Mars'a bir de böyle bakın: Yazın ortasında kar yağdı! Ama Dünya'dakinden çok farklı

Avrupa Uzay Ajansı'na (ESA) ait Mars​ Express Sondası, Kızıl Gezegen'in güney kutbunda yaşanan ve görenlerin "harikalar diyarına benziyor" şeklinde yorumladığı olağanüstü kar​ manzaralarını görüntüledi. Ancak Mars'ta ortaya çıkan kar, bizim bildiğimiz kardan çok daha farklı.

Mars Express yörünge aracındaki Yüksek Çözünürlüklü Stereo Kamera (HRSC) tarafından Haziran 2022'de ve NASA'nın Mars Keşif Aracındaki Yüksek Çözünürlüklü Görüntüleme Bilim Deneyi (HiRISE) kamerası kullanılarak Eylül 2022'de çekilen bu görüntüler, Mars'ın Australe Scopuli bölgesinde, gezegenin güney kutbu yakınlarında karlı bir manzara benzeri görüntüsünü gözler önüne seriyor.

BİLDİĞİMİZ "KAR" DEĞİL

Esas olarak Mars'taki "kar" bir karbondioksit buzu olup, Kızıl Gezegen'in güney kutbunda yıl boyunca yaklaşık 8 metre kalınlığında bir tabaka halinde bulunuyor. Aynı zamanda görüntüler, kış gündönümü değil, yaz gündönümü yakınlarında çekildi ve burasının tüm yıl boyunca çok soğuk olduğu belirtiliyor.

Görüntülere baktığınızda bir şey dikkatinizi çekmiş olabilir: sadece toz halinde bir kar tabakası varmış gibi görünüyor. Bunun sebebiyse, koyu renkli alanların, buzun üzerine düşmüş toz katmanları olmasından kaynaklanıyor. Toz genellikle buzun derinliklerinde yer alsa da mevsimsel bir sürecin etkisiyle bir kısmı yüzeye çıkabiliyor.

PEKİ "MARS KARI" NASIL OLUŞUYOR?

Güneş ışığı yaz mevsiminde Mars'ın güney kutbundaki karbondioksit buzunu ısıttıkça, buz süblimleşmeye (yani doğrudan katı halden buhar haline geçmeye) başlıyor. Bu süreç sırasında buz içinde gaz cepleri oluşuyor. Yeterli basınç biriktiğinde ise, buzun altındaki koyu renkli tozları havaya fırlatabilecek kadar kuvvetli bir gaz patlaması meydana geliyor.

Toz yeniden yüzeye düşerken rüzgarın etkisiyle fotoğrafta da görülebilen girdaplı desenlere taşınıyor. Benzer bir süreç, Mars yüzeyinde görülen örümcek benzeri oluşumların da ortaya çıkmasının sebebi.

Kısacası Mars Express tarafından kaydedilen bu görüntülerinde, kış manzarası gibi görünen şey aslında gaz jetlerinin yüzey boyunca toz püskürttüğü dinamik bir yaz manzarasından ibaret. Ancak tabii ki de gezegende havanın -125°C olduğu gerçeği değişmiyor.