Türkiye'nin cebine 2 milyar dolar girdi! Rus petrolüne yaptırım TL üzerindeki baskıyı azalttı
Batı ülkelerinin Ukrayna Savaşı’nın başlamasının ardından Rusya’ya uyguladığı yaptırımlar petrol ithalatının yönünü değiştirdi. Bu süreçte Moskova’nın en çok petrol ithal ettiği ülkelerden biri Türkiye oldu. Böylelikle Türkiye enerji faturalarından 2 milyar dolar tasarruf etti.
Rusya ve Ukrayna Savaşı’nın başlamasının ardından gerilimler enerji piyasasına sıçradı. Ülkeler arasındaki ekonomik yaptırım hamlelerinin en önemli etkileri petrol piyasasında görüldü. Avrupa ülkelerinin Rus petrol ve doğal gaz ithalatının çoğunu durdurması sonrası Türkiye, Hindistan ve Çin Rus ithalatında payı arttı. Uzmanlar Türkiye’nin enerji faturalarından 2 milyar dolar tasarruf ettiğini açıkladı.
TÜRKİYE’YE PETROL SEVKİYATI TÜM ZAMANLARIN REKORUNU KIRDI
LSEG verilerine ve Reuters hesaplamalarına göre, Rusya'nın Türkiye'ye ham petrol sevkiyatı Kasım 2023'te tüm zamanların en yüksek seviyesi olan günlük 400 bin varile (bpd) yükseldi. Bu rakamla Kasım ayında Rusya'nın toplam deniz yoluyla petrol ihracatının yaklaşık yüzde 14'ünü oluşturduğu ortaya çıktı.
TÜRKİYE ÇİN VE HİNDİSTAN’DAN DAHA ÇOK TASARRUF ETTİ
Çin ve Hindistan, Rusya'dan Türkiye'den daha büyük miktarlarda ithalat yaptı ancak Ankara'nın Rus limanlarına yakınlığı, daha ucuz navlun sayesinde diğer alıcılardan daha fazla tasarruf ettiği anlamına geliyor.
TEDARİK ÖNÜMÜZDEKİ AYLARDA ARTACAK
Ticaret kaynakları, özel Rus petrol üreticisi Lukoil'in Azeri şirketi SOCAR ile Socar'ın Türk STAR rafinerisinde günde 200 bin varile kadar petrol rafine etmek için bir anlaşma imzalamasının ardından Türkiye'ye tedarikin önümüzdeki aylarda daha da artmasının beklendiğini söyledi. Artan ham petrol arzına ek olarak, Türkiye'nin Rus dizel, kalorifer yakıtı, jet ve deniz yakıtı ithalatı Ocak-Kasım 2023 döneminde yüzde 200 artarak günde yaklaşık 0,29 milyon varile ulaştı.
RUS DİZELİNİN TONU DAHA UYGUN
LSEG verilerine göre Rusya, ocak-kasım döneminde Türkiye'ye 8,6 milyon tonu ultra düşük kükürtlü dizel (ULSD 10ppm) olmak üzere 13 milyon ton distilat tedarik ederken, bu rakam 2022'nin aynı döneminde 3,2 milyon tonu ULSD olmak üzere 4,3 milyon tondu. Tüccarlara göre, Türkiye bu yıl Akdeniz'deki benzer kalitelerin fiyatlarına kıyasla Rus dizelinin tonu için 25 ila 150 dolar (varil başına 3,3-20 dolar) daha az ödüyor.
TL ÜZERİNDEKİ BASKI AZALDI
Ham petrolde ise varil başına 5-20 dolar arasında indirim yapıldı. Daha ucuz enerji ithalatı ise Ankara'nın ticaret açığını azaltmasına ve bu yıl şimdiye kadar yüzde 30 değer kaybeden para birimi üzerindeki baskıyı azaltmasına yardımcı oldu. LSEG verilerine göre Türkiye aynı dönemde dizel ihracatını da yüzde 120 arttırarak Ocak-Kasım 2023 döneminde 2,75 milyon tondan 6,03 milyon tona yükseltti.
HİNDİSTAN DA KARLI ÇIKTI
Rus petrolü alımında büyük tasarruf sağlayan tek ülke Türkiye değil. Moskova'ya yönelik yaptırımlara katılmayı reddeden Hindistan da bu yıl Rus petrolü ithalatını yüzde 77 oranında arttırdı. Hükümet verilerine dayanan hesaplamalara göre 2023'ün ilk dokuz ayında Rus petrol ithalatından yaklaşık 2,7 milyar dolar tasarruf etti. Ancak Hindistan 1,7 milyon varil/gün ile çok daha büyük miktarlarda Rus petrolü ithal ettiğinden Türkiye'nin varil başına tasarrufu çok daha yüksek oldu.
Şirketler ise Rus petrolü taşıyan bir tankeri Türkiye'ye getirmenin, Hindistan için olan 9 milyon dolara kıyasla şu anda 6 milyon dolara mal olduğunu tahmin ettikleri için navlun fiyatlarında tasarruf yapılabileceğini söyledi. Kpler'in analisti Viktor Katona, Türkiye'deki rafinerilerin Şubat 2022'de Rusya'ya uygulanan yaptırımlardan bu yana Akdeniz'deki en kârlı tesislerden bazıları haline geldiğini söyledi.
