Gizli şeker neden olur ve nasıl geçer? Gizli şekere ne iyi gelir?
Gizli şeker, kan şekeri seviyesinin normal kabul edilen aralığın üst kısmına yaklaşması fakat henüz tam anlamıyla diyabet tanısı konulamaması durumuna işaret eder. Bu süreçte dikkatli adımlar ve yaşam tarzındaki ufak değişiklikler, hastalığın ileri safhalara geçmesini büyük ölçüde önleyebilir. Sıkı tedbirler almadan da, ufak dokunuşlarla kan şekerini kontrol altında tutmak mümkündür. Böylelikle hem vücudun enerji dengesi sağlanır hem de ilerleyen dönemde karşılaşılabilecek komplikasyonların önüne geçilir.
Bazı dönemlerde beklenmedik halsizlik veya ani yorgunluk hissi, metabolizmadaki dalgalanmaların ilk belirtisi olabilir. Bu noktada gizli şeker nasıl geçer sorusu akla geldiğinde, temel olarak dengeli beslenme ve düzenli egzersiz gibi adımlar öne çıkar. Kimi bireylerde genetik eğilim, kimilerinde de aşırı karbonhidrat tüketimi bu rahatsızlığın tetikleyicisi olabilir.
GİZLİ ŞEKER NEDEN OLUR?
Gizli şekerin temelinde genetik yatkınlık, yanlış beslenme ve hareketsiz yaşam tarzı yer alır. Özellikle yüksek karbonhidratlı ve şekerli gıdaların yoğun tüketimi, kan şekerinin sürekli dalgalanmasına neden olarak pankreas üzerinde baskı yaratır. Bu süreçte pankreas yeterince insülin salgılayamayabilir ya da salgılanan insüline karşı direnç oluşabilir. Ayrıca gizli şeker neden olur sorusunun yanıtında, işlenmiş gıdalarla dolu bir diyet ve stresli bir yaşam temposu da önemli rol oynar. Zaman içinde kilo artışı ve bel çevresi genişlemesi, insülin direncini kısır döngüye sokar. Bu aşamaya gelindiğinde, kan şekerini kontrol etmek için daha güçlü önlemler gerekir; aksi takdirde prediyabet süreci tam diyabete dönüşebilir.
GİZLİ ŞEKER BELİRTİLERİ
Her ne kadar açıkça fark edilmese de, gizli şeker belirtileri arasında ani yorgunluk, sık sık susama, açlık hissi ve konsantrasyon bozukluğu sayılabilir. Bazı insanlar gece boyunca çok su içtiklerini veya sık idrara çıktıklarını fark eder. Ayrıca, ufak yaraların normalden uzun sürede iyileşmesi veya ciltte kurumaya benzer farklılıklar da göze çarpabilir. Bu belirtiler basit şeylermiş gibi algılanabilir ancak uzun süreli devam ediyorsa doktor tarafından kan şekeri ölçümleriyle teyit etmek mantıklıdır. Ne kadar erken harekete geçilirse, ileri safhalarda görülebilecek ağır komplikasyonların önüne geçmek o denli kolay olur. Sonuçta gizli şeker, bir tür uyarı mekanizması olarak değerlendirilebilir.
GİZLİ ŞEKER SINIRI KAÇ?
Kan testlerinde açlık kan şekerinin 100-125 mg/dL aralığında olması genellikle prediyabet veya diğer adıyla gizli şeker olarak tanımlanır. Bunun üstüne çıkan değerler diyabet şüphesi yaratır, 126 mg/dL ve üstü diyabet için bir işarettir. Normal kabul edilen aralık ise 70-99 mg/dL arasındadır. Doktorlar, OGTT (Oral Glikoz Tolerans Testi) veya HbA1c testleriyle de gizli şekeri tespit edebilir. Bu şekilde sınırların neresinde olduğunuzu bilip yaşam tarzınızı düzenlemeye başlarsınız.
GİZLİ ŞEKERE NE İYİ GELİR?
Temel olarak kan şekeri dengesini sağlamak, gizli şekere ne iyi gelir sorusunun yanıtıdır. Düzenli egzersiz, vücudu insüline daha duyarlı hâle getirerek şekerin enerjiye dönüşmesini hızlandırır. Beslenmede tam tahıllı ürünler, lifli sebzeler ve protein ağırlıklı öğünler kan şekerini dengeli yükseltir, hızlı oynamaları engeller. Aşırı işlenmiş şekerlerden, beyaz ekmek ve hamur işleri gibi yüksek glisemik indeksli gıdalardan uzak durmak büyük önem taşır. Bol su içerek vücudun metabolizmasını canlı tutmak, hormonların doğru çalışmasına yardım eder. Özellikle tarçın, zerdeçal veya zencefil gibi baharatların insülin hassasiyetini artırabildiği de bazı çalışmalarda öne çıkar. Bu uygulamalar uzun süre sadık kalınırsa gizli şekerin diyabete dönüşme ihtimali hatırı sayılır ölçüde azalır.
