Hayalinizdeki üniversite?

Teknoloji hızla gelişiyor, her şey değişiyor. Yapay zekâ, nesnelerin interneti gibi yenilikler hayatımızın her alanına girmeye devam ediyor.

Geçtiğimiz günlerde bir yazılım şirketi başkanı, daha önce 2 günde yazdığı kodu artık 1 saatte yazabildiğini söyledi. Bu, geleneksel eğitim sisteminin de büyük değişimlere hazır olması gerektiğini gösteriyor. Anaokuldan üniversiteye kadar tüm eğitim kademeleri bu değişimi bekliyor: Zaman ve mekandan bağımsız eğitim.

Örneğin, nasıl bir üniversite eğitimi istiyoruz? Bu konuda çok tartışmak ve farklı fikirleri paylaşmak gerekiyor. Kabul gören fikirler ilerlemeli ve önemli değişiklikler yapılmalı. Üniversitelerde ders saatleri azaltılıyor, şu anda haftada ortalama 20-25 saat ders var. Herkesin aynı dersi dinlediği sınıf ortamlarına ihtiyaç azalıyor. Herkesin bilgi, yetenek ve ilgi alanları farklı ve herkes her an istediği bilgiye ulaşabiliyor. Bu durumu fırsata dönüştürmenin zamanı geldi.

Türkiye; tarihi, geçmişi, konumu ve lojistik avantajları sayesinde hızlı atılım yapabilecek durumda. Çok fazla üniversitemiz var ve bunu fırsata dönüştürebiliriz. Artık sahil turizmini bırakıp, bir üst takıma çıkarak, eğitim turizmine başlayabiliriz. Türkiye, bir eğitim merkezi olabilir. Artık sahil turizmini bir kenara bırakıp, sağlık ve eğitim konularına yatırımı daha da arttırmanın zamanı geldi. Eğitimde küresel ölçekte hizmet verebilecek sistemleri çoğaltmalıyız.

Bir üniversite hayal edin; 5 fakültesi ve 25 bölümü olsun. Her bölümde 10’ar proje takımı bulunsun. Her takımın danışmanı, ilgili sektörden bir hamisi olsun. Her takımın bir çadırı, bir hayvanı ve küçük bir arazisi olsun. Bu takımlar ekip biçsinler, hayvanlarını beslesinler. Her bölüm, her ay öğretim üyeleri, takım kaptanları ve hamiler ile toplantılar yapsın. Takımlar, şirketlerin ihtiyaçlarını projelendirsin, araştırma geliştirme yapsın ve sorunlara çözüm üretsin. Takımlar TEKNOFEST gibi yarışmalara katılsın. Seminerler ve sempozyumlar düzenlensin. Eski sosyal hayat ile yeni teknolojik yapı bütünleşsin.

Normal derslerin azaldığı, takım çalışmalarının arttığı bir eğitim sistemi olsun. Akran zenginliği ile ihtiyaçlar oluşsun ve bu ihtiyaçlar "oyunlaştırarak öğrenme" yöntemiyle giderilsin. Öğrenciler, farkına varmadan, isteyerek, yaşayarak ve dokunarak öğrensinler. Deneyerek, hata yaparak ve sorumluluk alarak öğrensinler. Gerçek hayattan projelerle eğitim alsınlar.

Şirketlerin mezunları kapmak için yarıştığı bir eğitim sistemi olsun. Girişimciliğin, yeniliğin, araştırma ve geliştirmenin ön planda olduğu bir ortam olsun. Bazı takımlar kendi şirketlerini kursun ve hayatın içinden bir eğitim alsınlar. Küresel ölçekte öğrenci çeken ve onları geliştiren bir sistem olsun. Sahil turizminde olduğu gibi bir hafta değil, uzun süre hizmet veren bir sistem kurulsun. Her yönüyle katma değeri olan bir sistem oluşturulsun.

Her şey değişiyor, bununla birlikte eğitimle bireylerin bilgi, beceri, tutum ve değerler kazanması değişmiyor. Öğretmenin rehberlik hizmeti değişmiyor. Selçuklularda, Osmanlılarda kazandığımız değerlerimizi günümüz katma değeri yüksek teknolojisi ile Türkiye Yüzyılı'nın çok ilerilere gitmesine katkı sağlanacaktır.  Okuma, yazma ve aritmetik gibi temel becerilerin önemi değişmiyor. Eğitimle tertip, düzen ve tutum davranışı kazanılması değişmiyor. Eğitimle milli, manevi, ahlaki, kültürel değerlerin kazandırılması değişmiyor.

Yatırımcılar, küresel eğitime yatırım yapmaya ne dersiniz?

Yatırımcılar, bu fırsattan daha fazla istifade edin lütfen. Proje tabanlı öğrenmeye odaklanan, geleneksel ders saatlerini azaltan bir eğitime geçişe hazırlanmalıyız. Türkiye, uluslararası öğrencileri çeken bir eğitim merkezi olacak. Bu sebeple kısa vadeli turizmin aksine; uzun vadeli, yüksek değerli ticari bir sistemi sizler oluşturacaksınız.

Prof. Dr. Hüseyin Toros / İTÜ, UUBF, İklim Bilimi ve Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi