Aşırı yağış ve kuraklıkla meydana gelen 'kırbaç' etkisi Türkiye'yi de tehdit ediyor. Türkiye sıcaklık ortalamasında dünyayı geride bırakırken kırbaç etkisin konusunda uzmanından kritik bir uyarı geldi. İklim değişikliğine dikkat çeken
Akdeniz ve Karadeniz bölgelerinde dünya ortalamasının üzerinde sıcaklık artışına yol açan iklim değişikliğinin riskleri konusunda uyarılarda bulunan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu, bazı ülkelerde günlerce süren yangınlara neden olan 'kırbaç' etkisinin Türkiye için de ciddi bir tehdit oluşturduğunu söyledi.
Son yıllarda dünyada aşırı sıcak günler ve uzun süre söndürülemeyen yangınların arttığını aktaran Prof. Dr. bu tür olayların temel nedenlerinden birinin toprak neminin azalması ve kuraklık olduğunu ifade etti.
Bilim insanlarının son dönem çalışmalarında 'kırbaç' etkisi olarak adlandırılan olayın giderek daha belirgin hale geldiğini dile getiren Salihoğlu, "Bu etki, aşırı yağışların ardından gelen kuraklık sonucu ortaya çıkıyor. Yoğun yağışlar bitki örtüsünü hızla büyütürken, hemen ardından yaşanan kuraklık bitkilerin kurumasına ve yangını besleyecek yanıcı materyalin oluşmasına neden oluyor. Los Angeles'teki yangınlarda bu durum açıkça gözlendi. Akdeniz ve Karadeniz bölgelerimiz de bu tür risklere oldukça duyarlı. Bu yüzden ülke olarak gerekli önlemleri hızla almamız gerekiyor. Aşırı yağışların ardından yaşanabilecek kuraklık, bölgemizde kontrol edilmesi güç yangınlara yol açabilir" dedi.
Son dönemlerde görülen yangınlardaki kırbaç etkisini de detaylı bir şekilde açıklayan Salihoğlu, "Kırbaç etkisi dediğimiz olay, önce aşırı yağış yani alışık olmadığımız ya da mevsim normallerinin üstündeki bir yağışla oradaki bitki örtüsünün aşırı büyümesi. Bu aşırı yağışın hemen ardından kurak dönemin bunu takip etmesi. Dolayısıyla ortaya çıkan o bitki örtüsü hızla kuruyor yangını besleyen adeta bir yakıta dönüşüyor, buna da kırbaç etkisi diyoruz. Yani önce aşırı yağış ardından aşırı kurak dönem ya da bunun tersi de bazen olabiliyor. Bu da görülmüş durumda aşırı kurak bir dönemden sonra aşırı gelen yağış da sele sebep oluyor. Çünkü çok kurumuş toprak suyu çekemiyor ve o su toprağın yüzeyinden kayıp gidip aşırı sellere sebep oluyor. Bunlara kırbaç etkisi diyoruz. Şu an Türkiye'de tüm ülkemiz esasında risk altında. Bugüne kadar daha çok Amerika'da Kaliforniya'da ya da hatırlarsınız 2022'de çok ciddi yangınlar gördük o bölgelerde. Ama bizim de gerek Akdeniz gerek Karadeniz bölgemiz risk altında" ifadelerini kullandı.
İklim değişikliğinin Türkiye'yi çevreleyen denizlerde çok etkili olduğuna da vurgu yapan Salihoğlu, "Sıcaklık artışlarının dünya ortalaması 1,5 dereceyken bizim Mersin Körfezi ve Doğu Karadeniz'de gördüğümüz artışlar 2,5 dereceyi buluyor. Marmara Denizi'nde de bölgelere bağlı olarak keza öyle. Bu kadar artan sıcaklık aynı zamanda buharlaşmayı da, tuzluluğu da arttırdı. Derin denizde sıcaklıklarda artış görüyoruz. Denizdeki dolaşım sistemlerin de değişiklik görüyoruz. Karadeniz'deki mekanizmalar ciddi biçimde değişmiş durumda. Mersin körfezinde ve açıklarındaki soğuk su oluşumlarının azaldığını görüyoruz. Aynı zamanda buradaki ekosistemi etkileyen okyanus asitlenmesi dediğimiz denizlerdeki asit oranının arttığını da gözlemliyoruz" diyerek sözlerini tamamladı.
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
10:04
İLGİLİ HABERLER
YORUM YAZ