NASA, SPHEREx adlı yeni uzay teleskobunu Falcon 9 roketiyle fırlatmaya hazırlanıyor. İki yıl sürecek görevinde SPHEREx, evrenin en kapsamlı 3D haritasını çıkaracak ve evrenin doğuşundan galaksilerin gelişimine, yaşamı oluşturan moleküllerin dağılımına kadar pek çok bilinmeyeni aydınlatacak. Teleskopla ilgili bilinmesi gereken 3 önemli detayı sıraladık.
ABD Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), evrenin en renkli ve detaylı 3 boyutlu haritasını çıkaracak SPHEREx adlı yeni megafon şeklindeki uzay teleskobunu 28 Şubat Cuma günü SpaceX Falcon 9 roketi ile Kaliforniya'daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'nden fırlatmayı planlıyor.
Teleskobun iki yıl sürecek kısa görev süresince, evrenin oluşumu, kozmik tarihteki tüm galaksilerin büyümesi ve Samanyolu galaksisindeki su ile yaşamı oluşturan moleküllerin konumu hakkında daha iyi bir anlayış sağlaması bekleniyor. İşte SPHEREx hakkında bilinmesi gereken üç önemli şey.
SPHEREx, evreni optik ve kızılötesi olmak üzere iki tür kozmik ışıkla haritalayacak. İnsan gözü optik ışığı görebilirken, kızılötesi ışık gözle görülmez. Ancak uzayın en uzak köşelerinden gelen bilgiler, doğan yıldızlar ve galaktik yapıların detayları kızılötesi ışıkta saklı. Bu sorunu aşmak için bilim insanları, kızılötesi ışığı gözlemleyebilen özel kameralar ve teleskoplardan faydalanıyor.
Bu türden bir uzay gözlemevi olan James Webb Uzay Teleskobu (JWST), kızılötesi ışığı görüntüleme kabiliyeti sayesinde bilim insanlarının, daha önce gizli kalmış birçok kozmik detayı ortaya çıkarmasını sağlamıştı. Hubble Uzay Teleskobu ise daha çok optik ışıkla çalışıyor, kızılötesini görüntülemede JWST kadar güçlü değil.
JWST, evrenin belirli bölgelerini detaylı bir şekilde gözlemlerken SPHEREx, Dünya'dan görüldüğü şekliyle tüm gökyüzünü görüntüleyecek. NASA'nın Bilim Misyonları Direktörlüğü'nden Nicky Fox, Space.com'a verdiği demeçte şunları söyledi:
"İlk kez insanlık tarihinde gökyüzünün tamamını 102 farklı kızılötesi renkte haritalıyoruz ve bunu her altı ayda bir göreceğiz. Bu kadar yüksek renk çözünürlüğüyle gökyüzü haritalama işlemi daha önce hiç yapılmadı."
SPHEREx'in başlıca amaçlarından biri, kozmik enflasyon adı verilen bir süreci incelemek olacak. Bu süreç, yaklaşık 14 milyar yıl önce, evrenin bir saniyeden daha kısa bir sürede ışıktan daha hızlı genişlediği bir dönemi ifade ediyor. Bilim insanları enflasyonun, evrenin en büyük ölçeklerdeki düzlüğü veya eğrilik eksikliği gibi birçok yönünü açıkladığını düşünüyor.
Kozmik enflasyon yeterince anlaşılabilmiş değil. Bu hususta bilim insanlarının işini kolaylaştıracak olan SPHEREx, kozmik tarih boyunca yaklaşık 450 milyon galaksinin 3 boyutlu konumlarını ölçmek için spektroskopik görüntüleri kullanacak.
The Conversation'un haberine göre astronomlar, kozmosun sadece konum olarak değil, zaman olarak da bir resmini oluşturacak. Yanı sıra çok sayıda istatistik ve matematik, SPHEREx ekibinin farklı enflasyon teorilerini test etmesine olanak tanıyacak.
SPHEREx, Dünya'nın bulunduğu Samanyolu galaksisindeki biyojenik moleküller (karbon, hidrojen ve oksijen gibi) olarak da bilinen su ve yaşam oluşturan molekülleri belirleyecek. Bu moleküller galaksinin en soğuk bölgelerinde bulunan buz parçacıklarının içinde donmuş halde bulunuyor.
Dünya'da yaşamın oluşabilmesi için biyojenik moleküllerin bir şekilde bu bölgelerden gezegene ulaşması gerekiyor. Ancak bilim insanları bu sürecin nasıl gerçekleştiğini henüz tam olarak bilmiyorlar. Teleskop, Samanyolu'ndaki buzlu biyojenik moleküllerin tam bir sayımını sağlayacağı için bu gizemin çözülmesine yardımcı olacak.
Uzmanlara göre bu moleküllerin tam olarak nerede bulunduğunu belirlediğimizde, uzayda biyojenik moleküllerin oluşması için gerekli koşulları da anlamış olacağız. Bu da yaşamın nasıl ortaya çıktığını anlama konusunda kritik bir adım olabilir.
İLGİLİ HABERLER
Google Play
App Store
Haberi Paylaş
16:04
YORUM YAZ