde, yakın döneme ilişkin göstergeler enflasyonun ana eğiliminde yükselişe işaret etmektedir. Bu gelişmede yurtiçi talepteki güçlü seyir, maliyet yönlü baskılar ve hizmet enflasyonundaki katılık belirleyici olmuştur. Kurul, bu unsurlara ek olarak fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın enflasyon üzerinde ilave olumsuz etki yapacağını öngörmektedir.

PARASAL SIKILAŞMA DEVAM EDECEK

Kurul politika faizini enflasyonun ana eğiliminin gerilemesini ve orta vadede yüzde 5 hedefine ulaşmasını sağlayacak parasal ve finansal koşulları oluşturacak şekilde belirleyecektir. Enflasyon görünümünde belirgin iyileşme sağlanana kadar parasal sıkılaştırma gerektiği zamanda ve gerektiği ölçüde kademeli olarak güçlendirilecektir. Enflasyon ve enflasyon eğilimine ilişkin göstergeler yakından takip edilecek ve TCMB, fiyat istikrarı temel amacı doğrultusunda elindeki tüm araçları kararlılıkla kullanmaya devam edecektir.

Parasal sıkılaştırma sürecinin başlaması ile para politikasının etkinliği artacaktır. Bununla birlikte, fiyat istikrarının sürekliliğini sağlamak hedefiyle, TCMB cari dengeyi iyileştirecek stratejik yatırımları desteklemeye devam edecektir.

Kurul, mevcut mikro- ve makroihtiyati çerçeveyi, piyasa mekanizmalarının işlevselliğini artıracak ve makro finansal istikrarı güçlendirecek şekilde sadeleştirecektir. Sadeleşme süreci, etki analizleri yapılarak kademeli olacaktır. Kurul, kararlarını öngörülebilir, veri odaklı ve şeffaf bir çerçevede almaya devam edecektir.

Para Politikası Kurulu Toplantı Özeti beş iş günü içinde yayımlanacaktır.