Uzayda eylül heyecanı: Büyük gün yaklaşıyor... Hayatımızda sadece tek kez görebileceğiz
Gökbilimciler bugünden eylül ayına kadar gece gökyüzünde "yeni bir yıldızın" görünmesini sabırsızlıkla bekliyor. Bu nadir görülen bir gök olayı. NASA'ya göre, bu muhteşem fenomen yıllardır gerçekleşmeye hazırlanıyor ve insanoğlunun buna hayatta bir kez tanık olma şansı var...
Bilim dünyanı eylül ayında gerçekleşeceği hesaplanan büyük bir olaya şahitlik etmeye hazırlanıyor. Samanyolu Galaksisi'nde yaşanacak yıldız patlaması Kuzey Yarımküre'den birkaç gün boyunca çıplak gözle görülebilecek.
NASA, eylüle kadar gerçekleşecek nova patlamasının gece göğünde Kutup Yıldızı kadar parlak "yeni" bir yıldız gibi, bir hafta boyunca görülebileceğini açıkladı. NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi'ndeki Nova Olay Araştırmacısı Dr. Rebekah Hounsell, dünyanın şahitlik edeceği olayın gelecek nesil bilim insanlarına da ilham vereceğini ifade etti.
NOVA PATLAMASI NEDİR?
Nova olarak adlandırılan bu uzun zamandır beklenen parlaklık, Samanyolu Galaksimizin Boos ve Herkül takımyıldızları arasında yer alan Corona Borealis takımyıldızında gerçekleşecek. Devasa bir yıldızın patlaması ve ölümünden kaynaklanan bir süpernovadan farklı olarak nova, beyaz cüce bir yıldızın ani, kısa bir patlamasıdır. Beyaz cüce bozulmadan kalıyor ve binlerce yıl sürebilecek bir döngüde malzeme salıyor.
Hounsell, "Tekrar tekrar ortaya çıkan ve kısa döngülerden geçen birkaç Nova var, ancak genellikle insan ömrü boyunca tekrarlanan bir patlama görmüyoruz ve nadiren kendi sistemimize göreceli olarak bu kadar yakın" diye açıkladı. "Bu ön sırada koltuğa sahip olmak inanılmaz derecede heyecan verici."
ALEVİN YILDIZI: T CORONAE BOREALIS
"Alev Yıldızı" olarak da bilinen T Coronae Borealis, Corona Borealis (Kuzey Halo) takımyıldızında bulunan, beyaz bir cüce yıldız ve yaşlanan bir kırmızı devden oluşan ikili bir sistemdir. Kırmızı devler, yıldızların nükleer füzyon için gerekli olan hidrojen kaynaklarını tüketip ölmeye başlamasıyla oluşur. Güneşimiz yaklaşık 5 ila 6 milyar yıl içinde sonunda kırmızı bir dev haline gelecek, genişleyecek ve muhtemelen güneş sistemimizin iç gezegenlerini buharlaştıracak.
Her 80 yılda bir T Coronae Borealis büyük bir patlama yaşıyor. Yıldızlar, beyaz cüce yıldızın üzerinde biriken kırmızı dev malzeme katmanları ile şiddetli etkileşime girecek kadar yakındır. Bu malzeme transferi, beyaz cüce yıldızın atmosferini, bir novanın oluşmasına yol açacak "kontrolsüz bir termonükleer reaksiyon" meydana gelene kadar ısıtır.
TARİHTEKİ ÖRNEKLERİ
T Coronae Borealis'in patlamasından kaynaklanan bir nova ilk olarak 1217'de Almanya'nın Ursberg başrahibi Burchard tarafından kaydedildi. "Bir süre parlak bir ışıkla parlayan sönük bir yıldızı" gözlemledi. Son patlama 1946'da meydana geldi ve gökbilimciler yıldız sistemini yeniden yakından izliyorlar.
NASA'nın Göktaşı Çevre Ofisi başkanı William J. Cooke, "Çoğu nova, beklenmedik bir şekilde, hiçbir uyarı vermeden meydana geliyor" dedi. “Ancak T Coronae Borealis galakside tekrar eden 10 novadan biri. 1946'daki son patlamadan bu yana, yıldızın parlaklığının hızla artmadan önce bir yıldan biraz fazla bir süre söneceğini biliyoruz. T Coronae Borealis geçen yılın Mart ayında solmaya başladı, bu nedenle araştırmacılar bunun şu andan itibaren eylül ayına kadar yeni bir duruma geçmesini bekliyor. Ancak bunun ne zaman gerçekleşeceğine dair belirsizlik birkaç ay uzakta."
ÇIPLAK GÖZLE İZLENEBİLECEK
Dünya'dan 3000 ışık yılı uzaklıkta bulunan T Coronae Borealis genellikle çıplak gözle görülemeyecek kadar soluk. Ancak Nova sırasında Kutup Yıldızı'na benzer bir parlaklığa ulaşması bekleniyor. Bu olay, gökyüzünde yeni bir yıldızın yanılsamasını ortaya koyacak. Ekipman olmadan birkaç gün boyunca ve dürbünle bir haftadan biraz fazla bir süre boyunca bu muhteşem olayı gözlemlemek mümkün olacak. Kaçırırsanız bir sonraki deneyim için en az 80 yıl daha hayatta kalmayı başarmanız gerekecek!
