Yaklaşık yirmi yıl önce, ilk kez İran'ın kuzeybatısına seyahat ettiğimde, karşıma çıkan manzara bugün hâlâ zihnimde canlı. Şimdi, yıllar sonra aynı güzergahları tekrar geçerken, hem değişimin hem de değişmeyenlerin farkına varmak oldukça ilginç. Özellikle Tebriz, Erdebil ve Astara gibi kuzeybatıdaki bu üç şehir, İran'ın sosyal, ekonomik ve kültürel yapısının en belirgin göstergelerinden sayılabilir.
Tebriz: Modernleşme ve Gelenek Arasında
Yirmi yıl önce Tebriz'e adım attığımda, şehrin sokakları tarih kokan binalarla doluydu. Kadim ticaret yollarının bir kavşağı olan Tebriz, hem kültürel çeşitliliği hem de tarihi dokusuyla dikkat çeken bir şehirdi. Ancak, modernleşme süreci daha yeni yeni kendini göstermeye başlamıştı. Geleneksel çarşılarda dolaşırken, kalabalık ve hareketli bir sosyal yaşamla karşılaşıyordum. O dönemde, halkın yaşam tarzı hâlâ büyük ölçüde geleneksel kalmıştı ve modern teknoloji hayatın her alanına nüfuz etmemişti.
Günümüzde ise Tebriz, İran'ın en modern şehirlerinden biri haline geldi. Alışveriş merkezleri, geniş caddeler ve yeni inşa edilen binalar, şehrin modernleşme sürecinin ne kadar ilerlediğini gösteriyor. Ancak, modernleşme ile birlikte bazı şeyler de kaybolmuş gibi görünüyor. Eski mahallelerdeki samimi atmosfer, yerini daha hızlı bir yaşam temposuna bırakmış durumda. Yine de, Tebriz’in zengin kültürel mirası, modern dünyanın talepleriyle iç içe geçmiş bir şekilde yaşamaya devam ediyor.
Erdebil: Geçmişin İzleriyle
Erdebil, her zaman İran’ın tarihi kimliğinin önemli bir parçası olmuştur. Yirmi yıl önce, Şeyh Safi Türbesi ve diğer tarihi yapılar, bu şehrin ruhunu hissetmenin en iyi yollarıydı. Halkın büyük bir kısmı tarımla geçimini sağlıyor, geleneksel el sanatları ise şehirde önemli bir yer tutuyordu. Şehir, sakin bir yaşam tarzına sahipti ve büyük şehirlerin karmaşasından uzak kalmayı başarıyordu.
Bugün, Erdebil hâlâ geçmişin izlerini taşıyor; ancak modernizasyon burada da kendini hissettiriyor. Şehirdeki altyapı gelişmiş, yollar genişlemiş ve bazı tarihi binalar restore edilmiş. Yine de, Erdebil’in kendine has karakteri ve sakin yaşam tarzı büyük ölçüde korunmuş durumda. Bu da şehri, modernite ile geleneksellik arasındaki ince çizgiyi başarıyla sürdüren bir yer haline getiriyor.
Astara: Doğa ve Ticaretin Kesişim Noktası
Yirmi yıl önce Astara’ya ilk geldiğimde, bu küçük sınır kasabası, İran ve Azerbaycan arasında bir köprü gibiydi. Karadeniz ikliminin etkisiyle yemyeşil ormanlar ve dağlar, şehre doğal bir güzellik katıyordu. O dönemde ticaret, kasabanın en önemli gelir kaynağıydı ve Astara, kuzeybatı İran’ın en önemli sınır kapılarından biri olarak öne çıkıyordu.
Bugün ise Astara’nın bu rolü daha da güçlenmiş durumda. Sınır ticareti, kasabanın ekonomisini beslemeye devam ediyor; ancak aynı zamanda turizm de önemli bir gelir kaynağı haline gelmiş. Doğal güzellikleri ve sakin atmosferiyle Astara, hem yerel halk hem de turistler için bir cazibe merkezi haline gelmiş. Şehir, bir yandan İran’ın ekonomik gelişimine ayak uydururken, diğer yandan doğanın sunduğu huzuru korumayı başarmış.
Değişen ve Değişmeyen İran
Yirmi yıl içinde İran, büyük bir değişim sürecinden geçmiş gibi. Tebriz, Erdebil ve Astara gibi şehirler, bu değişimin farklı yönlerini sergiliyor. Modernleşme ve küreselleşme, İran’ın sosyal ve ekonomik yapısını dönüştürürken, aynı zamanda geçmişin izlerini de korumak için bir çaba gösteriliyor. Bu şehirler, İran’ın zengin tarihini ve kültürünü, modern dünyanın gereksinimleriyle birleştirmenin mükemmel örnekleri olarak öne çıkıyor.
Son olarak, size yazıYI İran'ın Anzali şehrinden yazıyorum. Bir tatil beldesi ve seyahatim devam ediyor. Daha Tahran'a, Kum şehrine, İsfahan'a ve Şiraz'a geçeceğim. Oradan izlenimlerimi haftaya devam yazımda aktaracağım. Görüşmek dileği ile.
Sayfanın sonuna geldiniz!
