Fazla mesai ücretinizi doğru alıyor musunuz? Eğer bu sorunun cevabından tam emin değilseniz bu haber size ilaç olacak. 45 saatin üzerine çalışan herkesi ilgilendiriyor. Günlük 11 saati aşan çalışmalara fazla mesai ücreti zorunlu. Fazla mesainin maaşa dahil edilip edilemeyeceği ve 270 saatlik sınırlamalar hakkında konuşan Avukat Ezgi Esnik Günay, çalışanları uyardı.
Çalışma hayatında dengeler değişiyor. Fazla mesai düzenlemeleri yeniden gündemde. Fazla mesaiye dair bilmediklerinizi en ince ayrıntısına kadar anlatan Avukat Ezgi Esnik Günay, çalışanların hangi durumda fazla mesai alacağını açıkladı.
İşçilerin haftalık çalışma saati iş kanununda 45 saat olarak düzenlendi. Bu da 45 saatin üstünde çalıştırılan işçilere mutlaka fazla mesai ödemesinin yapılması anlamına geliyor.
Çalışanların fazla mesai ücreti nasıl hesaplandığını anlatan Avukat Ezgi Esnik Günay, şöyle konuştu;
"İşçinin günlük çalışma saatinden ara dinlenmeler yani çay ve yemek molaları çıkartıldıktan sonra işçi kaç gün çalışıyorsa haftada 5 ya da 6 gün, çalıştığı gün sayısına çarpılarak haftalık çalışma saati bulunur. İşçi diyelim ki sabah saat 9'da işbaşı yaptı ve akşam 6'da çıktı. Bu durumda günlük çalışma saatinden mutlaka ara dinlenmelerin yani yemek ve çay molaları çıkartılması gerekir.
1 saat veya uygulamaya göre değişecek şekilde 1,5 saat olarak ara dinlenmeler çıkartıldıktan sonra günlük çalışma saati bulunur ve bu günlük çalışma saati işçinin çalıştığı 5 ya da 6 günle çarpılarak haftalık çalışma saati bulunur.
Somut olarak açıklamak gerekir ise sabah 9’da çalışmaya başlayan ve akşam 19.00’da işten bir çıkan kişi 10 saat işyerinde kalmaktadır, bir saat ara dinlenmesi düştükten sonra bu kişinin güllük çalışma saati çalışma saati 9 saattir. Bu kişinin haftada 6 gün çalıştığı varsayılır ise haftalık çalışma saati 9 x 6 = 54 saattir. bul kişiye haftada 54 – 45 = 9 saat fazla mesai yapmaktadır.
45 saatin üzerinde kalan çalışmanın işçiye mutlaka fazla mesai olarak ödenmesi gerekir. Bu 45 saatin üstünde kalacak çalışma süresi haftada 2 saat, 3 saat veya 10 saat mutlaka günlük işçinin saatlik ücretinin 1,5 katı olarak işçiye ödenmesi gerekir. İşçinin saatlik ücreti de net maaşının 225'e bölünmesiyle bulunur.
Bu 225 nereden geliyor diye merak edilecek olursa günlük 7,5 saat çarpı 30 225 saattir. Yani iş kanununa göre günlük çalışma süresi normalinde 7,5 saat olmalıdır.
Günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında o yerin gelenekleri ve işin gereğine göre ayarlanmak suretiyle isçilere;
a) Dört saat veya daha kısa süreli islerde on beş̧ dakika,
b) Dört saatten fazla ve yedi buçuk saate kadar (yedi buçuk saat dahil) süreli işlerde yarım saat,
c) Yedi buçuk saatten fazla süreli işlerde bir saat, ara dinlenmesi verilir.
Ancak bu süreler, iklim, mevsim, o yerdeki gelenekler ve işin niteliği göz önünde tutularak sözleşmeler ile aralı olarak kullandırılabilir. Dinlenmeler bir işyerinde isçilere aynı veya değişik saatlerde kullandırılabilir. Ara dinlenmeleri çalışma süresinden sayılmaz.
Buna ilişkin olarak bir zorunluluk bulunmamakta olup iş kanununu koyduğu zorunluluk günlük en fazla 11 saattir. 11 saatin üzerinde çalışma uygulanmaktaysa haftalık 45 saati geçmese dahi üstünün mesai olarak ödenmesi gerekir. Günlük çalışma saatinin üstünde kalan kısım 7,5'u geçebilir. Ama bunun işçiye ancak 11 saati geçmesi halinde mesai olarak ödenir. Ama sınır haftalık 45 saattir.
İşçinin net maaşın 225'e bölünmesiyle saatlik ücreti bulunur. Bu saatlik ücretin 1,5 katı mesai ödemesi olarak dikkate alınmalıdır. Bir buçuk kat uygulanmaması durumda, tek kat ödenmesi durumunda işçi işten çıktıktan sonra veya iş ilişkisi devam ederken o yarım katı da mutlaka işverenler isteme hakkına sahiptir. Ama mesailerin bir buçuk kat olarak ödenmesi gerekir işçiye.
İşçiliğin saatlik ücretini bulmak için net maaş 225’e bölünür. 225 saatin açılımı ise günlük çalışma saati 7,5 x 30’dur. Örnek ile açıklamak gerekir ise maaşı 10.000 TL olan bir kişinin saatlik ücreti 10.000 TL / 225 = 44,44 TL’dir. Mesai yaptığında bu kişiye bir saatlik mesaisi için ödenecek olan mesaiyi alacağı 44,44 x 1,5 = 66,66 TL’dir.
Bir buçuk kat ödeme yapılmıyorsa ise işçi her zaman bu hususta dava açma hakkına sahiptir. Zaman aşımı söz konusudur. Mesai alacaklarında mesai yapıldığı andan itibaren zaman aşımı işlemeye başlar. Buna mutlaka dikkat edilmelidir. 5 senelik zaman aşımı söz konusudur.
Mesai ödemelerinde dikkat edilmesi gereken diğer bir husus mutlaka ay sonlarında maaş bordrolarının incelenmesi gerekir. Bordroda mesai nasıl gösterilmiş, kaç saatten gösterilmiş bunlara dikkat edilmesi gerekir. İncelemeden asla işçilerin bordro imzalamaması gerekir.
İş sözleşmelerinde fazla mesainin maaşa dahil olduğuna dair kayıtlara sınırlı olarak itibar edilmelidir. Yargıtayca 270 saatin hesaplanmasında yıllık 270 saat bütün olarak değil aylık 270/12 ay = 22.5 saat formülü ile değerlendirilmektedir.
Eğer bir işçi, bazı aylarda 22,5 saati aşan fazla mesai yapmışsa, yıllık toplam 270 saati aşmamış olsa bile, bu aşılan kısmın (22,5 saatin üzerindeki her saat) 1,5 katı ücret olarak ödenmesi gerekir.
Bu şekilde ödeme yapılmaması, işçi için haklı fesih sebebidir. İşveren, günlük 11 saatlik çalışma süresi sınırını aşmamak koşuluyla, 270 saatlik fazla mesaiyi yılın belirli dönemlerinde yoğunlaştıramaz. Aylık 22,5 saati aşan fazla mesai, yıllık sınırı aşmamış olsa bile 1,5 katı ücretle ödenmelidir."
İLGİLİ HABERLER
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
13:17
YORUM YAZ