Karşılıksız çek patladı! Ticari döngü alarm veriyor: Yüzde 200 arttı
Çekler, ticari hayatın en önemli ödeme araçlarından biri olmaya devam ediyor. Son yıllarda karşılıksız çek sayısındaki ciddi artış, sektörde büyük bir sorun haline gelmiş durumda. Geçen yılın aynı dönemine kıyasla yaşanan bu rekor artışın nedenleri merak konusu oldu. Peki bunun sebepleri neler? Karşılıksız çek sayısı neden bu kadar çok artıyor? Konuyla ilgili tgrthaber.com Ekonomi Editörü İrem Çınar'a konuşan ünlü avukat Mustafa Zafer, soruların cevaplarını tek tek açıkladı. İşte detaylar...
Çekler, ticari hayatın önemli ödeme araçlarından biri olmaya devam etse de son dönemde karşılıksız çek sayısındaki artış büyük bir sorun haline geldi. Özellikle 2024 yılında bu konuda yaşanan çarpıcı artış, ticari döngüde alarm vermeye başladı.
2024'TE KARŞILIKSIZ ÇEK SAYISI YÜZDE 75 ARTTI
2023 yılının Ocak-Kasım döneminde 136.027 çekte karşılıksız işlemi yapılırken, 2024 yılında aynı dönemde bu sayı yüzde 75 artışla 240.417’ye ulaştı. Daha da dikkat çekici olan karşılıksız çeklerin parasal değerindeki artış oldu. 2023 yılında bu rakam 50 milyar 766 milyon TL iken, 2024’te yüzde 200’lük bir yükselişle 153 milyar 894 milyon TL’ye çıktı. Bu artış, özellikle işletmelerin ticari kredilere ulaşımda yaşadığı zorluklarla ilişkilendiriliyor.
TİCARİ KREDİLERE ULAŞAMAYAN ÇEKLERE YÖNELİYOR
TGRT Haber Ekonomi Editörü İrem Çınar’a konuşan ünlü avukat Mustafa Zafer, karşılıksız çeklerin artışına neden olan unsurları tek tek açıkladı. Zafer, Merkez Bankası'nın sıkı para politikası uygulamasıyla birlikte ticari kredilere ulaşamayan işletmelerin, çekleri bir ödeme aracı yerine kredi aracı olarak kullanmaya başladığını belirtti.
"Özellikle imalat ve üretim sektörlerinde artan riskler, tedarik zincirindeki konkordato ve iflas sayılarının yükselmesi, ödeme gününde karşılıksız çıkan çek miktarını artırdı. Sıkı likidite koşullarının devam etmesi halinde, karşılıksız çek sayısında artışın önümüzdeki yıl da sürebileceğini öngörüyoruz. Bu sorunun önüne geçebilmek için esnaf ve sanayiciyi destekleyecek şekilde, gerçekten yatırım yaparak üreten işletmelere uygun fiyatlı kredi sağlanması büyük önem taşıyor" ifadelerini kullandı.
TİCARİ DÖNGÜ ALARM VERİYOR
Zafer, Türkiye Bankalar Birliği tarafından yapılan sektör bazlı analizlere dayanarak, özellikle üretim, tekstil ve inşaat sektörlerinde risk oranlarının ciddi şekilde arttığını belirtti. Çeklerin zamanında tahsil edilememesinin alacaklı kişi ve kurumların nakit akışını bozduğunu, bunun maaş ve tedarikçi ödemeleri başta olmak üzere birçok hukuki soruna yol açtığını vurguladı.
EN YÜKSEK KARŞILIKSIZ ÇEK TUTARI İSTANBUL'DA
2024 yılının Ocak-Kasım döneminde, karşılıksız çek işlemlerinin en yoğun olduğu iller sırasıyla İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya ve Bursa olarak kaydedildi. Bu durum, büyük şehirlerdeki ticari faaliyetlerin ödeme sorunlarından ne denli etkilendiğini ortaya koyuyor.
2025 İÇİN KRİTİK UYARI: HUKUKİ SORUNLAR KAPIDA
Mustafa Zafer, 2025 yılında sıkı para politikasının ve kredi kullandırılmamasının devam etmesi halinde, daha ciddi hukuki sorunlarla karşılaşılabileceği uyarısında bulundu. Çek krizinin çözülmesi için üretim odaklı işletmelerin desteklenmesi gerektiğine dikkat çekti.
