Metaverse, son dönemde hayatımıza hızlı bir giriş yaptı ve gündemimizi meşgul etmeye devam ediyor. Özellikle Facebook'un adını Meta olarak değiştirmesi ve metaverse planlarını açıklaması, tüm dünyada geniş yankı buldu. İnternetin geleceği olarak tanıtılan metaverse, ülkemizde de büyük ilgi gördü.
Bizler, bir inşaat ülkesi olarak, genlerimizde arazi yatırımına olan merakla bu fırsatı kaçırmadık. Kimimiz Boğaz Köprüsü’nün bir ayağını, kimimiz Boğaz’daki yalıları satın aldı. Hatta, büyük bir holdingde çaycı olarak çalışan birinin, metaverse'de şirket binasını bulup “Bir gün patrona satar mıyım?” diye düşündüğüne bile şahit oldum.
Peki, bu metaverse nedir? Gerçekten internetin geleceği mi? Yatırım fırsatı mı? Yoksa var olan düzenin bize yeni bir ambalajla sunulduğu bir oyun mu?
Gerçek dünyayı o kadar kötü kullandık ki, karşımıza çıkan ilk alternatif dünya fikri, hepimizi harekete geçirdi. Metaverse, kimimiz için "Alice Harikalar Diyarında" gibi bir macera, kimimiz için yeni iş fırsatları, kimimiz içinse işimizi kaybetme korkusu olarak popülerliğini sürdürüyor.
Metaverse, "öte evren," "evren ötesi" ya da "sanal dünya" gibi çeşitli şekillerde tanımlanıyor. Bilgisayarlar, akıllı cihazlar, VR gözlükleri ve 3D kullanıcı arayüzleri ile erişime açılması planlanıyor. Zaman ve mekân kavramlarını aşmayı hedefleyen, internet sitelerinin çok daha renkli ve etkileşimli bir hâli olarak tanımlanabilir. Ancak metaverse'i birkaç açıdan ele almak gerekir.
Metaverse'leri genel olarak ikiye ayırabiliriz: açık ve kapalı metaverse'ler. Açık metaverse'ler, blokzincir tabanlı, kripto paralar ve NFT’lerle entegre olmuş, DAO (merkeziyetsiz otonom organizasyon) ile yönetilen sistemlerdir. Kapalı metaverse'ler ise bir merkeze bağlı, bir sahibi olan ve tek bir kişinin tüm sistemin kontrolünü elinde bulundurabildiği yapılardır.
Sıklıkla duyduğumuz, ancak anlam veremediğimiz NFT'ler burada önemli bir rol oynar. Metaverse'de satın aldığınız arazi, üzerine inşa ettiğiniz yapılar, kıyafetler ve aksesuarlar gibi sahiplik gerektiren her şey NFT olarak değerlendirilir. NFT’ler, dijital dünyada sahipliği tanımlayan varlıklardır. Ve evet, bu sanal dünyaların ayakta kalabilmesi için bir ekonomiye ihtiyaç var. İşte bu ekonomi, sık sık yanlış anlaşılan kripto paralarla şekillenir.
Kripto paralar ve NFT’ler, metaverse'lerin temel yapı taşlarını oluşturuyor. Bu yüzden metaverse’i değerlendirirken, teknolojiyi bir bütün olarak ele almak önemlidir. Henüz yolun başındayız; bu yüzden yanlış anlaşılmalar ve fırsatçılar olacaktır. Ancak tarihte her yeni teknolojiye karşı önyargı olmuştur. Yine de, bu teknolojiye sırt çevirmemenizi tavsiye ederim. Metaverse’in temelleri yıllardır artırılmış gerçeklik (AR) ve sanal gerçeklik (VR) çalışmalarıyla atılıyor. Şimdi ise ekonomi ve değer yaratma potansiyeli taşıyan yeni bir yapı hâline dönüşüyor.
Yeni teknolojilere önyargıyla yaklaşmak yerine, kendi iş veya hobi alanlarınızda nasıl fayda sağlayabileceğinizi düşünmenizi öneririm. Metaverse sayesinde belki de farklı sebeplerle sağlık hizmetlerine veya seyahat fırsatlarına ulaşamayan insanlar, ihtiyaçlarını daha kolay karşılayabilecek.
Unutmayın, konu her zaman teknoloji değil, insanlıktır. Doğru kullanırsanız, bu teknoloji ile neler yapılabileceğini daha iyi anlama şansınız olabilir. Engelli bir insanın dilediği gibi gezebilmesini sağlamak ya da eğitimi sınır tanımadan, deneyim dolu bir hâle getirmek bizim elimizde. Hatta ben, büyükannem için bir "umreverse" tasarlamayı düşünüyorum! Yaşlılar ve sağlık durumu uygun olmayanlar için de metaverse, beklenmedik çözümler sunabilir.
Metaverse, aynı zamanda iş sağlığı ve güvenliği gibi önemli alanlarda da devrim yaratabilir. Dünyanın en popüler metaverse platformlarına baktığımızda, Decentraland, Sandbox ve Roblox gibi örnekleri görüyoruz. Her ne kadar Roblox tam anlamıyla bu kategoriye girmese de, yarattığı farkındalık nedeniyle bu sıralamayı hak ediyor.
Bu yeni dünya, en farklı düşünen ve hayal gücü güçlü insanların dünyası olacak gibi görünüyor.
Sayfanın sonuna geldiniz!
