Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından sağlanan geçici iş göremezlik ödeneği, yıllar içinde çeşitli düzenlemelere tabi tutulmuştur. İş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve doğum izni gibi durumlarda sağlanan bu destek için son dönemde bazı yasal değişiklikler yapıldı. Bu kapsamda, rapor parası hesaplama yöntemi değiştirildi ve çalışanların alacakları ödenek miktarlarında düşüş yaşandı.
Habertürk’ün haberine göre, geçici iş göremezlik ödenekleri ve sürekli iş göremezlik gelirlerinin hesaplanmasında 2021 yılına kadar sigortalının son 3 aylık brüt ücret ortalaması esas alınmaktaydı. Yatarak tedavi gören sigortalılara ortalama brüt ücretin yarısı, ayakta tedavi görenlere ise üçte ikisi oranında geçici iş göremezlik ödeneği verilmekteydi. Ancak, düşük ücretle çalışan bazı sigortalıların doğum izni öncesinde yüksek ücretten gösterilerek daha fazla rapor parası alması gerekçesiyle 2021 yılında kanun değişikliği yapıldı. İş kazası ve meslek hastalığı durumlarında 3 ay uygulaması korunurken, hastalık ve doğum izinleri için verilen geçici iş göremezlik ödeneği son 3 aylık brüt ücret yerine 12 aylık ortalama brüt ücret üzerinden hesaplanmaya başlandı.
Son 3 ay yerine 12 aylık ücretin dikkate alınması, çalışanların rapor paralarını düşürdü. Yüksek enflasyon nedeniyle ücretlere 6 ayda bir zam yapılması sebebiyle asgari ücretin üzerinde maaş alan çalışanlar bu durumdan olumsuz etkilendi. Ancak, asgari ücretli çalışanlar bu değişiklikten etkilenmiyor, çünkü rapor parasına esas alınan günlük kazanç asgari ücretin altında olamaz.
Örnek olarak, 12 Şubat 2025 tarihinde 16 hafta doğum iznine ayrılan bir kadın çalışanın brüt ücreti;
Ocak 2025: 50.000 TL
Temmuz - Aralık 2024: 40.000 TL
Şubat - Haziran 2024: 30.000 TL
Bu çalışanın doğum izni için rapor parası eski hesaplama yöntemine göre günlük 962,96 TL üzerinden 107.952 TL olurken, yeni yöntemle günlük 814,81 TL’ye düşerek toplamda 91.259 TL olmuştur. Bu değişiklik nedeniyle 16.692 TL kayıp yaşanmıştır.
Anayasa Mahkemesi, geçici iş göremezlik ödeneği konusunda hastalık ve doğum izni ile iş kazası ve meslek hastalığı arasındaki farkı eşitlik ilkesine aykırı bularak iptal etti. Bunun sonucunda, yapılan yeni düzenleme ile iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle verilen geçici iş göremezlik ödeneği de hastalık ve doğum izninde olduğu gibi son 3 ay yerine 12 aylık brüt ücret ortalaması üzerinden hesaplanmaya başladı. Böylece iş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan sigortalılar da eskisine göre daha düşük rapor parası alacaktır.
Bu yeni düzenleme, 21 Aralık 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe girdi. İş kazası veya meslek hastalığı tespit edilen çalışanlar, bu tarihten sonra daha düşük geçici iş göremezlik ödeneği alacaklar. Ancak, iş kazası ve meslek hastalığı nedeniyle meslekte kazanma gücünü en az yüzde 10 oranında kaybeden sigortalılara bağlanan sürekli iş göremezlik geliri hesaplamasında bir değişiklik yapılmamıştır.
Sürekli tam iş göremezlik geliri, son üç aylık ortalama brüt ücretin yüzde 70’i olarak belirlenmeye devam edecektir. Bu nedenle sürekli iş göremezlik gelirinde bir düşüş yaşanmayacak.
İLGİLİ HABERLER
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
10:58
YORUM YAZ