Mobbing ile mücadelede yeni dönem! Cumhurbaşkanlığı genelgesi yürürlükte: İşte çalışanların yapması gerekenler

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Resmî Gazete’de yayımlanan yeni genelge, işyerlerinde psikolojik taciz (mobbing) ile mücadelede önemli değişiklikler getiriyor. 2025/3 sayılı "İş Yerlerinde Psikolojik Tacizin (Mobbing) Önlenmesi" konulu genelge, çalışanların korunmasına yönelik yeni düzenlemeler içeriyor. İş Kanunu'nda da yer alan mobbing konusu, uygulamada hem işveren hem de çalışan açısından çeşitli zorluklar barındırıyordu. Yeni genelge ile bu zorlukların aşılması hedefleniyor.

MOBBİNG NEDİR?

Mobbing, bir çalışanın uzun süre boyunca sistematik olarak aşağılanması, dışlanması, küçümsenmesi, kötü muameleye maruz bırakılması ve yıldırılması gibi davranışları kapsar. Bu tür eylemler, çalışanların motivasyonunu düşürerek iş verimliliğini olumsuz etkilemekte ve çalışma ortamında huzursuzluğa neden olmaktadır.

MOBBİNG DAVRANIŞLARINA ÖRNEKLER

• Çalışanın bilgi ve deneyiminin göz ardı edilmesi, fikirlerinin değersizleştirilmesi,
• Sosyal izolasyona maruz bırakılarak diğer çalışanlarla iletişiminin engellenmesi,
• Sürekli ve haksız eleştirilere tabi tutulması, küçük düşürücü ifadelerle aşağılanması,
• Gerçekçi olmayan iş hedefleri verilerek başarısızlığa sürüklenmesi veya yeteneklerinin altında görevlerle pasifize edilmesi,
• Haksız disiplin cezaları uygulanması, izin taleplerinin keyfi olarak reddedilmesi,
• Performansının kasıtlı olarak düşük gösterilerek işten çıkarılma tehdidiyle karşı karşıya bırakılması.

YASAL DÜZENLEMELER VE YENİ GENELGE

4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. ve 25. maddeleri, işçi ve işverenin haklı nedenle fesih haklarını düzenlemektedir. İşverenin mobbing niteliğindeki eylemleri, işçiye iş akdini haklı nedenle feshetme hakkı tanımaktadır. Bunun yanı sıra, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 417. maddesi, işverenin işçilerin kişilik haklarını korumasını ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamasını zorunlu kılmaktadır.
6 Mart 2025’te yürürlüğe giren 2025/3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Genelgesi, işyerlerinde mobbingin önlenmesine dair önemli düzenlemeler içermektedir:

İŞVERENLERİN SORUMLULUĞU: İşverenler ve yöneticiler, çalışanlara yönelik psikolojik tacizden kaçınmalı ve önleyici politikalar geliştirmelidir.
EĞİTİM VE FARKINDALIK ÇALIŞMALARI: İşyerlerinde psikolojik taciz konusunda bilgilendirme ve farkındalık eğitimleri düzenlenecektir.
BAŞVURU MEKANİZMALARI: Mobbinge maruz kalan çalışanların şikâyetlerini hızlı ve etkin bir şekilde değerlendirecek sistemler kurulacaktır.
TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİ: İşyerlerinde psikolojik tacizin önlenmesine yönelik hükümler, toplu iş sözleşmelerine eklenebilecektir.
PSİKOLOJİK TACİZLE MÜCADELE KURULU: Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK) bünyesinde yeniden yapılandırılan bu kurul, mobbingle mücadelede önemli rol oynayacaktır.

MOBBİNGE UĞRAYAN ÇALIŞANLAR NE YAPMALI?

tgrthaber.com Ekonomi Editörü İrem Çınar'a konuşan Avukat Afra Betül Arabacı, mobbinge uğrayan çalışanların haklarını korumak için atabilecekleri adımları şu şekilde sıraladı:

• Mobbing davranışlarını belgelemek (e-postalar, tanık beyanları, tarihli notlar, yasalara uygun ses veya görüntü kayıtları),
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yazılı başvuruda bulunarak işyerinde denetim talep etmek,
• İş Mahkemeleri’ne başvurarak kıdem ve manevi tazminat davası açmak,
• Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’na (TİHEK) başvuruda bulunmak,
• Alo 170 hattını arayarak destek almak.

YENİ GENELGE İLE ÇALIŞANLAR HAKLARINI DAHA GÜÇLÜ SAVUNABİLECEK

Mobbingin hem bireysel hem de kurumsal anlamda ciddi zararlar doğurabileceğini belirten Arabacı, işyerlerinde bu tür olumsuzlukların önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınmasının büyük önem taşıdığına dikkat çekti. Ayrıca Avukat Afra Betül Arabacı yeni genelge ile birlikte çalışanların haklarını daha etkin bir şekilde savunmaları ve sağlıklı bir çalışma ortamı oluşturulacağını belirtti.

Mobbingin hem bireyler hem de kurumlar üzerinde ciddi olumsuz etkileri olduğunu vurgulayan Arabacı, iş yerlerinde bu tür durumların önüne geçmek için gerekli önlemlerin alınmasının büyük önem taşıdığını belirtti. Avukat Afra Betül Arabacı, yeni yayımlanan genelgeyle birlikte çalışanların haklarını daha güçlü bir şekilde savunabileceklerini ve daha sağlıklı bir çalışma ortamının oluşturulmasının hedeflendiğini ifade etti.

İLGİLİ HABERLER

TÜİK Mart ayı enflasyon rakamlarını açıkladı

Akaryakıt fiyatı değişiyor: Benzine zam geliyor! İşte güncel akaryakıt fiyatları