Market alışverişi yaparken ürünlerin üzerindeki tarihlere gerçekten dikkat ediyor musunuz? Çoğu kişi, Son Kullanma Tarihi (SKT) ve Son Tüketim Tarihi (STT) ifadelerinin aynı anlama geldiğini sanıyor. Oysa bu iki tarih arasındaki fark, sağlığınızı doğrudan etkileyebilir. İşte gıda güvenliği açısından hayati öneme sahip bu kritik ayrımın detayları…
Market alışverişi yaparken ürünlerin üzerinde yazan tarihlere dikkat ediyor musunuz? Çoğu kişi, "Son Kullanma Tarihi (SKT)" ve "Son Tüketim Tarihi (STT)" ifadelerinin aynı anlama geldiğini zannediyor. Ancak bu iki tarih arasında çok önemli bir fark var. Ve bu farkı bilmiyorsanız, farkında olmadan sağlığınızı bile riske atabilirsiniz.
Peki, hangi ürünlerde STT, hangi ürünlerde SKT kullanılır? Tüketirken nelere dikkat etmeliyiz?
"Bu ürün bozulmuş mu?", "Bu tarihten sonra tüketilebilir mi?", "Hangi ürünler riskli?" gibi sorular, alışveriş sırasında birçok kişinin aklını kurcalıyor. Ancak çoğu zaman raflardan aldığımız ürünlerin üzerindeki tarihleri tam olarak anlamadan, sadece "geçmemiş olmasına" dikkat ederek satın alıyoruz.
Oysa Son Kullanma Tarihi (SKT) ve Son Tüketim Tarihi (STT) arasında, mutlaka dikkat edilmesi gereken çok büyük bir fark var.
Gıda Bülteni'nin aktardığına göre "Son Kullanma Tarihi" ibaresi, özellikle mikroorganizma üremesi açısından riskli olan gıdalarda bulunur. Et, süt, tavuk, balık, yoğurt gibi çabuk bozulabilen ürünlerde bu tarih geçtikten sonra gıdanın tüketilmesi sağlık açısından tehlikeli olabilir. Yani, bu tarihten sonra ürünün tüketilmesi kesinlikle önerilmez.
"Son Tüketim Tarihi" ise genellikle daha uzun raf ömrüne sahip olan, ancak zamanla besin değerini kaybedebilen ürünlerde kullanılır. Bu, ürünün kalite açısından en iyi olduğu süreyi gösterir. Ürün, bu tarihten sonra bozulmamış olabilir ancak tat, koku, doku gibi özelliklerinde değişiklikler yaşanabilir. Gıda üreticileri, bu süreyi belirlerken hem kaliteyi hem de tüketici sağlığını göz önünde bulundurur.
SKT ile STT arasındaki farka gelecek olursak; şayet bir ürünün son kullanma tarihi geçmişse tüketilmemelidir ve sağlık açısından riskli olabilir. Son tüketim tarihi geçen ürünlerin ise güvenli olabileceği, ancak tat ve kalite kaybı gibi sorunlar yaşanabileceği belirtiliyor.
Peki gıda zehirlenmesi nedir? Salmonella, E. coli gibi bakteriler ve norovirüs, rotavirüs gibi virüsler ile parazit kaynaklı zararlılar, yiyecek ve/veya içecekler aracılığıyla vücuda girdiğinde gıda zehirlenmesi olur. Mantar ve kabuklu deniz ürünleri gibi bazı besinlerin yanlış saklanması veya işlenmesinde oluşan kimyasal toksinler de bu rahatsızlığa yol açabilir.
Gıda zehirlenmesi belirtileri arasında; bulantı ve kusma, ishal, karın ağrısı ve kramplar, halsizlik ve ateş gibi durumlar yer alıyor. Öte yandan tek gıda zehirlenmesi sebebi, SKT veya STT geçmiş ürünleri tüketmek değil.